Millet İttifakı HDP Imtihanını Geçebilecek Mi?

HDP’nin seçimlerde ortak aday çıkarılmasına yeşil ışık yakmasıyla dikkatler CHP ve UYGUN Parti’ye çevrildi. Siyasi gözlemciler, iki partinin de cumhurbaşkanlığı seçimi için HDP’yle diyalog kuracağını öngörüyor.

Millet İttifakı’nın iki büyük ortağı CHP ile UYGUN Parti ortasında CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’nun, ÂLÂ Parti önderi Meral Akşener’den bağımsız kamuoyuyla seçim vaadi paylaşmasından dolayı sorun mu yaşandığı tartışmaları yapılırken, HDP’den gelen yeni bir açıklama CHP ile GÜZEL Parti’ye dönük sorgulamaları yeni bir boyuta taşıdı.

HDP’nin açıklamasını Eş Genel Lideri Mithat Sancar yaptı. Sancar, “Seçimlerde ortak aday çıkarılması fikrine açığız” dedi. Sancar, direkt cumhurbaşkanlığı seçimini işaret etti. Halbuki ki HDP’nin bir öbür eş genel lideri olan Pervin Buldan daha iki ay evvel “Kimse bizden 31 Mart mahallî seçimlerindeki takviyesi beklemesin” açıklaması yapmış, bu açıklama da HDP ile bir türlü diyalog kanallarını genişletmeyen CHP ile UYGUN Parti’ye “rest” olarak algılanmıştı.

HDP; 31 Mart 2019 lokal seçimlerinde Millet İttifakı’nın içinde yer almasa da, AKP ile MHP’den konseyi Cumhur İttifakı’nı zayıflatmak için bilhassa büyükşehirlerde Millet İttifakı adaylarına yönelmişti. HDP’nin dayanağıyla Millet İttifakı İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya üzere büyükşehirlerde Cumhur İttifakı’nın önüne geçmeyi başardı.

Bu dayanağın akabinde HDP oyları daima tartışma konusu oldu. HDP’yi PKK ile eş tutup, Millet İttifakı’nın da bu partiyle işbirliği içinde olduğunu öne süren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile MHP başkanı Devlet Bahçeli, CHP ile DÜZGÜN Parti’ye “terör destekçisi” suçlaması yöneltmekten vazgeçmedi.

Milliyetçi tabandan gelen dahası MHP’den kopan bir parti olan ÂLÂ Parti, HDP’yle direkt bir temas hiç kurmadı. Fakat UYGUN Parti önderi Akşener, AKP ile MHP’nin Millet İttifakı’nı HDP üzerinden parçalamaya dönük adımlarına geçit vermeyen açıklamalarıyla dikkat çekti.

Kuzey Irak’ın Gara Bölgesi’nde 13 Türk vatandaşının hayatını kaybetmesinden muhalefet hükümeti sorumlu tutunca Cumhurbaşkanı Erdoğan HDP’yi PKK kontaklı olmakla, CHP ve DÜZGÜN Parti’yi de HDP’ye desteklemekle suçladı. HDP’lilerin dokunulmazlık evraklarının meclise gönderilmesini izleyen bu süreçte GÜZEL Parti önderi Meral Akşener, “İYİ Parti, fezlekelere gözü kapalı el kaldırmaz. Önünü gerisini inceler” çıkışı yaptı.

AKP Genel Lider Yardımcısı Mehmet Özhaseki’nin HDP’yi eleştirirken kullandığı “Lanet olsun oylarına” tabirine de sert çıkan Akşener’di. Akşener, “Dün kendinden olmayana terörist diyen zihniyet, bugün kendinden olmayana beddua okuyor” dedi, AKP’ye yüklendi.

HDP’nin kritik oyları

HDP’yi “terörle ortasına aralık koymadığı” gerekçesiyle eleştiren ve partisinin HDP ile bir ortada olmayacağını sıklıkla lisana getiren Akşener’in son periyotta Türkiye’yi gezerken Doğu ve Güneydoğu seyahatlerine büyük ehemmiyet verdiği, parti kurmaylarının bölgeden oy toplayabilmek için özel çalışma yaptığı biliniyor.

Zira HDP oyları 2023’te yapılması öngörülen cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için kritik ehemmiyette. Oyların ne derece kritik olduğunu MAK Danışmanlık sahibi, kamuoyu araştırmacısı Mehmet Ali Kulat DW Türkçe’ye “HDP’li seçmen blok hareket ediyor, öbür partilerden farklı olarak. Mesela İstanbul’da mahallî seçimde ve genel seçimde verdikleri oylara baktığımızda nerdeyse blok olarak parti genel merkezinin söylediği minvalde oy kullandıklarını görüyoruz. Mevzunun farkına varan bütün partiler bu seçmen kümesine çok özel ilgi duyuyorlar. Bakın herkes Doğu ve Güneydoğu’da seçmenle buluşuyor” kelamlarıyla anlatıyor.

“Z jenerasyonu diye tabir ettiğimiz birinci kere oy kullanacak genç seçmen içinde de HDP seçmeninin, Türkiye’deki Kürt seçmenin daha fazla olduğu dikkate alındığında HDP’nin rahatlıkla yüzde 12-13 bandına hakikat çıkabileceğini söyleyebiliriz.”

“Fiili bir ittifak olacak, yasal değil”

Pekala Mithat Sancar, HDP’nin oy oranından yola çıkarak mı “Seçimlerde ortak aday çıkarma fikrine açığız” açıklaması yaptı?

Bu soruya “evet” diyen gazeteci Sedat Bozkurt, DW Türkçe’ye Kürt seçmenin seçimlerde hangi taraftan yana durum alırsa sonucu değiştirebildiğini anlatıyor. HDP oylarının yalnızca Millet İttifakı için değil Cumhur İttifakı için de hayati ehemmiyette olduğunu söyleyen Bozkurt, “Bunu siyasetin her iki ittifakının da yok sayması mümkün değil fakat öte yandan Erdoğan yanına MHP’yi de alarak HDP üzerinden Millet İttifakı’na operasyon çekiyor. Yani PKK ile HDP’yi eşitliyor. HDP’yi de CHP ile eşitleyerek UYGUN Parti’yi rahatsız etmeye çalışıyor. Saadet Partisi’ni o ittifaktan uzaklaştırmaya çalışıyor. HDP de bunun farkında. HDP; AKP, Erdoğan ve MHP’nin uygulamaya çalıştığı stratejinin bir ögesi olmak istemiyor” değerlendirmesi yapıyor.

Bozkurt, Sancar’ın açıklamasıyla Millet İttifakı’na şu bildirisi verdiğini söylüyor:

“Sancar, Millet İttifakı’na -ben de oy verebilirim lakin adayınız değerli. Benim de seçmen kitlemin ya da tabanımın oy verebileceği bir aday gösterin- diyor. Bu tipten bir siyasi atak yapıyor. Gerçekten lokal seçimlerde, belediye lider adaylıkları belirlenirken de emsal bir hali göstermişti.”

Pekala; YETERLİ Parti ile CHP’nin de HDP’yi daima Millet İttifakı dışında tuttuğu dikkate alındığında cumhurbaşkanlığı için HDP ile diyalog kurmaları mümkün mü? Bozkurt bu soruya “Fiili bir ittifak olacak o. Yani resmi, legal bir ittifak olmayacak. İstanbul seçimlerinde olduğu üzere örneğin” karşılığını veriyor.

Kamuoyu araştırmacısı Kulat da UYGUN Parti’nin ortak cumhurbaşkanı adayı için HDP ile diyalog kurmaktan çekinmeyeceğini söylüyor:

“HDP ittifakın içerisinde yer almaz fakat ortak adaya dayanak verme noktasında dayanak verir. Bu, kurulan diyaloglara bağlı. Akşener’in bu ittifaka sıcak baktığını düşünüyorum. Böylesi diyalogdan yana olduğunu biliyorum. Çok sıkıntı üzere görünen bir formülasyon var karşımızda ancak CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet süreç içinde ittifaklar ve takviyeler konusunda çok deneyimli hale geldiler. HDP takviyesini ötelemeleri kelam konusu olamaz.”

Gözler İmamoğlu’nda

Siyaset kulislerinde CHP ile ÂLÂ Parti’nin Kürt seçmenin oyunu almak için parti başkanlarının cumhurbaşkanı olarak ortaya çıkması kadar İlhan Kesici üzere isimlere de yönelebileceğine dair değerlendirmeler de var.

Siyaset bilimci Burak Bilgehan Özpek ise HDP Eş Genel Lideri Sancar’ın daha çok İmamoğlu’nu ve çizdiği profili işaret ettiğini söylüyor.

Özpek, Sancar’ın açıklamalarını ne manaya geldiğini DW Türkçe’ye yorumlarken cumhurbaşkanlığı seçiminde ortak aday çıkarmanın hayati noktaya geldiğini söylüyor:

“Kamuoyu araştırmaları Erdoğan’ın yüzde 50’yi bulmasının sıkıntı olacağını gösteriyor. Bu yüzden cumhurbaşkanlığı seçimi için ortak aday çıkması muhalefet için hayati. Bugüne kadar aday isimlerini öne çıkarmayan muhalefet, prensipler ve ortak bir mutabakat üzerinde durduğunu gösterdi. Hasebiyle HDP’nin ortak bir adaya karşı rezervinin olmadığını söylemesi değerli. Ayrıyeten; ortak adayın kim olduğu, olacağı konusunda HDP topa girmek istiyor olabilir, HDP’ye de danışılarak bir isim belirlenmesi isteğini iletiyor olabilir. Bu noktada akla birinci evvel Ekrem İmamoğlu geliyor.”

İmamoğlu’nun İstanbul seçimlerinde Kürt seçmenin takviyesini aldığını hatırlatan Özpek, HDP’nin Akşener ile Kılıçdaroğlu’nun da aday olma ihtimalini dikkate alarak her iki partiye başkanların aday olması durumunda İmamoğlu üzere bir profil çizmeleri iletisi vermesinin de mümkün olduğunu anlatıyor.

YETERLİ Parti’nin milliyetçi karakterinin bu noktada çok kıymetli bir mevzu olduğunu belirten Özpek, YETERLİ Parti’nin son periyotta kendini tekrar tanımladığını düşünüyor:

“Son devirde MHP’nin yedek partisi üzere davranan bir YETERLİ Parti’den öte kendi kapsayıcı, uygar, milliyetçilik anlayışını formüle eden ve demokratik siyasete, merkez sağ siyasete atılım yapan bir DÜZGÜN Parti var. HDP’nin beklediği olumlu adımları atmasa bile HDP düşmanlığı üzerinden bir siyaset de yürütmüyor.”

Özpek bu nedenle seçime giden süreçte Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanlığı için ortak aday isminden öte ortak unsurlar mutabakatı üzerinde duracağını ve bu noktada kesinlikle HDP ile de temas kurulacağını öngörüyor.

Hilal Köylü / Ankara

Millet İttifakı HDP imtihanını geçebilecek mi?