Halifelik nedir? Kısaca Halifelik tanımı! Halifelik ne demek, neden kaldırıldı?

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Halifelik ne demek sorusu halifeliğin kaldırılmasının yıldönümünde vatandaşlar tarafından gündem oldu. Hilafet yahut halifelik Hz. Muhammed’in vefatının akabinde oluşturulan siyasi bir makamdı. Bu siyasi makamın başındaki bireylere halife “sonra gelen, yerine geçen, akabinde gelen” denirdi. Pekala, Halifelik nedir? Kısaca Halifelik tanımı! Halifelik ne demek, neden kaldırıldı? İşte ayrıntılar…

HALİFELİK NE DEMEK?

Hilafet yahut halifelik,Hz. Muhammed’in vefatının akabinde oluşturulan siyasi bir makamdı. Bu siyasi makamın başındaki bireylere halife, “sonra gelen, yerine geçen, akabinde gelen”) denirdi.

Halifenin nasıl seçileceği İslam’da kesin kurallara bağlı olmamakla birlikte birinci dört halifenin sahabenin önde gelenlerinin seçimi ve biat alma, sonraki halifelerin ise babadan oğla veraset yoluyla intikal ettiği görülmektedir. Makam başlangıçta siyasi bir idare erkini tanımlarken sonradan siyasi-manevi bir otoriteye dönüşüp Sünnilerin temsilciliğini üstlendi.

HALİFELİĞİN KALDIRILMASI

Halifeliğin kaldırılması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 3 Mart 1924 günü çıkardığı kanunla halifelik makamının kaldırılmasıdır.

Devletin laikleştirilmesi yolunda yapılmış siyasi bir ihtilaldir. Bu karar ile 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı padişahlarının taşıdığı; son Osmanlı padişahı Vahdettin’in ülkeyi terk etmesinden sonra TBMM tarafından Abdülmecid Efendi’ye verilmiş olan halifelik unvanı ortadan kalkmıştır. Yasanın münasebeti, birinci hususta “halifeliğin hükûmet, Cumhuriyet, yani TBMM’nin mana ve kavramı içinde aslında gizli olduğu” sözü ile açıklanmıştır.

Hilafetin kaldırılmasına giden süreç

Vahdettin’in Türkiye’den ayrılışı ve yeni halifenin seçimi 19 Kasım’da basın yoluyla halka duyurulmuştu.

Saltanatın kaldırılmasından sonra bu saltanatın öbür bir isimle birebir sülalede devam etmesini önlemek için halifeliğin yetkisiz bir unvan olarak bırakılmasında hükûmet büyük titizlik gösterdi.

Sade bir biat merasimi düzenlenmesini isteyen Ankara hükûmetinin bütün gayretlere rağmen Abdülmecid Efendi gösterişli bir merasimle halifeliği üstlendi.

Afyon milletvekili İsmail Şükrü’nün imzasını taşıyan “Hilâfet-i İslâm ve Büyük Millet Meclisi” başlıklı risalede saltanatın kaldırılmasının uygun görüldüğü, lakin hilâfetin asla kaldırılamayacağı, halifenin yalnızca manevî sorumluluklarının değil dünyevî misyonlarının de bulunduğu ve içinde yaşanan inanılmaz koşulların olağana dönmesiyle halifenin bunları yerine getireceği belirtiliyor ve İslam âlemine sabırla beklemesi tavsiye ediliyordu.

O sırada yurt gezisi nedeniyle Ankara dışında bulunan Mustafa Kemal’e çok ilgi gören bu risalenin haberi İzmit’te iken ulaşmış verdiği nutuklarda Hilafete yönelik hallerini net bir formda göstermesine imkan sağlamıştı.

17 Ocak 1923’te yaptığı ünlü basın toplantısında bir soru üzerine halifelerin, aleyhine bir hareketleri olduğu takdirde milletin onları başından defedebileceğini söyledi.

Yeni Türk devletinin kurucu meclisi olan birinci meclis 15 Nisan 1923’te son oturumunu yapmış; yeni meclis 11 Ağustos 1923’teki birinci oturumunda Lozan Barış Antlaşması’nı onaylamıştı. İkinci meclisin 25. toplantısında hilafete ayrılan bütçe konusunda şikayetler gündeme geldi.

Husus, bu sorunun genel bütçe içinde değil tek başına incelenmek üzere 1924 bütçesine bırakılması ile kapandı.

Yeni meclis 29 Ekim 1923’te cumhuriyeti ilan etti. Mustafa Kemal Paşa’nın cumhurbaşkanlığına getirilmesi ile birtakım vekillerin Halife‘yi devletin başına getirerek çözmek istedikleri devlet başkanlığı sorunu çözülmüş oldu.

24 Kasım 1923 tarihinde, Seyid Amir Ali ve III. Ağa Han, Hindistan Hilafet Hareketi ismine İsmet Paşa’ya bir mektup gönderdi. Türkiye’nin yeni milliyetçi hükûmetince bu bir dış müdahale olarak yorumlandı; her türlü dış müdahale, Türk egemenliğine hakaret ve daha da berbatı devlet güvenliğine tehdit olarak nitelendirildi.

Mustafa Kemal Paşa derhal bahtını yakaladı. Dahası, Ocak 1924’te Halife Abdülmecid Efendi’nin hilâfet ödeneğinin artırılması ve İstanbul’a gelen resmî heyetlerin kendisini de ziyaret etmeleri yolundaki istekleri halifeliğin kaldırılması sürecini hızlandırdı. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, halifenin yabancı devlet temsilcileriyle görüşme isteğini Türkiye Cumhuriyeti’nin istikbaline açık bir tecavüz olarak nitelendirdi ve halifeyi saltanat hülyası içinde olmaması için uyardı. 25 Şubat 1924’te bütçe görüşmeleri sırasında Meclis’te halifenin ve hanedanın ödeneği konusu tartışıldı.

Halifelik nedir? Kısaca Halifelik tanımı! Halifelik ne demek, neden kaldırıldı?

izmir escort

izmir escort

antalya escort

escort izmir

bursa escort

porno izle

türk porno

escort antalya

apkdownloadx.com

izmir escort

eskişehir escort

takipçi satın al

instagram takipçi satın al

tiktok takipçi satın al

tiktok beğeni satın al

gramtakipci.com.tr

smm panel

oyun forumu

antalya escort

istanbul escort

izmit escort

porno

escort beşiktaş

escort avcılar

istanbul escort

porno izle

izmir escort

porno izle

istanbul escorts