James Webb Uzay Teleskobu Birinci Sefer Mevtin Eşiğindeki Bir Yıldızın Fotoğrafını Çekti

Webb Uzay Teleskobu, uzaya fırlatıldığından beri evrenimizin son derece etkileyici fotoğraflarını çekmeyi başardı. Bu fotoğraflara da her geçen gün bir yenisini ekliyor. 14 Mart’ta yayınlanan Wolf-Rayet (WR) 124 isimli yıldızın fotoğrafı da bir unsur imza attı. NASA tarafından yayınlanan bu fotoğraf 2021 yılından beri çekilen ‘en ender’ manzaralar ortasında yer aldı.

WR 124 isimli bu yıldız Yay takımyıldızında ve 15 bin ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Yıldızın birinci gözlemlenmesi 2022 yılının Haziran ayında yapılmıştı. Bu görüntülemeler esnasında yıldızın çok parlak olmasından ötürü vefatının yaklaştığı anlaşılmıştı. Webb Uzay Teleskobu’nun çektiği bu fotoğraf birinci sefer ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) tarafından Texas’ta düzenlenen ‘South by Southwest’ etkinliğinde yayınlandı. Bu fotoğrafla birlikte insanlık tarihinde birinci defa bir yıldızın süpernovaya dönüşmeden evvelki anının fotoğrafı çekilmiş oldu.

Bir yıldızın mevt etaplarında gaz ve toz bulutu ortaya çıkıyor. Çekilen bu fotoğrafta da yıldızın üst kısımlarında toz ve gaz ‘haleleri’ görülebiliyor. NASA’nın paylaştığı bu fotoğraf Sakura çiçeğine (açmakta olan bir kiraz çiçeği) benzetiliyor. Kainatta var olan bu kadar büyük bir yıldızın vefatıyla, dünyamızda açan minik bir çiçeğin benzemesi ne kadar beğenilen, değil mi?

Süpernova, gücü vakit içerisinde biten büyük yıldızların büyük bir şiddetle patlamasına deniyor. Büyük bir Süpernova’nın patlama esnasında yaydığı parlaklık ise Güneş’in yüz milyon katına kadar çıkabiliyor. Patlamadan sonra ortaya çıkan parçacıklar vakit içerisinde soğuyor, yıldızdan uzaklaşıyor ve ‘kozmik toz’ oluşturuyor. 

Süpernova sonucunda oluşan ‘kozmik toz’ kainatın en değerli yapı taşı olarak nitelendiriliyor. NASA’lı bilim insanlarının açıklamalarına nazaran ortaya çıkan toz, ‘yıldızları şekillendiriyor, gezegenleri oluşturuyor ve Dünyamızdaki hayatın yağı taşları dahil olmak üzere moleküller oluşması ve bir ortaya gelmesi için bir platform misyonu görüyor.’ Yani, cihanda var olan en küçük canlının yahut oluşumun moleküllerinde bile devasa büyüklükte bir süpernovanın ‘parçacıkları’ görülebiliyor.

Bilim insanları birinci sefer fotoğraflanan bu safhanın yalnızca kimi yıldızlarda yaşandığını belirtiyor. Projede yer alan Avrupa Uzay Ajansı bilim insanı Macarena Garcia Marin, ‘Bu safhayı daha evvel hiç bu türlü görmemiştik, çok heyecan verici.’ sözlerini kullandı. Bu sebeple büyük bir yıldızın bu basamaktan geçişinin yalnızca fotoğraflanması değil, yakalanmış olması bile son derece kıymetli.

Bilim insanları  büyük yıldızların süpernovaya dönüşmeden evvel bu son kademeyi bazen yaşamadıklarını belirtiyor. Elde edilen bu ayrıntılı imajlar ise hayat döngülerinin anlaşılmasında kritik bir değere sahip. Gökbilimciler ‘kozmik tozun’ nasıl meydana geldiğine ve münasebetiyle erken kainatın nasıl oluştuğuna dair çalışmalarında bu manzaralardan yararlanabilecekler. 

Bakalım bizi daha ne üzere gizemler bekliyor!