Yabancı Kurumların ve Ekonomistlerin Borsa, Dolar Yorumları: İkinci Cins Öncesi Piyasalarda Ne Olacak?

Göz Atın

Trt Frekans Güncelleme Nasıl Yapılır? TRT Neden Açılmıyor?

Gökhan Tombak’ı Kim Silahla Vurdu?

Ekonomim’de Alaattin Aktaş, bu iki haftayı ele alırken, piyasalarda oynaklıklara müsaade verilemeyeceğini öngörüyor. Dövizde bu iki haftanın sakin geçmesi için her gayretin gösterileceğine dikkat çekerken, ‘iyi kötü 14 Mayıs’a kadar tutuldu’ diyor.

28 Mayıs’a kadar iki hafta dövizde tırmanış beklenmezken, oy farkının iki halde kapanabileceğini öngörüyor: Ya Kılıçdaroğlu-Oğan birlikteliği ya da ‘Kılıçdaroğlu’nun 14 Mayıs’ta sandığa gitmeyenleri oy vermeye ikna etmesi.’  

Erdoğan’ın ikinci cinste kazanması ihtimalinde, iktisat için Aktaş’ın öngörüleri içinde TCMB’nin siyaset faizini ‘uygun bir yere çekmesini’ beklerken, yurtdışından fon çekmeyi sağlayacak düzenlemeler de bekliyor. Fakat önceliğin 28 Mayıs’ı atlatmak olduğunu söylüyor.

Financial Times’ın değerlendirmesinde, CDS’lerdeki yükselişe dikkat çekilirken, Mart 2021’den bu yana en büyük günlük hareket olduğu da vurgulandı. KNG Securities Türkiye piyasaları uzmanı Davet Kutman, ‘Şimdiye kadar herkes bekle ve gör modunda, kimse piyasanın nasıl reaksiyon vereceğini nitekim bilmiyor’ dedi.

İkinci tıpta Erdoğan’ın seçilmesi halinde, CDS’lerin daha da yükseleceği öngörülürken, Türkiye’nin 10 yıllık gösterge dolar cinsinden tahvil getirilerinin seçim öncesine nazaran, keskin bir artışla Mart ayından bu yana en yüksek düzeyine çıktığı görüldü.

İkinci cinste Erdoğan’ın kazanmasını da, ‘sürekli ödemeler istikrarı krizi’ olarak varsayım ediyor. Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığını kazanması durumundaysa, liranın dolar karşısında yeniden de yaklaşık 25 TL’ye düşeceğini söylüyor. 

UBS analistleri, TCMB’nin yılın ikinci yarısında faiz oranlarını yükseltmek zorunda kalabileceğini söyledi.

Kutman, pay senetlerindeki yükselişin, dolar talebindeki üzere, lokal yatırımcıların enflasyona karşı muhafaza arayışından kaynaklandığını söyledi. ‘Şu anda anahtar sözün belirsizlik olduğu açık’ diyen Kutman, ‘Bundan sonra ne olabileceğine dair büyük soru işaretleri var.” diye kelamlarını bitirdi.

Ekonomim’de Şebnem Turhan ve Şenay Zeren, seçimlerin ikinci tipe kalmasıyla, uzmanların seçim belirsizliğinin biterek yerine durum almak için iştah olmadığını ‘birkaç gün içinde fiyatların dengelenebileceğini’ lisana getirdiklerini aktarıyor.

Fortuna Capital Danışmanlık Kurucusu Dr. Altuğ Özaslan, ’14 Mayıs 2023 seçimlerine dair belirsizlik bitti’ derken, BİST’te olağanlaşma bekliyor. İktisat idaresinde kim olacak sorusunun değerli olduğunu, Erdoğan’ın kazanması halinde düşük faiz politikasının süreceğini öngörüyor. Özgür piyasa dinamiklerinde önlemlerin, vakit içinde sertleşmesini beklerken, 1 yıl içindeki mahallî seçimlere hakikat da bütçe harcamaları artmasıyla enflasyonun yüzde 40’ın üzerinde olacağını belirtiyor.

İki seçim ortası ‘seçime kadar bile güzel fiyatlamak istediği bir şey bulursa fiyatlar’ derken, ikinci çeşit sonrası kur hareketinin görüleceğini, enflasyona tesir edeceğini, faizlerin düşük kalacağını ve Borsa’nın yeniden değerli alternatif olacağını söyledi. 

İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer, ikinci çeşit için, ’28 Mayıs’a kadar yaşanabilecek siyasi gelişmelerin Borsa’ya tesir edeceğini, kısa vadeli yatırımcılar için güç bir 15 gün olacağını söyledi. Nakitte kalmanın daha uygun olduğunu da ekledi.

Dünya’daki köşesinde Doğan, ekonomi idaresine dair iddiaların de yeni öykü olacağını, bu öyküyü görmeden Borsa’da durum değişikliklerinin yüksek olmayacağını belirtti.

Kısa vade yatırımcının yarattığı düşüşlerin, orta vade yatırımcılar için alım fırsatı olduğuna denirken, düşüşlerin sınırlanacağını da söyledi.

Ekonomi idaresinde yanlışsız adımların Borsa İstanbul’da potansiyele neden olacağının altını çizen Doğan, ‘hikayenin sonunu görmeden erken bir tepki ile satış tarafında bulunulmayacağını’ tekrar etti.

Türkiye’de uygulanan büyüme odaklı ‘alışılmadık’ (heterodoks) siyasetlerin ödemeler istikrarında baskıları arttığını belirten kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, siyasi ve ekonomik belirsizliğin Mayıs sonuna kadar süreceğini vurguladı.

Seçimlerden sonra ise ertelenen döviz talebinin TL üzerinde baskıyı artırması, bütçede giderek artan açık, rezervlerdeki azalış ve yüksek enflasyon meseleleriyle seçilen hükümetin karşı karşıya kalacağını belirtirken, kredi notu açısından para ve maliye siyasetine bakılacağı belirtilerek, ‘Güven sağlaması, makro ve finansal istikrar ile risklerin ne kadar azalacağı ve dış finansmana erişim izlenecek’ denildi.

Moody’s değerlendirmesinde bunun ‘sürdürülemez’ olduğunu, yüksek enflasyonla birlikte ‘makroihtiyati tedbirlerin’, kur baskılarıyla devam edeceğini öngördü. 

Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçilmesi halindeyse, ortodoks siyasetlere dönüşün olacağını, ‘etkin bir şekilde’ uygulanması halinde kredi notuna uzun vadede olumlu tesir edeceğini de ekledi.

Scope Ratings, Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci cinse kalmasının Türkiye’yi daha derin ödemeler istikrarı sorunları gelişmesini engellemek için seçim sonrası siyasetini tekrar ayarlama konusunda bir çok zorluk ile karşı karşıya bıraktığını savundu.

‘Politikanın olağanlaşması ve ekonomik güzelleşme için vakte muhtaçlık olduğu dikkate alındığında, yeni bir siyasi liderlik olsun ya da olmasın Türk lirası üzerinde baskı devam edecek’ değerlendirmesini yapan Scope, Cumhurbaşkanı yine seçilmesi halinde bunun siyaset devamlılığı ve belirsizliğin sürmesi halinde değerlendirileceğini vurguladı.

Scope, çok taraflı kurumsal dayanak olmaması durumunda Türkiye’nin dövize ulaşmak ve için Körfez İşbirliği Kurulu üyeleri ve Rusya üzere ülkeler ile kısa vadeli ikili muahedeleri devam ettirmesinin gerekeceğini de belirtti.