BBC Güvenlik Muhabiri Frank Gardner
Ukrayna’nın güneydoğusundaki liman kenti Mariupol, Rusya’nın en ağır bombardımanına maruz kalan ve en çok hasar gören kent. Mariupol, Moskova’nın Ukrayna’daki askeri harekâtı açısından hayli kıymetli. Pekala neden?
Mariupol’u almanın Rusya açısından kıymetli bir stratejik kazanım, Ukrayna içinse büyük bir darbe olmasının dört ana nedeni var.
1. Kırım ve Donbas ortasında karadan bir koridorun garantiye alınması
Coğrafik olarak, Mariupol kenti haritada küçük bir alanı kaplıyor, ancak Kırım Yarımadası’ndan harekete geçen Rus kuvvetlerinin önünde pürüz oluşturuyor.
Bu kuvvetler, Ukrayna’nın doğusunda Donbas bölgesindeki Rusya yanlısı ayrılıkçı güçlerle ilişki kurmak için kuzeydoğuya yanlışsız ilerlemek istiyor.
İngiltere Müşterek Kuvvetler Komutanlığı’nın eski kumandanı General Richard Barrons, Mariupol’u ele geçirmenin Rusya’nın savaş uğraşları için hayati değer taşıdığını söylüyor:
“Ruslar bu savaşı muvaffakiyetle sonuçlandırdıklarını hissettiklerinde, Rusya’dan Kırım’a bir kara köprüsünü tamamlamış olacaklar ve bunu büyük bir stratejik muvaffakiyet olarak görecekler.”
Mariupol ele geçirilirse, Rusya da Ukrayna’nın Karadeniz kıyı şeridinin yüzde 80’inden fazlasının tam denetimini elde etmiş olacak, deniz ticaretini kesecek ve onu dünyadan daha da tecrit edecek.
Kenti savunan Ukraynalılar son üç haftadır ilerleyen güçlere karşı direnerek çok sayıda Rus askerini meşgul etmeyi başardılar. Kenti süratli bir formda ele geçiremeyince Rus kumandanları, eski kuşatma taktiklerinin 21. yüzyıl versiyonuna başvurmaya yöneldi.
Mariupol’u top, roket ve füze yağmuruna tuttular; kentin yüzde 90’ından fazlası hasar gördü. Ayrıyeten elektriğe, ısıtmaya, pak suya, besine ve tıbbi gereçlere erişimi kestiler; insan üretimi bir insani felaket yarattılar. Moskova ise 21 Mart saat 05:00’e kadar teslim olmayı reddettiği için Ukrayna’yı suçluyor. Ukraynalı bir milletvekili Rusya’yı “Mariupol’u aç bırakarak teslim almaya çalışmakla” suçladı.
Ukrayna, kenti son askerine kadar savunma kelamı verdi. Durum sahiden de o hale gelebilir. Rus birlikleri yavaş yavaş merkeze yanlışsız ilerliyor. Rastgele bir uygulanabilir barış mutabakatı olmadığından, Rusya muhtemelen bombardımanını ağırlaştıracak ve bunu yaparken kenti savunan silahlı güçlerle sayıları hala 200 binden fazla olan sivil nüfus ortasında neredeyse hiç ayrım yapmayacak.
Rusya, Mariupol’de denetimi ele alırsa, 1000 kişilik tabur taktik kümeleri halinde organize olmuş 6000’e yakın askerini, Ukrayna etrafındaki öteki Rus cephelerini güçlendirmek için kullanabilecek.
Bunları nerede tekrar konuşlandırılabileceğine dair birkaç mümkünlük var:
- Donbas bölgesinde Kremlin yanlısı ayrılıkçılarla savaşan Ukrayna birliklerini kuşatmak üzere kuzeydoğuya ilerlemek
- Batıya, Ukrayna’nın Karadeniz’e açılan son kapısı olacak Odessa’ya hakikat ilerlemek
- Kuzeybatıda Dnipro kentine yanlışsız ilerlemek
- Ukrayna’dan Rusya’nın ‘Mariupol’ü teslim edin’ talebine ret
2. Ukrayna iktisadını çökertmek
Mariupol, Karadeniz’in bir modülü olan Azak Denizi’nde uzun vakittir stratejik açıdan kıymetli bir liman kenti.
Derin rıhtımları ile Azak Denizi bölgesinin en büyük limanıdır ve değerli bir demir-çelik tesisine sahip. Olağan vakitlerde Mariupol, Ukrayna’nın Orta Doğu ve ötesindeki müşterilere giden çelik, kömür ve mısır için değerli bir ihracat merkezi.
Moskova’nın 2014’te Kırım’ı ilhak etmesinden bu yana Mariupol, yarımadadaki Rus güçleri ile bağımsızlığını ilan eden Donetsk ve Luhansk cumhuriyetlerindeki Kremlin yanlısı ayrılıkçılar ortasında sıkışmış durumda.
Mariupol’u kaybetmek, Ukrayna iktisadından geriye kalanlara büyük bir darbe olacak.
- Mariupol’ün öncesi ve sonrası: Fotoğraflar kentteki yıkımın boyutunu gösteriyor
- Mariupol’deki birtakım Türk vatandaşları özel araç konvoyuyla kent dışına çıkıyor
3. Propaganda fırsatı
Mariupol ismini, kenti Karadeniz’in geri kalanına bağlayan Azak (Azov) Denizi’nden alan Azak Taburu isimli Ukraynalı milis güçlere mesken sahipliği yapıyor. Azak Taburu, Neo-Naziler de dahil olmak üzere çok sağcıları barındırıyor.
Ukrayna’nın savaşan kuvvetlerinin yalnızca çok küçük bir kısmını oluştursalar da, bu Moskova için faydalı bir propaganda materyali oldu ve Rusya halkına, Ukrayna’da savaşmak için gönderdiği gençlerin, komşularını Neo-Nazilerden kurtarmak için orada olduklarını söylemesi için bir mazeret sundu.
Rusya, kıymetli sayıda Azak Taburu savaşçısını canlı ele geçirmeyi başarırsa, Ukrayna’yı ve hükümetini itibarsızlaştırmaya yönelik süren enformasyon savaşının bir modülü olarak Rus devlet denetimindeki basında bunlara geniş bir formda yer verecek.
Azak Taburu’nun Mariupol yakınlarındaki eğitim kampı, Şubat 2019- Putin’in nüfuz alanlarını inşa stratejisi: İşgal, ilhak ve tek taraflı tanıma
- Ukrayna’da ‘kara güneş’ sembolünün sırrı
4. Büyük moral artışı
Rusya’nın Mariupol’ü ele geçirmesi, bu savaşta her iki taraf için de ruhsal olarak değerli olacak.
Mariupol’da Rus zaferi, Kremlin’in devlet denetimindeki medya aracılığıyla halka Rusya’nın hedeflerine ulaştığını ve ilerleme kaydettiğini göstermesini sağlayacak.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin için bu savaş kişiselmiş üzere görünüyor ve tüm bunların tarihi bir kıymeti var. Putin, Ukrayna’nın Karadeniz kıyı şeridini, Novorossiya (Yeni Rusya) olarak görüyor (18. yüzyıldaki Rus imparatorluğuna kadar uzanan Rus toprakları).
Putin bu kavramı “Rusları Kiev’deki batı yanlısı bir hükümetin zulmünden kurtarmak” olarak yine canlandırmak istiyor. Mariupol şu anda bu gayeye ulaşmasının önünde mahzur duruyor.
Mariupol’da yol kenarında mezar kazılıyor, 20 Mart Lakin Ukraynalılar için Mariupol’ün kaybı yalnızca askeri ve ekonomik olarak değil, tıpkı vakitte karada savaşan ve ülkelerini savunan bayan ve erkeklerin morallerine de büyük bir darbe olacaktır. Rusların ele geçirmesi halinde Mariupol, stratejik olarak çok daha az değerli olan Herson’dan sonra denetimi alınan birinci büyük kent olacak.
Moral bakımından bir öteki tarafı ise caydırıcılık.
Mariupol büyük bir direniş gösterdi fakat bunun bedeli ağır oldu. Kent yerle bir edildi. Rusya’nın sonunda bombalayıp teslimiyete zorladığı ve enkaza çevirdiği Grozni ve Halep ile birlikte tarihe geçecek. Buradan öbür Ukrayna kentlerine verilen ileti çok net: Mariupol üzere direnmeyi seçerseniz birebir mukadderatı paylaşırsınız.
İngiliz General Richard Barrons, “Ruslar Mariupol’a giremediler” diyor ve ekliyor:
“Tanklarıyla giremedikleri için onu enkaza çevirdiler. Kendileri için değerli olan öbür bir yerde bunları görmeyi bekleyebiliriz.”
![Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024](https://www.gundemtube.com/wp-content/uploads/2023/10/overwatch-2-steame-geliyor-baska-blizzard-oyunlari-da-yolda-vmLvKWNz.jpg "Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024")
