Öztrak’tan “Çin modeli” eleştirisi: Çin’in 20 yıl evvel yaptığını bugün Türkiye’de yapmaya kalkmak Çin azabıdır

CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Balıkesir’de; “Ortalık karışmış, birbirine girmiş, ansızın Türkiye; Çin Modeli uygulamaya karar verdi. Çin bile bu modelden vazgeçti. Çin’in 20 yıl evvel yaptığını bugün Türkiye’de yapmaya kalkmak Çin işkencesidir” dedi.

“Türkiye’nin borç yükü giderek ağırlaşıyordu. Türk lirası kıymet kaybettikçe, paramız pul epey bu yük daha da ağırlaşacak. Yalnızca 30 Haziran’da Türkiye’nin 446 milyar dolar olan dış borcunun TL karşılığı 3 trilyon 893 milyar liraydı. Bugün TL’nin süratli paha kaybetmesinin sonucunda 6 trilyon 112 milyar TL’ye çıktı” diyen Öztrak, “Bu ortadaki fark neye eşittir diye sorarsanız, 2021 yılında sizlerin ödediği vergilerin toplamının iki katına eşit. Bunu lakin iki yıllık vergi geliriyle ödeyebileceğiz” diye konuştu.

CHP Sözcüsü Faik Öztrak başkanlığındaki CHP İktisat Masası heyeti, Balıkesir’de; Hasan Can Kültür Merkezi’nde iş dünyası temsilcileri ve esnafla bir ortaya geldi. Toplantıya, Öztrak’ın yanı sıra; CHP Genel Lider yardımcıları Ahmet Akın ve Lale Karabıyık, CHP İzmir Milletvekili Bedri Serter, CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, CHP İstanbul Milletvekili Gökhan Zeybek, eski CHP İzmir Milletvekili Aşkın Türeli ve CHP Balıkesir Vilayet Lideri Serkan Sarı da katıldı.

Göz Atın

Trt Frekans Güncelleme Nasıl Yapılır? TRT Neden Açılmıyor?

Gökhan Tombak’ı Kim Silahla Vurdu?

Toplantıdaki konuşmasına, şehitler için başsağlığı dilerek başlayan Öztrak, şunları söyledi:

“Kriz aslında içeride gelişmeye başlayan bir krizdi”

“Uzunca bir müddettir Türkiye iki krizi iç içe yaşıyor. Bunun üstüne bir öbür kriz geldi, o da global salgın. Bu üç krizin birleşmesiyle birlikte ülkede buhranı yaşıyoruz. 2007’den sonra mevcut idare iktisatta disiplini kaybetti ve eforları birer birer yok etti. 2013’ten sonra ise global konjonktür değişti. Global likidite bolluğunun artık tıpkı formda artmayacağı ortaya çıktı ve bu çerçevede yeniden idare bu gelişmeyi okumakta geç kaldı. Uzunca bir müddet dünya iktisadında para çok boldu, o para bolluğunu kural zannetti, dünya bundan sonra daima bu türlü gidecek zannetti. Halbuki gelmekte olan kuvvetli günlere hazırlık yapmadı. 2013’ten sonra Amerika’da Merkez Bankası’nın ‘Ben artık para basmayacağım’ demesiyle birlikte dünyada sermaye ürkekleşti. 2013’ten sonra sermaye, ‘Doğruları yapana gideceğim’ dedi. Biz bunu dışarıdan bize atak var diye algıladık. Yanlışı yapan bizdik, dışarıdan gelen paraları kesen de bizim yanlış politikalarımızdı. Yani kriz aslında, içeride gelişmeye başlamış olan bir krizdi.

“Bugün Merkez Bankası’nın kasasında 36 milyar dolar açık var”

Seçimlerden evvel Merkez Bankası’nın kasasında 128 milyar dolar rezerv vardı ve Merkez Bankası 2018’de yaklaşık 40 milyar dolar fazla veriyordu. İstikrar manzarası vereceğiz diye, kuru tutacağız diye bu 128 milyar dolar evvel Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, sonra mahallî idare seçimlerinde, ondan sonra da pandemi nedeniyle satılmaya başlandı. Bugün Merkez Bankası’nın kasasına net rezerv olarak baktığımız vakit 36 milyar dolar açık var. Evet toplam 126 milyar dolar bir rezerv var lakin bu 126 milyar dolarlık rezervi; çok kısa vadede çekilecek, emanet alınmış birtakım dövizlerle oluşturmuş durumdayız. Olağan bugün 38 milyar dolara gitmiş vaziyette. Günlük bilançodan baktığımız vakit da Merkez Bankası’nın kasası 51 milyar dolar açık veriyor.

“Merkez Bankası ringde tek kollu boksör gibi”

Merkez Bankası’nı daima test ediyorlar. En son 13,80’den Merkez Bankası müdahale etti, bir ölçü düştü. Tekrar test etmeye başladılar ve şu anda 13 lira 80 kuruşun üstüne attı. Merkez Bankası şu anda ringde tek kollu boksör üzere. Kolunun bir adedinin ucunda faiz vardı, onu ardına bağladılar, faize dokunamıyor. Öbür ucunda rezervleri vardı, o kolu da kestiler. Hasebiyle tek kollu lakin tek kolu da geriden bağlı Merkez Bankası ile piyasalar oynuyor. Bu da yanlış siyasetin sonucunda ortaya çıkan bir görünüm.

Çıktılar birtakım 2023 yılı gayeleri açıkladılar. Hâlâ o 2023 amaçlarını tutturacağız diyorlar lakin resmi dokümanları bunu bu türlü söylemiyor. O gayelere baktığımız vakit Türkiye’nin 2023 yılında gayri safi yurtiçi hasılası -2011’de taahhüt ettiler- 2 trilyon dolar olacaktı. 2 trilyon dolar dedikleri gayri safi yurtiçi hasıla bugün 950 milyar dolar olacak. Yani yarısının bile altında. Bunu kim söylüyor, kendi hazırladıkları Orta Vadeli Program söylüyor.

“Bu borcu lakin iki yıllık vergi gelirleriyle ödeyebileceğiz”

Türkiye’nin borç yükü giderek ağırlaşıyordu. Türk lirası bedel kaybettikçe, paramız pul epey bu yük daha da ağırlaşacak. Yalnızca 30 Haziran’da Türkiye’nin 446 milyar dolar olan dış borcunun TL karşılığı 3 trilyon 893 milyar liraydı. Bugün TL’nin süratli bedel kaybetmesinin sonucunda 6 trilyon 112 milyar TL’ye çıktı. Bu ortadaki fark neye eşittir diye sorarsanız, 2021 yılında sizlerin ödediği vergilerin toplamının iki katına eşit. Bunu lakin iki yıllık vergi geliriyle ödeyebileceğiz.

“Çin’in 20 yıl evvel yaptığını bugün Türkiye’de yapmaya kalkmak Çin işkencesidir”

İşler bu hale geldikten sonra ortaya bir Çin Modeli problemi çıktı. Ortalık karışmış, birbirine girmiş, ansızın Türkiye Çin Modeli uygulamaya karar verdi. Çin Modeli, büsbütün ucuz iş gücüne dayanarak rekabet yaratmayı öngören bir model. Çin bile bu modelden vazgeçti, çok öteki yerlerde şu an. Pekala Türkiye’yi bu kılıfa sokabilir misiniz? Sokamazsınız, Türkiye AB ile tam üyelik masasına oturmuş olan bir ülke. Olgun, güçlü bir iç piyasamız var. Bir orta gelir bölümümüz var. Nasıl kuru kullanmak suretiyle emeği ucuzlatacaksınız, oradan da rekabet gücünü artırıp ihracata dayalı büyümeyi gerçekleştireceksiniz, bunu sürdürebilmek mümkün mü? Bir de ‘Altı ayda yapacağız’ diyorlar. Nasıl altı ayda yapacaksınız, Çin bunu 50 yılda güç yapmış. Bir de Çin hiçbir vakit kendi stratejik varlıklarını satmamış. Körfez’e gidip de ‘Gel şunu al, bunu al’ dememiş. Bilakis Çin, ‘Buraya yatırım yapın, sıfırdan tesis kurun, istihdam imkanı yaratın’ demiş. Çin’in 20 yıl evvel yaptığını bugün Türkiye’de yapmaya kalkmak Çin azabıdır.

“Avrupa’nın en düşük minimum fiyatı bizde”

Yapmamız gereken şey verimliliği artırmak. Bugün taban fiyatın düzeyi tartışılıyor lakin baktığımız vakit 232 dolar. Avrupa’nın artık en düşük taban fiyatı bizde. Minimum fiyatta Afrika ülkeleriyle yarışıyoruz. Türkiye’yi uzunca bir mühlet Afrika ülkeleri haline getiremezsiniz. Bu çok önemli toplumsal birtakım sorunlara neden olur.”