Zehir deyince aklınıza yılanlar ve sokan böcekler gelebilir. Lakin dünya üzerinde bunlardan öbür birçok zehirli hayvan da var. Birçoğunun zehirlerini kullanma hali farklıdır. Bu zehirlerin korkutucu tarafları olsa da bilim insanları bu kimyasallardan faydalanmanın yollarını arıyor. Nasıl mı? Gelin, birlikte öğrenelim. 👇
Kaynak: https://www.discovermagazine.com/plan…
1. Alman toksinoloji uzmanı Tim Lüddecke, zehirli hayvanların iki farklı halde zehir barındırdıklarını söyledi.
Bazı zehirli hayvanlar dokunulduklarında yahut yutulduklarında pasif bir biçimde zehir yayarken öbürleri etkin biçimde zehirlerini aktarmakta. Pasif biçimde zehir yayan hayvanlara örnek olarak, dünyanın en zehirli yaratıklarından biri olarak kabul edilen, zehirli ok kurbağası verilebilir. Bu kurbağa çeşidi, dokunulduğunda kişiyi zehirler.
2. Zehirler çeşit içinde de kullanılabilir.
Zehirler, avlamak yahut öteki canlılardan korunmak için kullanılmanın yanı sıra cins içi rekabette de kullanılır. Örneğin, ornitorenkler çiftleşme müsabakasını kazanmak için ekseriyetle erkek erkeğe dövüşürler. Ornitorenkler, hengame sırasında rakibine güçlü bir zehir saplamak ve rakibini zayıflatmak için art bacaklarına küçük bir iğne yerleştirir.
3. Yalnızca ısırarak yahut sokarak değil, zehirlerini fırlatarak da zehirleyen hayvanlar var.
Bir deniz salyangozu tipi olan koni salyangozu, renkli görünümünün gerisinde güçlü bir zehir barındırır. Bu tipi öteki birçok zehirli hayvandan ayıran istikameti ise, zehrini maksada aktarma formudur. Avlarını felç etmek için uzun aralıklara bile ulaşan, zehirli oklar fırlattıkları, hortuma sahiptirler. Carnegie Tabiat Tarihi Müzesi yetkilileri, bu salyangoz cinsinin öldürdüğü beşerler olduğunu açıkladı. Ayrıyeten, bu tıbbın geçtiğimiz yıl ülkemizde de görüldüğünü belirtmekte yarar var.
4. Tıpkı yılan tipi, bölgesel olarak bulunduğu yere nazaran büsbütün farklı bir zehir tipine sahip olabilir. Yani bir coğrafik bölgede işe yarayan panzehir, diğer bir coğrafik bölgede işe yaramayabiliyor.
‘Her hayvanın zehri o kadar eşsiz ki, zehirler hakkında yapılan araştırmaların zorluğu bundan kaynaklanıyor.’
–Maik Damm, Berlin Teknik Üniversitesi, doktora öğrencisi
5. Neredeyse her hayvan familyasında en az bir cinsin zehirli olduğunu düşünülüyor.
Bazı araştırmacılar, hayvanların yüzde 15 ila 20’sinin zehirli olduğunu varsayımını yürütse de bu iddiası oran gün geçtikçe artmakta.
‘Her hayvan soyunun -ne kadar gelişmiş ya da ilkel olursa olsun- büyük olasılıkla zehirli bir üyesi vardır. Evrimsel hayat ağacının her yerinde gördüğümüz şey, zehrin kendisini tekraren bağımsız olarak yine icat etmesidir.’
-Tim Lüddecke, Toksinoloji uzmanı
6. Dinozorların zehirli olma ihtimali var.
Lüddecke ve takımı, tüm hayvanların en az bir zehirli üyeye sahip olduğu niyetini göz önüne alarak aslında dinozorların da zehirli olabileceği ihtimali üzerine düşmekte. Dinozorların bezleri ve dokuları tarih boyunca korunmamış olsa da dişlerinde buna dair ipuçları olabilir. Dişlerinde yılanlarda ve kertenkelelerde de görebileceğiniz kimi oluklar olduğu tespit edildi.
7. Birtakım hayvanlar, vakit içerisinde zehirlerini kaybedebilir.
Hayvanlar, zehirlerini üretmek için çok fazla güç harcar; bu da onların her vakit yeterli dinlenmeleri ve âlâ beslenmeleri gerektiği manasına gelir. Hasebiyle bir ekosistemde bir şeyler değişirse ve zehre artık muhtaçlık duyulmaz ise bir hayvan tipi vakitle zehirli olma yeteneğini kaybedebilir. Damm,
‘Bilinen zehirli yılanlar ortasında yer alan deniz yılanları, bu duruma çok uygun bir örnektir. Yakalanamayacak kadar süratli kaçan balıkları öldürmek için zehre gereksinimleri vardı. Artık, bir deniz yılanı tipi kaçamadıkları için yemesi daha kolay olan balık yumurtalarıyla beslenmeye geçti. Artık zehre muhtaçlıkları kalmadı.’
– Maik Damm, Berlin Teknik Üniversitesi, doktora öğrencisi
8. Zehirler hakkında daha çok bilgi edinilebilirse tıp dünyasında çok büyük gelişmeler olabilir.
‘Günümüzde kullanılan ilaçlardan bazılarıhayvan zehirlerinden elde ediliyor. Ve bu ilaçların birçoklarının kaynağı sürüngenler; bilhassa de yılanlar.’-Tim Lüddecke
