İşten çıkarılan Pilotlara Servet Kıymetinde Tazminat

Türkiye’de faaliyet gösteren özel bir hava yolu şirketinde vazife yaparken sıhhat problemleri nedeniyle işten çıkarılan ve 150 bin fiyatındaki lisans kaybı sigortası ödenmediği gerekçesiyle icra takibi başlatan pilota 1 milyon 335 bin lira tazminat ödenmesine yönelik karara yapılan itiraz, istinaf mahkemesince reddedildi.

Sıhhat sıkıntıları nedeniyle sigortasız ve tazminatsız işten çıkarılan pilotlarla ilgili istinaf mahkemesi, emsal niteliği taşıyacak bir karara imza attı.

AA muhabirinin dava evraklarından derlediği bilgilere nazaran, pilotları yakından ilgilendiren karar, muharip pilot olarak vazife yaptığı Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) emekli olan Mehmet Türkay’ın, 7 Aralık 2011’den itibaren çalışmaya başladığı özel bir hava yolu şirketinden, sıhhat problemleri yaşaması sonrası tazminatsız olarak işten çıkarılması sonrası açtığı dava sonucunda alındı.

MUKAVELESİ FESHEDİLDİ, İCRA TAKİBİ BAŞLATTI

İşe başlarken davalı şirketle karşılıklı, “lisans kaybı durumunda pilota 150 bin dolarlık lisans kaybı sigortası ödenmesi ve her yıl yenilenmesi” kararını kapsayan bir unsurun yer aldığı “uçucu işçi iş sözleşmesi” imzalayan Türkay’ın, mesleğini icra ederken sıhhat sıkıntıları yaşaması ve 5 sefer süreksiz lisans kaybına uğraması nedeniyle mukavelesi feshedildi.

Türkay, 31 Ağustos 2016’da kesin lisans kaybına uğraması sonrası işten çıkarıldığı şirkete müracaat ederek, hak kazandığı lisans kaybı sigortası tazminatının ödenmesini talep etti. Şifahi görüşmelerden ve noter kanalıyla ihtarname göndermekten sonuç alamayan Türkay, avukatı Tarık Güleryüz aracılığıyla İstanbul Anadolu 4. İcra Dairesi’ne başvurarak 150 bin dolarlık lisans kaybı sigortasının ödenmesi için şirket aleyhine icra takibi başlattı.

Avukat Güleryüz, hava yolu şirketinin itiraz ederek takibi durdurması üzerine İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde itirazın iptali davası açtı. Güleryüz, davalı şirketin İstanbul Anadolu 4. İcra Dairesi evrakına yaptığı itirazın iptaline, takibin devamına ve yüzde 20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatının ödenmesine, yargılama masrafıyla vekalet fiyatının de davalıya yükletilmesine hükmedilmesi istedi.

“6 BİN 908 DOLAR KIDEM TAZMİNATI ÖDEDİK”

Davalı şirket avukatı ise mahkemeye sunduğu yanıt dilekçesinde, hizmet kontratının mecburî nedenlerle sonlandırıldığını belirterek, 150 bin dolarlık sigorta alacağı talebi muhatabının ilgili sigorta şirketi olduğu ve müvekkil şirketin sigorta yaptırma yükümlülüğünü yerine getirdiği için sorumluluğu bulunmadığını öne sürdü.

Davacı pilot Türkay’ın yaşı gereği sıhhat problemleri yaşadığı ve sigorta kapsamının müvekkil şirket değil, ilgili sigorta şirketince belirlendiği aktarılan yanıt dilekçesinde, “Davacı, mesleği nedeniyle rastgele bir sıhhat sorunu ya da kaza yaşamamıştır. Yaşı gereği şahsî sıhhat sorunları nedeniyle artık pilotluk yapmamaktadır, şahsî durumu sigorta poliçelerinde, sigorta kapsamı dışında tutulmuştur. Şahsî sıhhat meseleleri sebebiyle artık uçamayacak olan davacıya hizmet kontratı gereği kıdem tazminatı alacağı bulunmamasına karşın 6 bin 908 dolar kıdem tazminatı ödemesi yapılmıştır.” denildi.

Bu dilekçede ayrıyeten, haksız icra takibi başlattığı ve şirketin ticari prestijine ziyan vermeye çalıştığı öne sürülerek Türkay hakkında haksız takip tazminatına hükmedilmesine karar verilmesi istendi.

MAHKEME TAZMİNATA KARAR VERDİ

Kararını açıklayan mahkeme, taraflar ortasında 7 Aralık 2011 ve 15 Nisan 2013 tarihli uçucu işçi (kokpit) kontratları imzalandığını ve mukaveleye nazaran taraflar ortasındaki temel ilginin işçi-işveren bağlantısı olduğunu belirterek, davacının kesin lisans kaybı bakımından sigorta müdafaası kapsamı dışında bırakıldığı ve daraltılan sigorta kapsamının davacı personele bildirilmediğine dikkati çekti.
Patronun uçucu çalışana 150 bin dolar karşılığı sigorta yaptırma yükümlülüğü bulunduğunu vurgulayan mahkeme, yasal şartları oluşan davanın kabulü ile davalı yanın destek takibe itirazının iptaline karar verdi.

Davacı lehine yüzde 20 icra inkar tazminatına hükmeden mahkeme, 150 bin doların, Türk lirası karşılığı (150 bin doların dava tarihindeki karşılığı 526 bin 349, 95 lira) temel alınarak takibin devamına karar verdi. Ayrıyeten, alacağın yüzde 20’si oranında davacı lehine icra inkar tazminatı, 29 bin 959 lira harç ve davacının 7 bin 41 liralık sarfiyatının de davalıdan alınarak davacıya verilmesi karara bağlandı.

İSTİNAF MAHKEMESİNİN RET KARARI SONRASI DAVACI LEHİNE İŞLEYEN KUR FARKI

Mahkemenin bu kararı üzerine davalı şirket avukatlarınca, İstanbul Anadolu 4. İcra Dairesine, dolar kurunun 6,87 olduğu 13 Ağustos 2018’de ödeme yapıldı. Mahkeme kararı gereği 150 bin dolar fiyatındaki lisans kaybı sigortası bedeli, bu ölçü üzerinden yüzde 20 icra inkar tazminatı ve faiz bedeli, vekalet fiyatı ve masraf olmak üzere 1 milyon 335 bin 275 lirayı icra dairesine tehir-i icra ölçüsü olarak yatıran şirket avukatları, belgeyle ilgili temyiz başvurusu yaptıkları gerekçesiyle mehil talebinde bulundu.

Davalı şirketin itiraz davası açmaması durumunda, o günkü kurlarla 150 bin doların karşılığı olan 526 bin 349, 95 liralık bir tazminat ödemesi kelam konusu olacaktı lakin yapılan itirazla birlikte ödenecek tazminat ölçüsü da değişti.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 46. Hukuk Dairesinin (istinaf) temyiz talebinin asıldan reddi kararı sonrası, Eylül 2018’de 150 bin dolar fiyatındaki lisans kaybı sigortası bedeli üzerinden, yüzde 20 icra inkar tazminatı, faiz bedeli, vekalet fiyatı ve masraf olmak üzere o günkü 6,87’lik dolar kuruyla verilen 1 milyon 335 bin 275 liralık tazminat ölçüsü da bugünkü dolar kuru üzerinden değişime uğradı.
Tazminat talebinde bulunan pilot Mehmet Türkay’a, 150 bin dolar fiyatındaki lisans kaybı sigortası bedeli üzerinden, kur farkıyla birlikte 2 milyon Türk lirası civarında tazminat ödenecek. Bu ölçü da evrakın Yargıtay’a taşınması ve yeni bir onama kararı verilmesi doğrultusunda, karar verilen gün üzerinden tekrar kur üzerinden değişecek.

“AZIN İÇİNDE ÇOK DA VARDIR” KURALI İŞLEDİ

İstinaf mahkemesi kararında, davalının yaptırma yükümlülüğü altında olduğu sigorta poliçesi kapsamı dışında tutulmasından kaynaklı ziyan talebinde bulunduğu için “Azın içinde çok da vardır.” kuralı gereği somut olayda istinaf sebebinin yerinde görülmediğini belirtti.
Taraflar ortasındaki mukavelede, lisans kaybı sigorta poliçesinin düzenlettirileceğine ait açık bir düzenleneme yer aldığı ve bunda davalının tez ettiği daraltılmaya ait rastgele bir istisnanın mevcut olmadığı aktarılan kararda, ayrıyeten davalı tarafın daraltılmış poliçe açısından davacının muvafakatini almadığı ve sigorta poliçesinin düzenlenmesini temin için gerekli süreçleri yapmadığı aktarıldı.
Kararda, taraflar ortasındaki kontrat kararlarına ters formda daraltılmış lisans kaybı poliçe düzenlenmesi yoluna gidilemeyeceği ve 60 yaş üzeri pilotlar için sigorta şirketlerinin tam kapsamlı sigorta poliçesi düzenlemediği konusunun davalı tarafça ispat edilmediğine de dikkati çekilerek, davacının işe girdiği tarihten itibaren tüm sigorta poliçelerinin meslek hastalığı ve mesleksel kazalara indirgenmek suretiyle daraltılmış olmasının, taraflar ortasında kontrat kararlarının teamül haline gelmek suretiyle değiştirildiği halinde yorumlanamayacağı tabir edildi.

İşten çıkarılan pilotlara servet kıymetinde tazminat