“Batı Karadeniz’in Efes”i olarak adlandırılan Prusias ad Hypium Antik Kenti’nde önceki yıllarda yapılan kazılarda, tarihi MÖ 3. yüzyıla kadar dayanan, zamanla üzerine yeni yapılar inşa edilen fakat toprak altı zenginliği bozulmayan antik tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma köprüsü gibi yapılar gün yüzüne çıkarıldı. Konuralp Mahallesi’ndeki antik kent bölgesinden çıkarılan eserlerden bazıları, belde girişinde yer alan 3 teşhir salonu, iki depo, laboratuvar ve idari bölümden oluşan müzede sergileniyor.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Resul Taştan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl Konuralp Müze Müdürlüğü Başkanlığında kazıların gerçekleştirildiğini, bu yıl da kısa süre içerisinde kazılara yeniden başlanacağını söyledi. Kültür Bakanlığı, Düzce Valiliği ve Belediyeden personel talebinde bulunduklarını belirten Taştan, “Ay sonuna yaklaştığımızda bu yılki kazmamızı vuracağız. Buradaki tiyatro, Karadeniz Bölgesi’nde korunmuş tek antik tiyatrodur. Bu yıl da Bakanlığımız, Valilik, Belediye ve Düzce Üniversitesi iş birliğinde kazılarımıza devam edeceğiz. Geçen yıl belirli alandaki basamakları açığa çıkardık ve bu yıl da aynı bölgeden kazılara devam edeceğiz.” diye konuştu.
“Burası bölge için çok önemli bir alan”
Kazı danışmanı Düzce Üniversitesi (DÜ) Arkeoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Emre Okan da bölgenin arkeologlar için heyecan verici olduğunu kaydetti. Geçen yıldan daha kalabalık bir ekiple çalışmalara başlayacaklarını dile getiren Okan, şöyle devam etti: “Bu ve buna benzer antik kentlerdeki en büyük sıkıntı; nerede ne olduğunu tahmin ediyoruz ama onlara kısa vadede ulaşamayacağımızı bilmek bizi üzüyor. Elimizde olanları değerlendiriyoruz. Şu an bir Roma köprüsü var ve kazılar gerçekleştiriliyor. Kentin en önemli olan yapısı antik tiyatro. Burası bölge için çok önemli bir alan. Ayakta kalan en önemli antik tiyatro. Gerek mimarisi gerekse taş işçiliğiyle kullanım evrelerinin tespit edilmiş olması ile önemli bir alan. Konuralp’i gözle görülür hale getirecek en önemli kazı ve proje burası.”
Ceneviz kalesindeki çalışmalar
Akçakoca ilçesindeki 8 asırlık Ceneviz Kalesi’nin de restorasyon çalışmalarının ardından bölge turizmini canlandırması hedefleniyor. Karadeniz ticaret yolunu kullanan gemilerin güvenliğinin sağlanması ve denetimi amacıyla Cenevizliler tarafından inşa edilen kale, yaklaşık 4 yıl önce UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alındı. Denize sıfır konumuyla tarihi misyonunun izlerini taşıyan kalenin sınırları içerisinde, Avrupa Çevre Eğitim Vakfı tarafından Karadeniz sahillerine verilen mavi bayraklı plaj bulunuyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından arkeolojik doğal sit alanı ilan edilen Ceneviz kalesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2 yıl önce başlatılan restorasyon çalışmalarının yarısı tamamlandı.
“Kale ticaret merkezi olarak kullanılmış”
Kazı ekibinden DÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Ahmet Bilir, kazı yapılan alanın, Cenevizlililerin Orta Çağ’da kale formatında kurduğu bir koloni kenti olduğunu söyledi. Kazı ve restorasyon çalışmalarına yaz aylarında devam edileceğini aktaran Bilir, “Buranın önemi şu; o çağlarda kale bir ticaret merkezi olarak kullanılmış. Bunun en önemli kanıtı Cenevizlililerin Karadeniz ticaretine hakim olma çalışmaları kapsamında burayı kullanmış olmalarıdır. Yunanlılardan başlayan ve Cenevizliler tarafından devam eden liman ticaretinin en önemli kanıtı bu kaledir.” ifadelerini kullandı.
Bilir, bölgede su altı çalışmalarının da devam ettiğini ve önemli bulgulara rastladığını anlatarak, “Bölgede yakın zamanda bir ticaret gemisi parçası olduğunu düşündüğümüz bir çapaya rastladık. Bunun üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Karadeniz Bölgesi’nde 1. ve 2. Dünya Savaşı’na dair kanıtların olduğunu biliyoruz. Mayın kalıntılarının olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla kale ve çevresi, stratejik bir öneme sahip. Bu nedenle Cenevizliler tarafından tercih edildiğini söyleyebiliriz.” diye konuştu.