Her Ay Bir Yeni Finansal Bilgi: Temerrüt Faizi Nedir? Hangi Kaidelerde Oluşur?

24 Mayıs 2023, 03:18 yayınlandı

A+
A-

Paylaş

Kredi kartı, harcamalarınız için birçok avantaj sunar. Lakin kredi kartınızı makul kullanmasını bilmelisiniz. Dikkatli kullanmadığınız takdirde, bankaların çeşitli cezaları ile uğraşmak zorunda kalırsınız. Yani kredi kartı borcunuzun tamamını kapatmasanız bile asgarî ödeme meblağını yatırmalısınız. Elbette bazen ödemeyi geciktirdiğiniz yahut unuttuğunuz vakitler olabilir. Bankalar bu türlü durumlarda ekseriyetle faiz alır. Birebir vakitte çeşitli cezalar uygularlar. Bu sebeple, faizlerle ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olmanız, bütçenizi profesyonelce direktörüz açısından kıymet teşkil eder. Örneğin, temerrüt faizi bilinmesi gereken değerli kavramlar ortasında yer alır. Pekala, temerrüt faizi nedir? Hangi kurallarda temerrüt faizi ödemek zorunda kalırsınız?

İşte, temerrüt faizi ile ilgili bilmeniz gereken ayrıntılar.

Temerrüt faizi nedir sorusunun karşılığı ile başlayalım.

Borçlunun borcunu yerine getirmekte gecikmesi durumunda ödenmesi gereken faize temerrüt faizi denir. Temerrüt de esasen rastgele bir sebebe dayanmaksızın borçları ödememekte direnme manasına geliyor. Bu kavram, gecikme faizi ile karıştırılmaması gerekiyor. Zira gecikme faizi, temerrüt faizinden evvelki basamaktır. Örneğin, kredi kartı borcunuzu geciktirdiğinizi varsayalım. Ödeme gününüzden sonraki gün gecikme faizi işletilir. Kontrat ile belirlenen mühlet aşılıp takip durumu ortaya çıktığında da temerrüt faizi işletilmeye başlanır. Yani temerrüt faizi, gecikme faizine oranla daha yüksek bir ceza tahakkuku.

Temerrüt, kontrata bahis olan borçlunun ve alacaklının yükümlülüğünü vaktinde yerine getirmemesi durumudur.

Sözleşmeye husus olan hem borçlu hem alacaklı yükümlülüklerini vaktinde yerine getirmesi gerekiyor. Örneğin, borçlunun vaktinde ve belirtilen adapta borcunu ödememesi temerrüt olur. Birebir vakitte alacaklının kontratta belirtilen sorumluluğu vaktinde ve adabında yerine getirmemesi durumuna da temerrüt denir. Kolay bir örnek verecek olursak; kredi kullanan bir kişinin taksitlerini ödeyememesi temerrüt olarak tanımlanabilir. Alacaklının temerrüdünde ise, borçlu borçlarını öder. Lakin alacaklı borçlunun borcunu ödediğini kabul etmez.

Temerrüde düşmeniz gelecekte birtakım finansal sorunlarla karşılaşmanıza neden olabiliyor.

Temerrüde düşülmesi, gelecekte birtakım finansal sorunlar yaşamanıza neden olabiliyor. Zira temerrüt halinde kredi notunuz olumsuz etkilenir. Bu da kredi başvurularınızın reddedilmesine yol açar. Hasebiyle temerrüde düşmemek için gayret harcamalısınız. Yani temerrüde düşmemek için şunlara dikkat etmelisiniz:

Ödemelerinizi vaktinde yapın.
Borçlarınızın ve yükümlülüklerinizin tamamını yerine getirin.
Gecikme ihtimali olacak borçlarınızı alıcıya bildirin.
Ödenmeyen borç için yapılandırma talep edin.
Yapılandırılan borcun tamamını vaktinde ödeyin.

Temerrüt faiz oranları ekonomik ortamdan etkilenir.

Faiz oranlarını etkileyen birçok faktör var. Enflasyon, döviz kuru ve para arzı temerrüt faiz oranlarını etkileyen faktörlerden kimileri. Ekonomik ortam faiz oranlarının belirlenmesinde kıymetli bir rol oynar. Ayrıyeten banka faiz oranları, her ülkenin kendi Merkez Bankası tarafından belirleniyor. Ticari temerrüt faizi oranı 2023’te yıllık %11,75 oldu. Bu oran, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

Temerrüt faizi yasaldır.

Temerrüt faizi kanundan doğan bir borçtur. Yani TBK m. 120, 121 ve 122 kararlarında düzenleniyor. Alacaklı tarafından mukavelede yıllık temerrüt faiz oranının kararlaştırılmadığı vakitler olabiliyor. Bu türlü durumlarda, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat kararlarına nazaran belirleniyor.

Ayrıca temerrüt faizine tekrar temerrüt faizi yürütülemiyor.

Temerrüt faizine tekrar temerrüt faizi yürütülemiyor. Lakin kural olarak anapara faizine temerrüt faizi yürütülmesine mahzur yok. Yani anapara faizine de tekrar faiz yürütülmesi kural olarak mümkün olmuyor. Lakin kanunda öngörülen istisnai hallerde mümkün olabildiğini söyleyebiliriz.

Temerrüt için ayrıyeten kusur aranmıyor.

Temerrüt için hem alacaklıda hem borçluda ayrıyeten kusur aranmıyor. Yalnızca bahsettiğimiz nedenlerden ötürü temerrüt durumu oluşuyor. Ayrıyeten temerrüde düşmek; iflas etmek ve borcu hiçbir vakit ödemeyecek durumda olmak demek değildir.