Türkiye’de azınlık kalan entelektüel birikimi, İlber Ortaylı’yla damarlarımıza kadar çekmeye çalışıyoruz. Aslen tarihçi olan İlber Ortaylı, adeta Türkiye’nin zeka ortalamasını üst düzeylere çıkarmak için yaratılmış. Gerçekçi tespitleriyle de bizleri silkeleyip kendimize getiriyor. Toplumsal medya hesabında son paylaşımında yalnızlık, evlilik ve düşünmek üzerine o kadar derin ve manalı bir paylaşım yapmış ki, feyz almayan kalmasın istedik.
76 yaşındaki tarihçi, akademisyen ve müellif olan İlber Ortaylı, ileri düzeyde Almanca, Rusça, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Farsça ve güzel düzeyde de Latince biliyor. Yaklaşık 50 kitap yazan Ortaylı, yalnızca tarih bilgisini değil, hayat tecrübelerini de gençlerle her daim paylaşıyor.
Instagram’da yaptığı son paylaşımda da yalnızlık ve düşünmek üzerine o denli değerlendirmeler yaptı ki, hak vermemek elde değildi.
“Seyahatte, kafanı boşaltmışken âlâ düşünürsün; bir yerden bir yere giderken yeterli düşünürsün; yürürken, yemek yerken yeterli düşünürsün.”
Tuvalette bile düşünürsün yahu! Ancak yeterli düşünmek için esasen yalnız kalmak gerekir. Bu temel kuraldır, yalnız kalmayı bilmek gerekir. Yalnız kalmayı bilmeyen milletlerden fazla bir şey çıkmaz. Mesela güzel bir düşünür çıkmaz.
“Maalesef biz Türklerin bu türlü bir kabiliyeti yok, bu yüzden de bizden uygun düşünür pek çıkmıyor.”
Aptal olduğumuz için mi? Estağfurullah. Lakin şu var; Türk yalnız kalamaz, milletimizde bu türlü bir huy yoktur. Birlikte ders çalışır, bir arada yazı muharrir, bir arada gezmeye masraf, birlikte aylaklık eder. Türkler sinemaya bile tek gitmez; yalnız kalmayı bilmez, sevmez. Yalnız olmamanın getirdiği garantiye, yani tehlikeden uzak yaşamanın konforuna güvenir. Lakin işte bu garanti de yaratıcılığı sakatlar, iş çıkarma kabiliyetini azaltır.
“Yalnız kalamayan insanın fikir ve gözleme kabiliyeti yarım oluyor. Bu yüzden ben insanlara yalnız kalmayı öğrenmelerini öneriyorum. Yalnız kalmayı bilmek yeterlidir, kıymetlidir; Türkiye üzere bir yerde avantajdır.”
Zira evlilik kuruluşu bile bizde yalnız kalmamak üzerine kurulmuştur. Halkımız evliliğin gerçek mahiyetini anlamaz. Evlenince, kumrular üzere taban tabana oturmaları gerektiğini zanneder. O denli şey olur mu? Biraz da birbirinden başka duracaksın. Nefes alacak, aldıracaksın.
“Evlilik daima taban tabana duracak, yan yana yürüyecek bir şey değildir. Çok açık ki bunun da artık anlaşılması lazım. Doğal herkesin kendisini, ömrünün onda sekizinde birebir yerde bulması da evlilikle uyuşmaz.”
Bir Ömür Nasıl Yaşanır kitabından alıntı İnsan Geleceğini Nasıl Kurar?
Ortaylı’nın bu paylaşımına gelen yorumlar dikkat çekti.
Genel olarak Ortaylı’nın bahsettiği biçimde yalnız kalabilen,
Yalnız vakit geçirebilen bireylerin yorum yaptığı görüldü.
Ortaylı’nın söylediklerinin de tesiriyle evlilik ya da
Türkiye’de düşünür çıkmaması da değerli bir müşahede oldu.
İlber Ortaylı’nın hayat derslerine bir tane daha eklerken,
Siz, yalnız kalabiliyor musunuz?
