Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, TL üzerindeki ‘adil değer(fair value)’ çalışmalarıyla tanınır. TL’nin kıymetindeki öngörülerini bir ölçü geriden gelmesi nedeniyle optimist bakış açısı çok eleştirilen Brooks, yeni bir dizi tahlil paylaştı. Türkiye’yi Arjantin’e benzetmesi korkuturken, TL’de adil bedel hesaplaması bu kere birçok kurumla eşleşmiş göründü.
Eski Goldman Sachs ve IMF stratejisti olan IIF Başekonomisti Robin Brooks, uzun müddettir Türkiye iktisadını yakından takip ediyor.
Türk Lirası’nda ‘adil kıymet’ hesaplaması ile yurt içinde üne kavuşan Brooks’u asıl üne kavuşturan ise bu hesaplamanın kur ataklarında çok geride kalıyor olmasıydı.
2021’de yaşanan kur ataklarında dolar karşısında TL’nin adil bedelinin 9,50 düzeyinde kalması yerli ekonomistlerin goygoyuna neden olmuştu.
Brooks, yakında devirde 21,50 olarak hesapladıkları adil kıymeti, seçimlerin sonraki gününde 25 olarak güncelledi.
Piyasalar Türk Lirası’nın (beyaz) yapay olarak güçlü tutulduğunu ve çok kıymetlendiğini düşünüyor. Bir fikir birliği bulmak güç, lakin birden fazla kişi çok değerlemenin %20-25 civarında olduğunu düşünüyor, bu da neden paralel bir oranın (turuncu) var olduğunu açıklıyor. Piyasadaki gerçeğe uygun paha $/TRY 25.00 civarında görüyor…
Brooks, bugün uzun bir tahlil paylaştı. Önceliği TL’nin stabil olmasına verirken, bunun nasıl yapılacağını da 7 unsurda anlattı.
Türk Lirası nasıl stabilize edilir?
-
Türkiye çok süratli büyüdü.
-
Bunun nedeni, büyük kredi teşviki.
-
Büyük ticaret açıklarına neden oldu.
-
Lirada bedel kaybı baskısı oluştu.
-
Aşırı kredi teşvikini durdurun.
-
Dış ticaret açığı daralacak.
-
Lira istikrara kavuşacak. Kaynak: Twitter
Lira üzerindeki kıymet kaybı baskısının ihracatın rekabetçi olmaması manasına gelmediğini belirten ekonomist, “Tam tersi” diyerek, mavi alanda görünen ihracatın “inanılmaz derecede yeterli olduğunu” lakin çok süratli büyümeye odaklı olmak ve hasebiyle ithalata yönelik büyük kredi teşviklerinin (kırmızı) baskı yarattığını belirterek “Bu durmalı” dedi.
Kaynak: Twitter
Seçimlerin bitmesiyle Türk Lirası’nın süratle zayıflamasına müsaade verildiğini belirten Brooks, yabancı yatırımcıların bu görüntüyü görerek Türkiye’den portföylerini kalıcı olarak çıkardığını söyledi ve korkutucu bir benzerlik yaptı: “Türkiye mali otarşide Arjantin’i takip ediyor”
Kaynak: Twitter
Türkiye’nin “büyük bir ihracat pazarı olan Avrupa’nın çabucak yanında yer aldığını” hatırlatan Brooks, “son derece rekabetçi ve dinamik bir ihracat kesimine sahip” olmasına rağmen, yabancı yatırımcıların Türk varlıklarındaki (mor çizgi) durumunun, Arjantin (mavi çizgi) kadar düşük olduğuna dikkat çekti ve ekledi: “Türkiye ne yazık ki finansal otarşiye yönelmeye devam ediyor.”
Kaynak: Twitter
“Türkiye (turuncu çizgi), Brezilya’nın (siyah çizgi) zıt kutbudur” diyen ekonomist, Brezilya’nın büyük ticaret fazlası vermesine rağmen, Türkiye’nin büyük açık verdiğini anlatıyor.
Şimdi şunu bir düşünün: Brezilya Reali son 10 yılda yüzde 34 paha kaybetti, neredeyse yüzde 48 paha kaybeden Lira kadar. Brezilya’nın kıymeti çok düşük… Kaynak: Twitter
2017 üzere yakın bir tarihte Arjantin’in “küresel finans piyasalarının ‘harika çocuğu'” olduğunu hatırlatan Brooks, “Ancak bu günlerde, çok yüksek faiz oranları ve yakın vakitte özel sermaye girişlerini çekme ümidi olmayan mali otarşi içinde” diyerek bunun istenmeyen bir durum olduğunu ve Türkiye’nin de bu yolda olduğunu söyledi.
Kaynak: Twitter
Türkiye iktisadının görünümü Robin Brooks’u bile endişelendirmişe benziyor. Ne dersiniz? Sistematik bir krize girmeden bu yoldan döner miyiz?
