Eski MİT yöneticisi Eymür: Öbür türlü konuşma imkânı yoksa azap olabilir, zira çok inatçı tipler var!

Eski MİT Kontrterör Daire Lideri Mehmet Eymür‘le yaptığımız geniş söyleşinin ikinci kısmında, 1970’lerden bu yana katıldığı operasyonlar, tartışmaların odağında yer aldığı olaylarla ilgili değerlendirmeleri yer alıyor. Bu kısımda Eymür birinci defa MİT’te yapılan azaplardan ve kendisinin de azap yapmış olduğundan kelam ediyor. 1980’lerde çok tartışılan Babalar Operasyonu’nun kendi talebiyle değil Genelkurmay’ın talimatıyla yapıldığını söylüyor. Bu başlık bilhassa bugün için kıymetli görünmeyebilir. Lakin darbe sonrası iktidar savaşlarının anlaşılması bakımından “Babalar Operasyonu” kıymet taşıyor.

Eymür, söyleşide, Gladio’nun Türkiye’deki yapılanması konusunda net işaretler veriyor. Bildiklerinin daha fazla olduğuna kuşku yok. Lakin işaretleri değerli.

Eymür, tüm bu hususlarda konuşurken, hayli rahat ve kendinden emin görünüyordu. Röportajın birinci kısmında yer alan, “Benim için devletin yaptığı her şey meşrudur” kelamları de bunun göstergesi esasen. Eymür’e nazaran bu noktada kıymetli olan, devlet vazifelilerinin menfaat odaklı davranmaması. Eymür, 1970’lerden bugüne, Kızıldere’den Ergenekon’a kadar uzanan tanıklıklarını anlatırken bu bakış açısını daima sürdürüyor. Eymür’e yönelttiğim sorular ve cevapları şöyle:

Göz Atın

Trt Frekans Güncelleme Nasıl Yapılır? TRT Neden Açılmıyor?

Gökhan Tombak’ı Kim Silahla Vurdu?

“Genelkurmay istedi, biz yaptık”

– ‘Babalar operasyonu’ hala konuşuluyor. Genelkurmay’dan müsaade istemiştiniz yapabilmek için.

Hayır, Genelkurmay istedi o vakit Dündar Kılıç‘ın alınmasını. Bilhassa istemişlerdi. Bilmiyorum nedenini ancak biz o yüzden yaptık. Birtakım paşalarla da ilgisi vardı, ondan kestirim ediyorum.

– Dündar Kılıç’ın size yönelik ağır suçlamaları var. Azap yaptınız mı?

Azap sayılmaz. Aslında oraya düşmek azap sayılır. Gözleri kapalı devamlı, küçük bir hücrede kalıyor. Oraya düşmek kâfi.

– Daima bahsediliyor fakat kaba dayak, elektrik vs. üzere yollardan. O sistemler yok muydu?

Vardı.

– Siz yaptınız mı?

Yapmışımdır.

– Pişmanlık duyuyor musunuz?

Duymam, zira çok bir şey yapmadık. Daha çok taktikleri kullanmak istedim. Bizim hanım arkadaşları bağırtırdık. “Kızını aldık” derdik sonra suçluya. Bağıran bizim arkadaşımız. “Konuşacaksan konuş ıstıraba girecekler yoksa” derdik mesela. Tiyatro yapardık biraz.

– Bu azap değil mi, teşkilatta bunun eğitimi var mı?

Bizim meslekler akıl mesleği. Aklın varsa formüller buluyorsun. İlla azap yapmak kural değil. Önemli olan konuşturabilmek.

– Hanefi Avcı mesela, azap yaptığını lakin pişmanlık duyduğunu söylemişti.

Ben kendisini pek sevmem. Pişmanlıktan yararlanan bir sürü Kürdü çok kullandı. Onların kirli işleri vardı. Elinde bir sürü polis memuru varken öbür adamları kullanması, uzunluğundan büyük işler. Yurtdışında polisin o denli bir vazifesi yok. Örgütlenmeler kurmaya kalktı. PKK’ya karşı. Örgütleri kuranları falan öldürmek emelli. Grup yolladı Öcalan için. Bir şey yapamadan döndüler.

– Siz de operasyon yaptınız Öcalan için, sizinki neden planladığınız üzere gitmedi?

Maşallah her yerden mahzur aldık. Bugün cezaevinde olan Çevik Bir. O vakit istihbaratın başında. 1 ton patlayıcı aldık. Sonraki gün Cumhuriyet gazetesinde yazı çıktı, “MİT patlayıcıyı ne yapacak” diye. Cumhurbaşkanından, siyasilerden müsaade aldık. MİT Müsteşarı bile yapamaz müsaade almadan. Müsaade almadan nasıl yapacağız. Genelkurmay Lideri ve Cumhurbaşkanı okeylemişti aslında. Takdim yapmıştık. Elimizdeki bilgileri bildirmiştik. Hoş bir takdimdi. Çalışmalardan bahsettik. Tamam dediler. Devam ettik. Yeşil vardı. Bir de asker şahıslar vardı. Oraya yolladığımız resmi vazifeliler vardı gizlice giren. Esasen başarısız da denilemez. Apo’yu öldüremedik lakin o denli büyük bir patlama yaptık ki Suriye ürktü. O zamanki Kara Kuvvetleri Kumandanı’nın bir beyanı oldu. O konuşmadan sonra Suriye’den çıkarttılar. Yani ön ayak oldu. Bir muvaffakiyettir. Korkuttu zira Suriye’yi. 17 metre çukur açılmış patlamanın olduğu yerde.

– Kızıldere’de ve Ulaş Bardakçı’nın öldürüldüğü operasyonda yargısız infaz yapılmadı mı?

Bu operasyonlarda vardım. Yargısız infaz yoktu, ben de ölebilirdim. Milim kaldı ölmeme… Bardakçı’nın kaldığı meskene gittik. Kolejli bir kızın konutuydu. Bina sahibi Mahmut Dikler‘di. Siyasi şubenin başıydı Dikler. Konutta girdik arama yaptık. Peruk buldum ben bir odada, yatak odasında. Aldım peruğu konutun kiracısı olan Lale Arıkdal‘a gittim, bu peruk kimin dedim. O arkadaşımın dedi. O ortada bir kıyamet koptu. Benim girdiğim odaya giren polis memuru, fermuarlı dolabı açıyor. Ben de bakabilirdim orada, bakmadım. Kıza sormam beni kurtardı. Polis memuru yaralandı. Ağır yaralandı. Karnından yedi. O da ateş ediyor, dolap yıkılıyor. Ulaş Bardakçı bu türlü öldü. Dışarıdan da ateş açtılar bizimkiler. “Biz varız içeride” dedik. Hayatta kalmamız tesadüf. Kızıldere’de de yok yargısız infaz. Biz bir defa çok ikna etmeye çalıştık. Sonra keskin nişancı vuruyor Becerikli Çayan‘ı, o denli başlıyor. Damdayken vuruyor.

– Siz niçin bu operasyonlardasınız?

Çayan’lar (Maltepe Cezaevi’nden) kaçtıktan sonra Memduh Ünlütürk paşa bu işle ilgilendi. Sonradan öldürdüler. Benle Süleyman Yenilmez albay, ikimizi ona yardımcı görevlendirdiler. Zırhlı birliğe gittik, teğmenler, üsteğmenler geliyor. Anlatıyorlar. Hiçbir şey yok. Nasıl kaçtıkları araştırılıyordu. O ortada Fuzuli Yazıcı isimli teğmen, tutuklulardan Rüçhan Manas’la evlenmek istiyor. Dilekçe veriyor. Öğreniyoruz ki nöbetçi iken kız bunu etkilemiş. Bunu angaje etmişler. Her türlü yardımı yapmış. Bunu sorguya aldık, Yazıcı’yı. Ziverbey’de onun sorgusunu yaptım. Genç bir çocuktu. Ağlamaya başladı. Başta böbürleniyordu, “Gözlerimi kapatmayın, ben askerim” diyordu. “Yaparız” dedik. “Burada yöntem bu türlü” dedik. Sonuçta örgütün çökertilmesi onun konuşması ile başlamıştır. Halka halka büyüdü operasyon. Bu insanları terör örgütü olarak görüyordum elbette. Perinçek’in durumu daha değişikti. Entelijans faaliyeti onunki.

– Ziverbey Köşkü’nde öteki kimleri sorguladınız?

Ziverbey zati kısa müddet kullanıldı. O devrin sorgularında bir ay falan çalıştım. (Ziverbey’de sorgulanan ve Ziverbey Köşkü isimli kitabı yazan) İlhan Selçuk‘ların periyodunda yoktum.

– Ziverbey bir azap merkezi miydi?

Herkese yapılıyor diye söylemek mümkün değil. Ancak yapılan da vardı. Mesela bir kurye vardı. Bana kaygı yanardı. Bugün elektrik tedavisi yok mu, romatizmalarım azdı diye dalga geçiyordu. “Başka türlü konuşma imkânı yoksa azap olabilir, zira çok inatçı tipler var!”

– Bu size olağan mi geliyor. Sistematik azap prosedürleri bunlar. Bunların hata olması gerekmez mi? Lakin siz hâlâ devlet için gerekli, diyorsunuz.

Hayır, öbür türlü konuşma imkânı yoksa olabilir. Hâlâ da o denli düşünüyorum. Zira çok inatçı tipler var. Öteki türlü konuşturmak çok güç.

– Lakin daima bu halde birisini konuşturmak cürüm, hem de bu prosedürle insanın üstüne kabahat da atılabilir…

Sorguculuk o hakikati öğrenebilme sıkıntısı aslında. Bir tek azap yapmak değil sorguculuk.

– Çok sayıda insan faili olmadığı aksiyonları üstlenmek zorunda kalmadı mı?

Vardı, düzgün sorgucu arkadaşlarımız vardı.

– Pekala bitti mi, bu usuller uygulanıyor mu?

E daha ağırları var. Vefatlar var. Kayıp MİT mensubu var sorguya alınan…

– Çok sayıda kişi ortadan kayboldu, bunlar istihbarat operasyonu mudur?

E doğal o denli. Ayrıyeten kimse azap yapmayı muteber bir şey üzere görmez. Fakat sadist ruhlu beşerler bu türlü bakar. Lakin çok büyük bir arbedenin içerisine giriyorsunuz. O hengamede galip gelmeniz lazım. Yoksa ipin ucu kaçıyor.

– Karşıdakini hasım olarak mı görüyorsunuz?

Doğal.

– 90’larda yapılan operasyonların kimileri nedeniyle Türkiye, AİHM’de mahkûm oldu. Yargısız infaz mahkûmiyetleri var. Yakın aradan atış, azap…

Onları tasvip etmiyorum. Bildiğim kadarıyla, çok bilmiyorum. Arşivlerde olmayan çok mevzular vardır…

– Yapılan ya da engellenen ayrıca aksiyonlar var mı, Murat Bozlak’a (eski HADEP Genel Başkanı) suikasti engellediğinizi söylemiştiniz.

Kaşif Kozinoğlu, bana bağlıydı ancak o planlamış. Ben onun tahkikatını yaptım. Engelledik.

– Somut engellenen diğer olay?

Yavuz Ataç (eski MİT mensubu) olayı var, Amerikalılarla çalışan. Yazılı bilgiler var hakkında. Çakıcı’ya pasaport verme olayı var kendisinin. Benim makamımı bastı. Silah koymuş beline geldi. Zorla içeri girdi. Yumruk yumruğa girdik. Bundan ötürü ikimiz de ceza aldık. Çakıcı’nın iletisini getiriyormuş. Tehdit etti beni resmen. Çakıcı yakalansın istiyordum ben Amerika’da. Çakıcı’yı yoksa biz yalnızca bir operasyonda kullandık. Almanya’daki bir operasyondu. PKK’ya karşı bir operasyon. Başarısız olundu bu operasyonda. Hatta sızma oldu… Ben öteki bir vazife vermedim. O tarihlerde Korkut Eken eğitimini veriyordu. Çakıcı’nın iki sağlam adamı vardı. Onlar bu işlerdeydi. Biri öldü. Eken, puanının düşük olduğunu söylüyordu.

– MİT alıp bu türlü yetiştiriyor muydu?

İşte alıp bu türlü hareketlerde kullanılacaksa olabilirdi, eğitim verilirdi.

– Maraş, Çorum, Sivas katliamları var, formül bu mudur? Gladio bu türlü mi oluşur?

Ordu yapıyordu kimi eğitimleri. Bu mevzularla ilgisini bilmem fakat. Gladio dedikleri yapı böyledir.

– Ergenekon’da etkiniz var mı, savcılara bilgi verdiniz mi operasyonun başında?

Ben Ergenekon’un tekrar Perinçek’in başında olduğu yapıdan çıktığını sanıyorum. O dokümanlar onun masasından çıktı. Türkiye’ye çok ziyan veren bir adam Perinçek. Ben televizyonlarda kaç sefer “Hiram Abas’ı öldürten sensin” diye söyledim. Fakat hiçbir savcı harekete geçmedi. Tersine, hakaret etti diye tazminat istiyor. Veli Küçük de vardı bu işin içinde. Veli Küçük bu işlere çok meraklı. Perinçek de meraklı. Ben Zekeriya Öz‘le görüştüm. Bildiğim şeyleri söyledim. O beni aldırdı evvel. “Sanık olarak mı şahit olarak mı aldıralım” dedi. “Siz bilirsiniz” dedim. “Fakat birkaç sene sonra size de tıpkı şeyleri soran olursa beni hatırlayın” dedim.

Ben Ergenekon operasyonunda gerçek hareket edilmediğini düşünüyorum. Bir yapı var. Lakin bu çizilen yapı mı öteki şey mi bilmiyorum. Gladio dediğim yapı hâlâ olabilir. “Basında çok MİT’çi vardır”

– Ergenekon’da itirafçı olarak kullanılan Tuncay Güney size mi bağlıydı?

Hiç alakam yok. MİT elemanlığı yapmış. Nuri Gündeş’lerin vaktinde yapmış. Ben onunla ilgili ‘çift meslekliler‘ diye yazdım. Veli Küçük’ün adamıydı.

– Basında bu kadar MİT’çi var mı?

Çok vardır.

– Geriye baktığınızda hakikaten hiç pişmanlık duymuyor musunuz?

Gençken daha serttik. Yanılgılarım kesinlikle olmuştur. Lakin daima bunu söylerim. Kitabımda da yazdım. Çok yanlışım oldu, kusurları bıraka bıraka düzgün olmaya çalıştım. Kusurlardan ders çıkarttım. Ancak hâlâ bazen hiddetleniyorum. Şunu verseler de bir sorgulasalar, diyorum.

TIKLAYIN | Eski MİT yöneticisi Eymür: Devlet vazifelileri 18 kişiyi para için öldürdü; Çiller cinayetleri biliyordur, ancak Ağar kim bilir nasıl takdim ediyordur!

B İ T T İ