AB Adalet Divanı, Polonya’ya günlük 1 milyon Euro para cezası verdi

Avrupa Birliği’nin (AB) en yüksek mahkemesi Adalet Divanı, uyguladığı yargı ıslahatları nedeniyle Polonya’nın günlük 1 milyon Euro para cezası ödemesine hükmetti.

Karar, Polonya’nın bağımsız yargıçları cezalandırabilmek için kurulan Anayasa Mahkemesi’ne bağlı Disiplin Konseyi’ni kapatmaması nedeniyle verildi.

Bu yılın başında Polonya için Anayasa Mahkemesi Disiplin Heyeti’ne verilen tartışmalı yetkileri askıya almasını hükmedilmiş lakin bu bugüne kadar gerçekleşmemişti.

Göz Atın

Ünlü Popçu Gökhan Türkmen’den Yeni Video Klip: BAL Yayınlandı

Ücretsiz Sigara Bırakma Uygulaması (iOS ve Android)

Polonya Hükümet Sözcüsü Piotr Muller ise ağır ceza kararını “şantaj” olarak nitelendirdi.

Twitter’dan bir paylaşım yapan Muller, yargı düzenlenmelerinin, AB üyesi devletlerin münhasır yetkisi olduğunu söz etti.

AB, Polonya’da yargıçlar yüksek şurasının bağımsızlığını tehlikeye sokan ve yargı düzeneğinde hükümet atamalarına imkan veren yargı ıslahatının, AB Sözleşmesi’ne muhalif olduğunu, münasebetiyle Polonya hükümetinin yargı reformundaki bu uygulamadan vazgeçmesi gerektiğini iletmişti.

Ekim ayı başlarında da, hükümetin talebi üzerine Polonya Anayasa Mahkemesi, AB kanunları ile Polonya Anayasası ortasındaki ahengi ele aldığı bir incelemede, AB maddelerinin, ulusal yasalar karşısında bağlayıcı nitelikte olduğu tarafındaki temel birlik prensibine temelden karşıt olduğuna karar vermişti.

Bu kararla birlikte tansiyon tırmanmıştı. Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen bu kararın “Avrupa hukuk sistemi birliğine direkt bir meydan okuma” olduğunu söylemişti.

AB kanunları, yargının hükümetten bağımsızlığının Avrupa’nın temel unsurlarından biri olduğunu tespit ediyor. AB’ye üye ülkelerde hükümetlerin yargıyla oynamalarının “hukuk devletinin altını oymak” manasına geleceğini vurguluyor.

AB ile Polonya hükümeti ortasında artan tansiyonun Polonya’nın Birlik üyeliğini riske atabileceğinden tasa ediliyor.

• Polonya’da Anayasa Mahkemesi, AB hukukunun ulusal mevzuata üstünlüğünü reddetti
• AB ‘Polonya’ya yaptırımlar masada’ diyor, Varşova birliği ‘şantaj yapmakla’ suçluyor
• Polonya’da AB’den ayrılık telaşları birlik yanlılarını sokaklara döktü

Süreç nasıl başladı?

Polonya Anayasa Mahkemesi Disiplin Şurası, gerekmesi durumunda üst seviye yargıçları cezai yaptırım altına almak için 2018’de kuruldu.

Hükümet bunun yolsuzlukla çaba için gerekli olduğunu söyledi. Lakin kamuoyunda ise bu sistem, bağımsız yargıçlara aldığı kararlar nedeniyle yaptırım uygulama gücü verebileceği istikametiyle eleştirildi.

Temmuz ayına gelindiğinde ise Avrupa Adalet Divanı, Disiplin Konseyi’nin ne gereğince bağımsız ne de tarafsız olduğunu belirterek konseyin kapatılmasına hükmetti.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, “Brüksel ‘kafamıza silah dayayarak’ taleplerde bulunuyor” kelamlarıyla kararı eleştirdi.

AB kurumlarının ülkesine yargı sistemini nasıl organize edeceğini söyleme konusunda rastgele bir hakkı olmadığını savunan Morawiecki, bununla birlikte Disiplin Konseyi’ni kapatmayı kabul etti fakat hiçbir tarih vermedi.

BBC Varşova muhabiri Adam Easton, Anayasa Mahkemesi’nin Disiplin Şurası’na yeni davalar vermeyi bıraktığını fakat heyetin hali hazırdaki davaları görmeyi devam ettiğini bildirdi.

Tansiyonda, Avrupa Kurulu’nun Polonya’ya verilmesine şimdi onay vermemiş olduğu ve bu uyuşmazlık çözülene kadar da onay vermeyebileceği 57 milyar euroluk ekonomik dayanak paketi değerli bir faktör.

Ursula von der Leyen, 19 Ekim’de Avrupa Parlamentosu oturumunda yaptığı konuşmada, Polonya’ya yönelik maddi yaptırımlardan bahsetmiş ve “Bunlar Avrupalı vergi mükelleflerinin parası. AB, pandemi sonrası kolektif bir toparlanma için hiç olmadığı kadar yatırım yaparken, bütçeyi kanun ihlallerinden müdafaamız gerekiyor. Öbür seçenek de Polonya’nın AB kararlarındaki oy hakkını dondurmak” diye konuşmuştu.

Von der Leyen’in akabinde kürsüye çıkan Morawiecki ise “Yaptırımlardan bahsedilmesi kabul edilemez” demişti.

Salı günü yayımlanan bir ankete nazaran, Polonyalıların yüzde 40,8’i hükümetlerinin AB karşısında yenilgiyi kabul etmesi ve tartışmaları sonlandırması gerektiğini düşünüyor. Yüzde 32,5’i ise uzlaşıya gidilmesi gerektiği fikrine sahip.

Adalet Divanı, aldığı son kararla birlikte Polonya’nın Disiplin Heyeti’ni askıya alacağı yahut geleceğine ait en son karara varacağı güne kadar günlük 1 milyon Euro’luk ödemesini hükmetti.

Adalet Divanı Lider Yardımcısı, kararın AB yasal tertibine ve hukukun üstünlüğü üzere pahalara önemli ve onarılamaz ziyan vermemesi ismine uygulanmasının değerli olduğunu söyledi.

Polonya Adalet Bakan Yardımcısı Sebastian Kaleta ise kararın “Polonya Anayasası’nı ve Polonya Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını büsbütün göz gerisi ettiğini ve yok saydığını” belirtti.