Afganistan’da Taliban’ın Pazar günü başşehir Kabil’e girmesiyle ABD, ülkedeki askerlerini ve büyükelçilik işçisini tahliye süreçlerini hızlandırdı. Büyükelçilikten işçinin Kabil havalimanına helikopterle taşındığını gösteren fotoğraflar toplumsal medyada çokça paylaşıldı.
Bu imaj kimilerine diğer bir olayı hatırlattı.
1975’te Vietnam Savaşı’nın bitiminde, fotoğrafçı Hulbert van Es, savaş sırasında Güney Vietnam’ın başşehri olan Saygon’da bir binanın çatısına konan helikoptere binen insanların fotoğrafını çekmişti. Bu fotoğraf bugün sembolik hale geldi.
Hem uzmanlar hem de ABD’de Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti’den birtakım temsilciler, Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesi ile “Saygon’un düşüşü” olarak isimlendirilen olay ortasında kıyaslamalar yaptı.
‘Saygon’un düşüşü’ neydi?
ABD’de ve Batı dünyasında “Vietnam Savaşı”, Vietnam’da ise “Amerikan Savaşı” olarak bilinen savaş, Kuzey Vietnam’daki komünist idare ile Güney Vietnam ve onu destekleyen ABD ortasındaydı.
20 yıla yakın süren savaşın maliyeti ve yarattığı yıkım büyük oldu ve Amerikalılar ortasında da bölünmeye yol açtı.
Saygon, bugün Vietnam’ın başşehri Ho Chi Minh City ismiyle anılıyor.
Batıda “Saygon’un düşüşü” olarak söz edilen olay ise o vakitler Güney Vietnam’ın başşehri olan kentin, Vietkong olarak da bilinen Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin komünist güçleri tarafından ele geçirilmesini söz ediyor.
Soğuk Savaş devrinde yaşanan olayda, Sovyetler Birliği ve müttefikleri Kuzey Vietnam’ı desteklerken, Güney Vietnam da başta yüz binlerce ABD askeri olmak üzere Batılı güçler tarafından destekleniyordu.
Vietnam Savaşı ise 1965’ten 1973’e dek süren Amerikan işgalini kapsıyor.
Kuzeyde mevzilenmiş komünist güçler, Ho Şi Min liderliğinde 1954’te Fransızları bozguna uğrattılar.
Ülke, yapılan mutabakatlarla komünist Kuzey ve ABD’nin desteklediği Güney olmak üzere ikiye bölündü.
Beş yıl içinde komünistler, ülkenin yeninden birleşmesi için güneyde gerilla savaşı başlattılar. Komünistlerle savaşmak üzere bölgeye yüz binlerce Amerikan askeri gönderildi.
1975’te Saygon’daki ABD büyükelçiliğinin tahliyesi
ABD, 1973’te Güney Vietnam’dan askerlerini çekti. Vietkong, 30 Nisan 1975’te Saygon’u aldı. Bunun üzerine Güney Vietnam teslim oldu.
ABD açısından “Saygon’un düşüşü” beklediğinden süratli olmuştu. Saygon’daki büyükelçilik binasını terk etti ve 7000’den fazla Amerikan, Güney Vietnam ve öteki ülke vatandaşlarını helikopterle tahliye etti.
Kabil ile kıyaslama gerçek mu?
Vietnam Savaşı, ABD’de de büyük reaksiyonlara neden olmuş, milyarlarca dolar mali faturasının yanı sıra 58 bin Amerikalı askerin hayatına mal olmuştu. Savaşta 3 milyon Vietnamlı ömrünü yitirdi.
Kimileri “Saygon’un düşüşü”nü Amerika’nın dünyadaki prestijine darbe olarak gördü.
Daha sonraki yıllarda “Vietnam Sendromu” ismi verilen ve Amerikalıların ülke dışına asker göndermeye sıcak bakmamasını tabir eden olgu ortaya çıktı.
Birçok ABD’li siyasetçi Saygon ile Kabil ortasında paralellikler kurdu.
Cumhuriyetçi Parti’nin Temsilciler Meclisi üyelerinden Elise Stefanik, Twitter hesabından paylaştığı iletide “Bu da Joe Biden’ın Saygon’u” tabirini kullanarak, “Uluslararası sahnede asla unutulmayacak büyük bir başarısızlık” diye yazdı.
Cumhuriyetçi Senatör Steve Scalise da ABD’nin Kabil’deki büyükelçiliğini tahliyesi için “Başkan Biden’ın Saygon anı” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Kabil’den çekilmenin Vietnam Savaşı ile kıyaslanması konusunda, Afganistan’daki misyonun “başarılı” olduğunu söyledi ve “Burası Saygon değil” dedi.
Geçen ay ise ABD Genelkurmay Lideri General Mark Milley, Afganistan-Vietnam kıyaslamasını reddetmişti.
Milley, “Ben bu türlü bir şey görmüyorum. Yanlış düşünüyor olabilirim, kim bilir, geleceği öngöremezsiniz, fakat Taliban, Kuzey Vietnam ordusu değil. Durum oradaki üzere değil” demişti.
Sembolizm bir yana, Kabil ve Saygon ortasında büyük farklar olduğu vurgulanıyor.
“Saygon’un düşüşü”, ABD askerleri Vietnam’dan çekildikten iki yıl sonra gerçekleşmişti. Amerika’nın Kabil’den tahliyesi ise ABD aslında Afganistan’dan ayrılma sürecini tamamlamaya çalışırken oluyor.
1975’te periyodun lideri Gerald Ford açısından Saygon’un politik tesiri hudutlu olmuştu lakin Afganistan Savaşı ABD kamuoyunda beğenilen karşılanmamasına karşın Kabil’de yaşananların Joe Biden’ın başkanlığını nasıl etkileyeceği bilinmiyor.
İngiltere’deki Nottingham Üniversitesi’nde Amerika uzmanı Doçent Dr. Christopher Phelps, “Bunun Biden’a ziyan vereceğinden pek kuşkum yok” diyor ve ekliyor:
“Bu bir kayıp, tahminen de utanç olarak görülecek.”
![Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024](https://www.gundemtube.com/wp-content/uploads/2023/10/overwatch-2-steame-geliyor-baska-blizzard-oyunlari-da-yolda-vmLvKWNz.jpg "Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024")
