Knidos Antik Kenti'nde Bulunan Emevi Kitabeleri Tarihe ışık Tutuyor

Muğla’nın Datça ilçesindeki Knidos Antik Kenti’nde yürütülen hafriyat çalışmalarında bulunan yeni kitabeler, Batı Anadolu’daki İslam fetihleri ve bölgenin tarihi hakkında değerli datalar sunuyor.

Astronomi ve matematik bilimci Eudoksus, tabip Euryphon, ressam Polygnotos ve dünyanın yedi mükemmelinden biri olarak gösterilen İskenderiye Feneri’nin mimarı Sostratos’un hayatına tanıklık ettiği rivayet edilen Knidos’ta yıl boyunca hafriyat çalışmaları sürüyor.

Ege ile Akdeniz’in birleştiği yerde özel bir pozisyona sahip antik kentten tarihe tanıklık eden eserler çıkarılıyor.

Knidos Antik Kenti Hafriyat Heyeti Lideri Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı, AA muhabirine, antik kentteki çalışmaların Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Selçuk Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu, Muğla Valiliği ve Güney Ege Kalkınma Ajansının takviyesiyle yapıldığını söyledi.

Bu yılki hafriyatlarda yeni buluntuların açığa çıkmaya başladığını belirten Doksanaltı, “Bu yıl Korint Anıtı, Propilon anıtsal giriş yapısında, merdivenli ve tiyatro caddelerinde hafriyat ve konservasyon çalışmaları devam edecek.” dedi.

Bulunan kitabe sayısı 27’ye ulaştı

Doksanaltı, Korint Anıtı ve “D Kilisesi” olarak nitelendirilen yapıda gerçekleştirilen çalışmalar sırasında Emeviler devrine ilişkin olan ve birinci sefer 1970’li yıllarda kendisini göstermeye başlayan Arapça kitabeler ve grafitilerden yeni örnekler çıkmaya başladığını bildirdi.

Kitabelerin birinci başta kilise tabanında münferit olarak açığa çıkarılmaya başladığını aktaran Doksanaltı, şöyle konuştu:

“Bu kitabeler bilhassa erken İslam fetihleri ve Batı Anadolu’da gerçekleştirilen fetihler açısından epey kıymetli data ve bilgi sunmakta. Kitabeler, Filistin’den, Lübnan’dan yola çıkan İslam ordularının Kos, Rodos ve Batı Anadolu kıyılarında gerçekleştirdikleri fetihler ve bu fetihlere katılan askerler ile kumandanların isimlerini içermekte. Kitabeler, bu seferlere katılanlar ve İstanbul’a kadar devam eden İslam ordularının birinci izleri olması bakımından da epeyce kıymetli.”

Doksanaltı, daha evvel 7 kitabe bulunduğunu, son olarak da 20 kitabenin daha gün yüzüne çıkarıldığını kaydetti.

Knidos’ta 30 yıl kalmışlar

Emevilerin, Kinidos’a geldiklerinde kentin eski görkemli günlerini geride bıraktığını ve yavaş yavaş boşaltılmaya başladığının farkına vardığını vurgulayan Doksanaltı, Arapların, kentin en büyük kilisesi olarak bedellendirilen yapının etrafına yerleştiğini tabir etti.

Arkeolojik dataların devamlılığına bakıldığında Emevilerin yaklaşık 30 yıl Knidos’ta kaldığının anlaşıldığını vurgulayan Doksanaltı, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Knidos, Ege Denizi’nin kapısı ve girişi pozisyonunda. Bilhassa Kos-Rodos-Knidos üçgeninin tutulmasıyla İstanbul’a gerçekleştirilecek fetih seferleri sırasında Bizans donanmasının yolunu kesmek ve Ege’den gelecek takviye gemilerinin korunmasının sağlanması amaçlanmış. Bizans donanmasının buraya girerken bir mahzurla müsabakası sağlanarak İstanbul’a gerçekleşecek Bizans yardımının engellenmesi planlanmakta.”

Doksanaltı, Knidos’un sürprizlerle dolu olduğunu ve hafriyat çalışmalarında yeni kitabelere rastlamayı ümit ettiklerini lisana getirdi.