Kumpas, doğrusal boyutları hassas bir halde ölçmek için kullanılan bir ölçüm aygıtıdır. Diğer bir deyişle, iki nokta ortasındaki düz bir çizgiyi ölçer. Tıpkı vakitte ölçüm çeneleri etrafın her iki tarafına da sabitlenebildiğinden, silindir üzere yuvarlak objelerin çapını ölçerken kullanmak için de çok kullanışlı bir araçtır.
Bu içeriğimizde kumpas hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Kumpas Nedir?
Kumpas, doğrusal boyutları hassas bir halde ölçmek için kullanılan bir ölçüm aygıtıdır. Öteki bir deyişle, iki nokta ortasındaki düz bir çizgiyi ölçer. Birebir vakitte ölçüm çeneleri etrafın her iki tarafına da sabitlenebildiğinden, silindir üzere yuvarlak objelerin çapını ölçerken kullanmak için de çok kullanışlı bir araçtır.
Alet çantasında bulunması gereken kumpaslar, hem sabit bir ana skalaya hem de hareketli bir sürmeli skalaya sahiptir. Ana ölçek, milimetre yahut bir inçin onda biri olarak derecelendirilir. Sürgülü ölçek, standart bir cetvele kıyasla çok daha hassas okumaların alınmasına müsaade verir.
Kumpasın Temel Parçaları
Kumpasların temel modülleri şunlardır:
-
Sabit ve Hareketli Çeneler
-
Sabit ve Hareketli İç Çap Çenesi
-
Derinlik Ölçme Çubuğu
-
Metrik Cetvel
-
İnç Ölçüm Cetveli
-
Metrik Verniyer
-
İnç Verniyer
-
Sabitleme Mandalı
Kumpas Türleri
Analog (Mekanik) Kumpaslar
Bu cins kumpaslar, endüstride uzun yıllardır kullanılmaktadır. Ölçüm pahası üzerindeki bedel çizgilerinden okunur. Bu kumpaslarda alttaki ölçü ünitesi metredir. Üstteki ise inçtir.
Saatli Analog Kumpaslar
Bu kumpaslarda ölçüm bedelinin virgülden evvelki kısımları cetvel üzerinden okunurken virgülden sonraki kısımlar saatten okunur.
Dijital Kumpaslar
Dijital kumpas, çok hassas ölçümler almak için kullanılan hassas bir alettir. Kumpas teknolojisindeki en son yeniliktir. Kumpasın LCD ekranından ölçümler net bir formda okunabilmektedir. LCD ekran, kumpasın ibreli göstergesinin ve kumpasın sürmeli skalasının yerini almakta ve dijital kumpasın kullanımını çok daha kolay hale getirmektedir. Dijital kumpaslar hem metrik hem de emperyal ünitelerde ölçüm alabilir ve kimileri kesirli ölçümlerin alınmasına da müsaade verir. Kullanıcı, mm/inç düğmesine basarak ölçümlerini bir sistemden başkasına dönüştürebilir.
Kumpas Nasıl Kullanılır?
Kumpas kullanımında dikkat edilmesi gereken birçok öge vardır. Bunlar şu biçimde sıralanabilir:
-
Kullanılmadan evvel ölçümlerin etkilenmemesi için kesinlikle temizlenmelidir.
-
Dijital kumpaslarda ölçüm yapılmadan evvel sıfırlanmalıdır.
-
Düşme ve çarpmalarda zedelenebilecekleri ve kalibrasyonları bozulacağı için kesinlikle kutusunda saklanmalıdır.
-
Analog kumpaslarda ölçüm esnasında çizgilere dik bir halde bakılmalıdır.
