Yüzyıllar Boyunca Kaygı Saçan Roma Askerlerinin Yaşadığı Hayat Hakkındaki 10 Değişik Gerçek

Roma askerleri lejyonerler ve takviye kuvvetleri olmak üzere ikiye ayrılıyordu. Ayrıyeten yalnızca 20 yaşından büyük erkeklerin Roma ordusuna katılma müsaadesi vardı. Lejyonerler, güç yelpazesinin en üstünde yer alıyordu, en çok onlara hürmet duyuluyordu ve tümü Roma vatandaşı olan askerlerden oluşuyordu.  Destek kuvvetleri ise Roma vatandaşı olmayan, tabiri caizse Roma İmparatorluğu’nun kenar mahallelerinden toplanan askerlerden oluşuyordu.

Aslında hepimizin bir iş seçtiği ve ömrü boyunca o işi yaptığı düşünüldüğünde, Romalı askerlerin hayatlarının en az 25 yılını orduda geçiriyor olması olağan karşılanabilir. Tekrar de Roma ordusunda asker olmakla rastgele bir öbür iş yapmanın alakası yok alışılmış ki. Aslında bu 20 yaşında vazifeye başlayıp fakat 40’lı yaşlarının ortasında emekliye ayrılabilecek olmak da yalnızca hayatta kalmayı başarabilecek askerler için geçerli… Yani orduya girdiğiniz gün, birkaç yıl içinde ölebileceğinizi baştan sindirmeniz, sonra da çabucak hemen 25 yıl kadar kan ve vahşetin içinde olacağınızı kabul etmeniz gerekiyordu!

Tüm o kan ve vahşete karşın, ortalama bir Romalı asker, imparatorlukta yaşayan öbür tüm vatandaşlardan daha düzgün bir hayat yaşıyordu. Askerlikten daha çok kazandıran bir meslek yoktu, hatta orduya katılmayan sivil işlerde çalışan beşerler baya sefil hayatı yaşıyordu. Roma askerlerinin her vakit sabit bir maaşı vardı, vazifeden emekli oldukları vakit imparatorluk onlara bir arsa veriyordu ve ömür uzunluğu emeklilik maaşı bağlıyordu. Ayrıyeten genelde başkalarının erişimi epeyce sıkıntı olan fırınlar, hastaneler ve hamamlar üzere birçok tesisi fiyatsız kullanabiliyorlardı…

Her bir yeni Roma askeri, vazifeye gönderilmeden evvel 4-6 ay ortası süren sıkı bir eğitime alınırdı. Eğitim tamamlandığında askerler, yalnızca bir gün içerisinde 32 kilometreden fazla yol kat edebilecek hale gelirdi. Ve takdir edersiniz ki bu, başlı başına yaya olarak bir yerden bir yere gitmek için inanılmaz bir uzunluk. Bir de üstüne bu upuzun 32 kilometreyi tempolu yürürken üstlerinde kalkan, kılıç üzere ağır teçhizat ve zırhlar taşıdıklarını düşünürseniz inanılmaz bir kondisyona sahip hale geldiklerini çarçabuk anlayabilirsiniz.

Roma ordusunun askerleri, uzunluk, kilo, fizik, kimi silahları başkalarından daha düzgün kullanma yeteneği üzere faktörlere nazaran eğitim müddetinden sonra ayrıyeten ayrıntılı eğitimler alıyordu. Birtakım Roma askerleri okçu olmakta ustalaşırken, kimileri mancınık kullanma ustası oluyor, kimileriyse at sırtında savaşmak için eğitiliyordu. Onlardan bu kadar korkulmasının ve onların da zafer üstüne zafer kazanmasının sebebi herkesin kendi alanında ustalaşarak yenilmesi imkânsız bir güç haline gelmesiydi!

Adaletsizlik ve eşitsizlik yalnızca şimdiki dünyaya ve nizama ilişkin bir şey değil elbette. Sınıflaştırma ve kutuplaştırma Roma ordusunda da dayatılan bir şeydi. Lejyonerler övgünün tamamını alan, sınır safhada hürmet duyulan ve güzel maaş alan askerlerdi. Fakat aslında savaş sırasında ön safhada yer alan ve birinci darbeyi üstüne çeken askerler, takviye kuvvetleri birliğindeki askerlerdi. Hayatlarını lejyonerlere kıyasla daha çok riske atmalarına karşın lejyonerlerin üçte biri kadar maaş alıyorlardı… Sadece öz Roma vatandaşı olmadıkları için!

Aynı pederler üzere Roma ordusu askerlerinin de evlenmesi kanunen yasaktı. İkinci yüzyılda yeni bir kanunla bu durum değişene kadar Romalı askerlerden, askeri hayatlarının her şeyden önde gelmesi ve tüm konsantrasyonlarının orada olması bekleniyordu. Tekrar de sonradan ortaya çıkan evraklar ve mezar taşlarında yazan isimler, Romalı askerlerin sıklıkla bu kuralı ihlal ettiğini gösteriyor…

Roma ordusunda askerseniz hayat yalnızca her an tehlikede olduğunuz, sıkı eğitimler aldığınız ve daima olarak onlarca kiloluk teçhizatlar taşıdığınız için sıkıntı değildi. Yüzbaşıları tarafından yönetilen birliklerde, yüzbaşıları askerlere daima olarak şiddet uyguluyordu. Ellerinde bir sopa taşıyor ve onu askerleri “disipline etmek amacıyla” dövmek için kullanıyorlardı. Elbette Roma askerlerinin isyan ettiği ve başarılı olduğu vakitler oldu lakin bu Roma askerlerinin taşıdıkları tüm yükün üstüne bir de tertipli olarak dayak yediği gerçeğini değiştirmiyor…

Roma ordusundaki askerler tıpkı vakitte sivil problemlerle de ilgilenirdi. Yani yalnızca antik dünyanın en büyük topraklarını fetheden yenilmez ve müthiş güce sahip bir birlik değildiler, birebir vakitte idari yetkinliğe sahip devlet adamları rolünü de üstleniyorlardı. Vergi toplamak, halkı denetlemek, sivil idareyi yürütmek, kale, viyadük ve yeni yollar inşa etmek üzere sorumlulukları da vardı.

Korkaklık, isyan çıkarmak yahut isyana karışmak, firar etmeye çalışmak ve itaatsizlik yapmak Roma askerlerinin vefatına sebep olan hataların başında geliyordu. Roma ordusunda, askerlerin birliklerinde bu cürümlerden rastgele birine karışan bir diğer asker olduğunda kumandan hepsini 10 kişilik kümelere ayırıyordu. “Onda birini öldürme” olarak isimlendirilen bu cezada, askerlerin hepsine kibritler uzatılıyordu ve kısa kibriti çeken asker, dokuz arkadaşı tarafından taşlanarak, sopayla ya da bıçakla öldürülüyordu…