Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Özbudun: Erken seçim dışında cumhurbaşkanının üçüncü kere seçilebilmesinin imkânı yok

Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Ergun Özbudun, erken seçim dışında Cumhurbaşkanı ve AKP genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü sefer seçilebilmesinin imkânı olmadığını söyledi; “Anayasa’nın kararı açık ve nettir. Anayasa vaktinde yapılacak bir seçimde aday olamayacağını çok açık bir halde tabir ediyor” diye konuştu.

Mevzuya ait tartışmalarda lisana getirilen, “parlamenter sistemden yeni cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildi ve 2018’de bir sefer seçildi” münasebetini de, “Bu geçerli bir argüman değil” diyerek reddeden Prof. Dr. Özbudun, “2017 yılında o isteğe yönelik bir karar getirilebilirdi getirilmedi. Gerçekten 2 kezden fazla seçilemez kararı baki kaldı. Hasebiyle bu karar geçerli olmaya devam ediyor. Üçüncü kere seçilebilmesinin tek yolu daha evvel de tabir ettiğim üzere erken seçim kararının meclis tarafından alınmasıdır” görüşünü tabir etti.

Recep Tayyip Erdoğan’ın 2007 yılında “sivil anayasa” hazırlaması için oluşturduğu akademisyen heyetine lider seçtiği ve kitapları hala hukuk fakültelerinde ders olarak okutulan duayen anayasa hukuku uzmanı Prof. Dr. Ergun Özbudun, Yeniçağ müellifi Orhan Uğuroğlu’nun sorularını yanıtladı:

Göz Atın

Trt Frekans Güncelleme Nasıl Yapılır? TRT Neden Açılmıyor?

Gökhan Tombak’ı Kim Silahla Vurdu?

Soru: Sizin yazdığınız Anayasa’nın 101’inci hususunun 2’nci fıkrası bir kişinin en fazla iki kez aday olabilmesine imkan veriyor. Mecliste erken seçim kararı alınmadığı taktirde 3. defa aday olamıyor. 2007’de bu kararı yazarken amacınız neydi?

“Birçok demokratik ülkenin anayasasında cumhurbaşkanının kaç kere seçilebileceği konusunda bir sınırlama var. Bizde bu genel eğilime uyarak bu türlü bir karar kabul ettik. Birtakım ülkelerde cumhurbaşkanı yalnızca bir devir seçilebiliyor. Kimi ülkeler ise cumhurbaşkanının iki devir seçilebilmesine imkân tanıyor. Bizde o periyodun kaidelerinde iki sefer seçilmesini uygun bulduk. Kıymetli olan bu hükümün daha sonra değişmemiş olması.

2010 ve 2017’de yapılan Anayasa değişikliklerinde bu kararda değişiklik yapılmadı. Hasebiyle o gün verilen kararlar bugün geçerliliğini sürdürüyor.”

Soru: Yeni anayasa mı yaptınız?

“2017 yeni bir anayasa değil. Her ne kadar radikal bir değişiklik getirmek olursa olsun 1982 Anayasası’nı değiştiren bir kanundur. Onun değiştirmediği bütün kararlar bakidir ve geçerlidir.

O kararda cumhurbaşkanının lakin 2 kere aday olabileceğidir. 2017 yılında buna yalnızca bir tane istisna getirildi o da daha evvel meclisin 5’te 3 kararıyla seçimlerin yenilenmesidir.” (360 oy gerekiyor – OU)

Soru: Recep Tayyip Erdoğan Haziran 2023’te aday olabilir mi?

“Erken seçim dışında cumhurbaşkanının üçüncü kez seçilebilmesinin imkânı yok. Anayasa’nın kararı açık ve nettir. Anayasa vaktinde yapılacak bir seçimde aday olamayacağını çok açık bir biçimde tabir ediyor.”

Soru: ‘Parlamenter sistemden yeni cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildi ve 2018’de bir kere seçildi’ deniliyor hakikat mu?

“Bu geçerli bir argüman değil. 2017 yılında o dileğe yönelik bir karar getirilebilirdi getirilmedi. Hakikaten 2 seferden fazla seçilemez kararı baki kaldı. Münasebetiyle bu karar geçerli olmaya devam ediyor. Üçüncü kez seçilebilmesinin tek yolu daha evvel de söz ettiğim üzere erken seçim kararının meclis tarafından alınmasıdır.”

Soru: Hayati Yazıcı yeni bir anayasa sistemi olduğunu ve yapay tartışma yapıldığını söyledi.

“Hayır efendim yeni bir anayasa değil. 1982 Anayasası’nı tadil eden bir kanun. Yeni getirdiği kararlar bakımından anayasa değişikliği geçerli. Yoksa yeni bir anayasa asla değil. İsmi da 1982 Anayasası’nın kimi kararlarını değiştiren kanundur.

Yapay bir gündem değil. Kendilerinin söylemiş olduğu yapay gündemdir. Bunlar demagojik itirazlar. Ben söylediklerine katiyetle katılmıyorum.”

Soru: Fatih Altaylı yazısında “anayasanın pek bir ehemmiyeti yok son kararı YSK verir” diyor bu hususta ne düşünüyorsunuz?

“YSK’nın son yıllardaki icraatlarına bakacak olursak tarafsız hareket edeceğinin, anayasaya bağlı kalacağının hiçbir garantisi yok.

Bu sebeple YSK bu türlü bir karar verebilir. Vermiş olduğu karar anayasaya olan karşıtlığını değiştirmez. YSK anayasaya karşıt bir karar vermiş olur.

Lakin verilen kararın karşısında yapılabilecek türel bir şey yok.”

TIKLAYIN – Fatih Altaylı: Erdoğan istediği surece aday olacaktır, YSK’nın da bu adaylığı reddetmesi asla ve kat’a mümkün değildir

Soru: YSK anayasayı çiğner mi?

“Başvuruyu kabul etmek anayasaya alışılmamıştır. Anayasa açık kararlar getirdiği halde birçok yerde onlara uyulmuyor. Bu hatadır demek istemiyorum kaideleri mevcut değil.

Biz hukukçu olarak doğrusunu söylemek durumundayız. YSK, anayasaya muhalif olduğunu bile bile bu türlü bir karar verirse maalesef yapılacak bir şey yok.

Son birkaç yıldaki uygulaması iktidarın isteklerine uygun hareket ettiğini gösteriyor. Bu sebeple bir garantisi yok.”

TIKLAYIN – Yeniçağ muharriri Uğuroğlu: Bu dört özgür gazeteciye soruyorum; Anayasa’yı yok mu sayıyorsunuz?

TIKLAYIN – Fatih Altaylı’dan Orhan Uğuroğlu’na: Anayasa’yı yok saymak güçlü siyasetçilere mahsus bir haslet, Özal da öncülerinden