SODEV Araştırması: İstanbul’daki yurtlarda yatak başına 32, Ankara ve İzmir’de 11 öğrenci düşüyor

Toplumsal Demokrasi Vakfı (SODEV) tarafından yapılan ‘Yükseköğretimde Yurt Sorunu’  araştırmasında Türkiye’de artan üniversite öğrencisi sayısına rağmen İstanbul’daki yurtlarda yatak başına 32, Ankara ve İzmir’de 11, Bursa’da ise yatak başına 10 kişi düştüğü belirtilirken 2021 yılında toplam yurt sayısının yüzde 35’lik kısmının çeşitli vakıf ve dernekler ismi altında dinî cemaatler ve tarikatların oluşturduğuna vurgu yapıldı.

Devlet yurtlarında yer bulunamaması, özel yurt ve mesken kiralarındaki fahiş fiyat artışı nedeniyle üniversiteliler ‘barınamıyoruz’ diyerek sokakta yatma hareketine başladı. Hükümetten yapılan açıklamalarda yurt sorunu olmadığı savunulurken SODEV tarafından Türkiye’deki yurt sayısı ve burs ile geçinme standartları hakkında bir araştırma yapıldı.

Gençlik örgütlenmesinin yayınladığı ‘Yükseköğrenimde Yurt Sorunu’ isimli araştırmada, yükseköğretim kurumlarında tahsil gören öğrencilerin barınma ve geçinme standartları; “Beş Büyük Kentte On Yıllık Üniversite Öğrenci Sayısı ve Yurt Kapasitesi Değişimleri, Otuz Büyükşehirde 2020-2021 Yurt Kapasiteleri, 2013-2020 Devri Üniversite Öğrencisi Sayısı ve Yurt Kapasitesi Değişimleri, Devlet ve Vakıf/Dernek Yurtları” başlıkları altında incelendi.

Göz Atın

Seo Ajansı

Microsoft Word Belgelerinden Köprüler (Link) Nasıl Kaldırılır?

Raporda yer alan dataların, açık kaynaklardan elde edilen birincil bilgilerden oluşturulduğu, vilayetler bazında yatak başına düşen öğrenci bilgileri ise açık kaynaklarda aile konutundan üniversite hayatına devam
eden öğrenci sayılarına ait bir data bulunamadığı için örgün eğitim öğrencileri dataları üzerinden hesaplandığı belirtildi.

“Yurtların yüzde 35’lik kısmı dernek ve vakıflara ait”

Öte yandan raporda, “Türkiye’de 2021 yılında toplam yurt sayısının yüzde 35’lik bir kısmının çeşitli vakıflar ve dernekler ismi altında dinî cemaatler ve tarikatların oluşturduğu belirtilirken “bu tarikatlara ve cemaatlere verilen yurt açma müsaadelerinin yanı sıra uygulanan vergi muafiyetleri, nakdî yardımlara” da dikkat çekildi. Türkiye’de dört çeşit yurt mevcut. Bunların yüzde 34’ü KYK, yüzde 31’i özel işletme, yüzde 18’i dernek ve yüzde 17’si de vakıf yurtları. Araştırmada, cemaat ve tarikatların sahip olduğu yurtların sayısının KYK’ya ilişkin olanları geçtiği bilgisi de yer aldı.

Yurt kapasitesinde yüzde 2,47’lük düşüş yaşandı

Araştırmada, 2019 ve 2020 yıllarında yükseköğrenimdeki öğrenci sayısının artmasına rağmen 2020-2021 periyodunda yurt kapasitesinde yüzde 2,47’lük düşüş yaşandığı ortaya kondu. Son bir yılda ise Türkiye genelindeki KYK yurtlarında 17 bin 341 yatak azaldı. Bu da yatak başına düşen öğrenci sayısında artışa neden oldu. Üç büyük kentin yanı sıra Bursa’da 10, Mersin’de yedi, Antalya’da altı, Diyarbakır’da beş, Adana’da ve Konya’da da dört bireye bir yurt yatağı düşüyor. Ülke genelinde 2020-2021 yılında 20 KYK yurdu kapatıldı ve vilayetler bazında bakıldığında KYK yurtlarında son bir yılda; İstanbul’da 426, Ankara’da 196, İzmir’de 1156 yatak azaldı.

Her 5 üniversite öğrencisine bir yurt yatağı düşüyor

Türkiye genelinde ise 3 milyon 801 bin 294 üniversite öğrencisi mevcutken toplam yurt kapasitesi 689 bin 701. Buna nazaran ortalama olarak her 5,5 üniversite öğrencisine karşılık bir yurt yatağı düşüyor. Dataların karşılaştırılması ile yapılan kıymetlendirme sonucu araştırmada sırf İstanbul’da 2018-2019 yılları ortasında 1 milyon 21 bin 933 öğrenci varken Türkiye genelinde 2018-2019 yılları ortasında tüm KYK yurt kapasitesi yalnızca 674 bin 672 olduğu tespit edildi.

Öğrenci sayısı ve yurt kapasitesinin 8 yıllık değişimi  

2013-2021 periyodu üniversite öğrenci sayısı ve genel yurt kapasitesi değişimi araştırması ile ilgili ise raporda “2013-2014 öğretim yılında 2 milyon 890 bin 643 olan öğrenci sayısı 309 bin 897 yeni öğrenciyle yüzde 10,72 artarak 2014-2015 öğretim yılında 3 milyon 250 bin 450 olurken yurt kapasitesi 49 bin 373 ile yüzde 16,13 artmış ve kapasite 355 bin 502’ye ulaşmıştır. Bu 2019-2020 öğretim yılında 3 milyon 740 bin 332 olan öğrenci sayısı 60 bin 962 yeni öğrenciyle
yüzde 1,62 artarak 2020-2021 öğretim yılında 3 milyon 801 bin 294 olurken yurt kapasitesi
17 bin 341 ile  yüzde -2,47 azalarak 685 bin 834’e düşmüştür” denildi.

240 liraya 153 dolar alınıyordu, 650 liraya 78 dolar alınabiliyor

Yurt meselesinin yanı sıra öğrencilerin ekonomik sorunlarını de inceleyen araştırmada, son 10 yılda KYK tahsil kredisinin dolar karşılığı olarak yarı yarıya azaldığı tabir edildi. 2011 yılında 240 lira olan tahsil kredisi 153 dolara denk gelirken, 2021 yılında 650 lira olan tahsil kredisi 78 dolara denk geldiği belirtildi.

Ne olmuştu?

Cumhurbaşkanı  ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’de yurt sorunu olmadığını dün kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamadaki “Türkiye, dünyanın en fazla sayıda kamu yükseköğrenim öğrenci yurduna ve yatağına sahip ülkesidir. Kimi park, bahçelerde bankların üzerinde yatanların bir kısmının öğrencilikle alakası yok, güya kelamda öğrenci. Bunlar Seyahat Parkı’nın bir öbür versiyonu” kelamları ile savunmuştu.

Gençlerin başlattığı ‘barınamıyoruz’ aksiyonları İstanbul ve İzmir’de devam ediyor. İstanbul Kadıköy’deki Moda Parkı’nda sabahlayan gençlerin 8. gününe giren ‘Yurtsuzlar’ nöbetine polis dün gece müdahalede etti. Öğrenciler toplumsal medya hesaplarından, yaklaşık 50 kişinin darp edilerek gözaltına alındığını duyurdu. İzmir’de ise polis öğrencilerin ‘barınamıyoruz’ nöbetinde güç kullanarak yaklaşık 30 kişiyi gözaltına aldı. Yaklaşık 80 kişi sıkıntı kullanılarak gözaltına alınma imajları toplumsal medyada “Yurtsuzlar” isimli hesaptan paylaşıldı.