Kağıt, Plastik Ve Metal Ambalajlı Eserlere Depozito Sistemi Geliyor

1 Ocak 2022 tarihinden itibaren marketlerde yeni periyot başlıyor. Poşetlerden sonra kağıt, plastik ve metal kullanılarak yapılan ambalajlarda depozito sistemi geçerli olacak. Ambalaj iade edildiği takdirde fiyatı geri verilecek.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Lideri Yavuz Eroğlu, “Türkiye’de yıllık 20 milyar adet içecek ambalajı kullanılıyor ve bunun 9 milyarı pet ambalajlardan oluşuyor. Depozito

PAGEV’den yapılan açıklamaya nazaran, plastik, cam, metal-alüminyum ve karton atıkların çöpe değil, geri dönüşüme gitmesini sağlayacak Depozito İade Sistemi (DİS), 2022 yılında devreye girecek. Çevresel problemleri azaltması beklenen DİS’in, geri dönüşüm dalındaki yatırımları hızlandırması bekleniyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Eroğlu, sistemin yanlışsız işlemesi halinde Türkiye’de her yıl 1 milyon ton ek atığın oluşmasının önüne geçilebileceğine dikkati çekti. Depozito İade Sistemi ile tüketicinin, geri dönüşüme teşvik edileceğini belirten Eroğlu, şunları kaydetti:

“Önümüzdeki yıl yürürlüğe girecek uygulamayla birlikte tüketiciler, eserleri satın alırken eser bedeliyle birlikte belirlenen depozito iade fiyatını de satış noktasına ödeyecek. Depozito sistemi, tüketiciyi eserin fiyatı dışında ödenen bedeli geri alabilmek için sistemin belirlediği market yahut başka toplama noktalarına yönlendirecek, tüketici depozite bedelini geri alabilmek için atığı iade edecek. İade bedeli para ya da alışveriş puanı olabilir. Depozito sistemiyle birlikte tüketici için mali kıymet tabir edecek atıklar, etrafa çöp olarak atılmayacak ve böylelikle toplama merkezlerine götürülüp ham hususa dönüştürülebilecek. Hem etraf korunacak hem ülke iktisadı kazanacak. Depozito uygulaması, pak ve geri dönüşüme uygun ham unsur elde edilmesine imkan sağlayarak kesimin gelişimini hızlandıracak.”

Eroğlu, parklara, bahçelere, denizlere atıldığında çevresel kirliliğe yol açan atıkların, Depozito İade Sistemi ile birlikte mali kıymet kazanacağından tüketiciler açısından değere bineceğini aktardı.

Eroğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Depozite sisteminin 3 sonucu olur. Birincisi eseri satın alırsınız, kullandıktan sonra atığını iade edip depozito bedelinizi geri alırsınız. İkincisi eseri alırsınız, kullandıktan sonra iade etmezsiniz ve depozito bedeli sisteme yani devlete kalır. Devlet o parayı, geri dönüşüm sisteminin büyümesi ve etrafın korunması için kullanır. Üçüncü şıkta ise eseri alırsınız ve kullandıktan sonra iade etmezsiniz ama depozito bedeli için atık toplayan birilerine verirsiniz. O kişi de depozito bedelini almak için atığı toplama merkezine götürür ve depozito iade parasını kendisi alır. Her üç şıkta da ambalajların etrafa atılması engellenerek etrafın korunması sağlanırken hem tüketicinin hem geri dönüşüm dalının kazandığı sistem çalışmış olur.”

Türkiye’deki genç nüfusun tüketim alışkanları sebebiyle her yıl kullanılan içecek ambalajı ölçüsünün arttığını ve sayıların kişi başı yılda 279, toplamda ise 20 milyar adet olduğunu tabir eden Eroğlu,

“2030 başlarında sayının toplamda 30 milyara çıkacağı öngörülüyor. Hasebiyle etrafla uyumlu büyüme modeli için depozito sistemi zorunluluktur. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, sisteminin altyapısını oluşturmak için uzun müddettir ayrıntılı çalışma içerisinde. Bu süreçte 30 Aralık 2020 tarihli Resmi Gazete’de, depozito ile ilgili Etraf kanununda değişiklik yapıldı. Etraf Ajansı kuruldu ve Zorunlu Depozito uygulamasına geçiş kararı alındı. Türkiye Etraf Ajansı, sürecin mali ve idari kontrolünü yaparak sürdürülebilirliğini ve güvenliğini sağlayacak yetkilerle donatıldı. Ambalaj atıkları denetimi yönetmeliğine nazaran 1 Ocak 2022 tarihinde cam, alüminyum ve pet ambalajlarının, zorunlu depozito kapsamına girdiği katılaştı.” sözlerini kullandı.

Eroğlu, plastik içecek atıklarının birinci etapta yüzde 70’inin toplanmasının hedeflendiğine işaret ederek, depozito sisteminin plastik kesiminde geri dönüştürülmüş ham unsur tedarik güvenliğini de arttırmaya yardımcı olacağını savundu.

Türk plastik dalının ham husus muhtaçlığının yüzde 85’lik kısmının ithalatla karşılandığını ve bu nedenle önemli manada cari açık verildiğini hatırlatan Eroğlu, şunları kaydetti:

“Dünyada 6’ncı, Avrupa’da ise Almanya’dan sonra 2’nci sırada yer alan kesimimizin ham husus tedarik güvenliği değerli. Yurt içindeki hammadde üretimi gereksinimimizin yalnızca yüzde 15’lik kısmını karşılıyor. Petrokimya şirketleri de petroldeki OPEC gibisi kartel yapılardan ilham aldıklarından vakit zaman fiyat artış şokları yaşıyoruz. Atıklarımızı, depozito sistemiyle toplamayı artırmamız, geri dönüşüm için uygun kaidelerde tedarik güvenliği sağlanmış esere ulaşmamız manasına gelir. Bu sayede kartel yapıdaki petrokimya şirketlerinin tedarik ve fiyat şoklarından hem firmalarımızı hem de tüketicilerimizi muhafazamız daha kolay olur. Cari açığı azaltacak depozito sistemiyle, geri dönüştürülmüş ham hususlarla üretilen plastik eserler, tüketicimize daha uygun fiyatlarla ulaşacak. Enflasyonda düşüş taraflı tesirin önü açılacak.”

Eroğlu, Depozito İade Sistemi’nin, dünyada 15 ülkede uygulandığını bildirerek, bu sistemlerin en büyük avantajının toplama ve geri dönüşüm ölçüsünü arttırması olduğunu, Avrupa’da depozitosuz içecek ambalajlarının toplama oranının yüzde 47, depozito olan alanlarda toplama oranının ise yüzde 94 olduğunu kaydetti.

Dünya ülkelerinin, iklim değişikliği konusunda hassas davrandığını, Paris İklim Muahedesi, AB Yeşil Mutabakat muahedesinin, ekonomiyi yönlendirdiği belirli hususların olduğunu anımsatan Eroğlu, “Karbon emisyonlarını azaltmayı hedefleyen AB, 2025 yılı prestijiyle içecek ambalajlarının yüzde 25’lik kısmının geri dönüştürülmüş eserlerden oluşmasını istiyor. 2030’da bu oranın yüzde 30’a çıkartılması planlanıyor. Bunu başarabilmek için tüketiciyi, geri dönüşüm sisteminin paydaşı yapmak ve ödüllendirmek gerekiyor. Dolayısıyla Depozito İade Sistemi, çevresel manada geri dönüşüm trendine önemli katkı sunuyor. Sistem, 2022 yılında devreye girdiğinde Türkiye’de 263 bin ton/yıl karbon emisyonunda azalma meydana getirecek” yorumunda bulundu. (AA)

Kağıt, plastik ve metal ambalajlı eserlere depozito sistemi geliyor