Sanat Yapıtlarını Anlamanıza Yardımcı Olacak Sanat Tabirleri – 2

Bu yazı dizisinde hedefim, galerilerde, müzelerde yahut toplumsal medyada gördüğümüz çalışmaları incelerken, anlamaya ve yorumlamaya çalışırken, bu yapıtlarla ilgili bilgileri okurken karşılaşacağımız ve bu yapıtları daha düzgün çözümlememize yardımcı olacak birtakım sanat tabirlerini bir ortaya getirmek ve söz dağarcığımıza eklemek. Tahminen böylece sanat ve gerisindeki öyküleri daha keyifle keşfeder hatta tahminen oburlarının da sanata bakarken daha çok şey kazanmalarına yardımcı olabiliriz.

Sanat Yapıtlarını Anlamanıza Yardımcı Olacak Sanat Tabirleri – 1 başlıklı yazıma buradan ulaşabilirsiniz.

Resme alınan öğelerin tümünün, tablo sonu içinde bırakıldığı kompozisyon çeşidi. Bu türlü bir kompozisyonda betinin tümü fotoğraf düzlemi içinde bulunmak zorundadır; yalnızca bir kesitinin resmedilmesi kelam konusu olamaz. Kapalı kompozisyonun en besbelli örnekleriyle Rönesans sanatında karşılaşılır. Bu çeşit örnekler, fotoğraf düzlemi üzerinde betimlenenin dışında dışın da kalan dünyayla ilgili hiçbir ipucu vermezler. Buna karşılık olan açık kompozisyonda ve onun en ağır kullanıldığı Barok’ ta, betiler tabiattan alınmış bir kesitmişçesine kompoze edilir. Doğal gerçeklik kompozisyonu hudutlarının ötesinde de varlığını sürdürmektedir; fotoğraf bu izlenimi vermeyi gayeler.

Cisimlerin atmosfer içinde uzaklaştıkça renklerini değiştirmeleri, hacimlerinin ve boyutlarının farklılık göstermesi fotoğrafta plan farklılıklarını meydana getirir. Birinci Plan: Bize en yakın olan kısımdır. Burada bulunan tüm biçim ve renkler en ince detaylarına kadar görünürler. İkinci Plan: Cisimlerin biçim ve renkleri birinci plandaki kadar tüm detayları ile görünmezler. Biraz renk kaybı görülür. Üçüncü Plan: Cisimler burada güya bir sis perdesi ile kaplanmış üzeredir. Dördüncü Plan: Fotoğrafta en geride bulunan dağ ve bulutların kapladığı sahadır. Artık biçimler ve renkler, havanın maviliği içinde erimiş ve yayılmış görünürler.

İki boyutlu formların üç boyutlu görünmesini sağlamak için iki ana perspektif stratejisi çeşidi vardır. Doğrusal perspektif, (çizgi perspektifi), paralel olarak ilerleyen çizgilerin sonsuzda küçülerek bir noktada birleşmesi iken atmosferik perspektif (renk perspektifi), ışıkların değişmesi ve cisimlerin uzaklaşmasına nazaran renginde yaşanan değişiklikleri içerir.