Herkes savaş çıkacak diye beklerken Çin’den Tayvan’a zeytin kısmı: Barışçıl yollarla tekrar birleşelim

10 Şubat 2022, 01:34 yayınlandı

A+
A-

Paylaş

Çin Devlet Lideri Şi, Çin Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yolunu açan 1911 ihtilalinin 110. yıl dönümü vesilesiyle Büyük Halk Meclisinde düzenlenen toplantıda konuştu. Şi Cinping, geçen hafta Çin savaş uçaklarının hava savunma alanına girmesiyle askeri tansiyonun yaşandığı Tayvan‘a “barışçı yollarla yine birleşme” daveti yaptı.

Konuşmasında, Tayvan probleminin Çin ulusunun zayıf ve düzensizlik içinde olduğu bir periyottan kaynaklandığını, ulusal uyanışın gerçeğe dönüşmesiyle sorunun da çözüleceğini belirten Şi, “Bu sonuç, Çin tarihinin genel eğilimince belirlenecektir ama daha kıymetlisi Çin halkının ortak iradesidir.” dedi.

“VATANSEVERLER ÇİN’İN TOPYEKUN BİRLEŞMESİ İÇİN EL ELE VERMELİ”

Şi, barışçı şartlardaki bir uyanışın Tayvan dahil tüm Çin ulusunun çıkarına olacağına işaret ederek “Tayvan Boğazı’nın her iki yakasındaki vatanseverler, tarihin hakikat tarafında konumlanmalı ve Çin’in topyekun birleşmesini, Çin ulusunun topyekun uyanışını sağlamak için el ele vermelidir.” tabirini kullandı.

Tayvan meselesinin büsbütün Çin’in iç sorunu olduğunu ve hiçbir dış müdahaleye mevzu edilemeyeceğini vurgulayan Şi, “Ülkemizin topyekun birleşmesi gerçekleştirilebilir ve gerçekleştirilecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

ÇİN SAVAŞ UÇAKLARI, TAYVAN HAVA SAVUNMA ALANINA GİRDİ

Çin savaş uçaklarının, Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşun yıl dönümünün kutlandığı 1 Ekim’de ve izleyen günlerde Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Alanı ilan ettiği bölgeye girmesi, bölgede tansiyonu yükseltmişti. Tayvan Savunma Bakanlığı, 1 Ekim’de 38, 2 Ekim’de 39, 3 Ekim’de 16 ve 4 Ekim’de 56 savaş uçağının hava savunma tanımlama alanına girdiğini bildirmişti. 4 Ekim’deki uçuşlar, Tayvan kayıtlarını tutmaya başladığı Eylül 2020’den bu yana bir günde en çok uçağın yer aldığı “ihlal” olmuştu.

Milletlerarası hukukta tarifi bulunmayan ve rastgele bir milletlerarası otorite tarafından denetlenmeyen Hava Savunma Tanımlama Alanı, genelde ülkelerce tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama alanı, ülkenin tarifli hava alanını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor lakin bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel tehdit olarak kıymetlendirilerek uyarılıyor.

ÇİN-TAYVAN UYUŞMAZLIĞI

Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurası’nda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyeti’nde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu belgisiz hale gelmişti.

Pekin idaresi, “Tek Çin” unsurunu benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilgiler kurmasına, BM’de ve başka memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Herkes savaş çıkacak diye beklerken Çin’den Tayvan’a zeytin kısmı: Barışçıl yollarla tekrar birleşelim