Ötekileştirilenlerin Haklarını Koruyor! Berbat Olma Motivasyonlarını Öğrenince Sempati Beslediğimiz Karakterler

Bir güzellik ya da çıkar için yapılan soygun, en sıradan lakin inandırıcı hatalardan biri. Die Hard’da Hans Gruber ise, bu emelli soygununu adeta bir sanat biçimine dönüştürüypr.

Gruber’in emeli Nakatomi Plaza’nın kasasındaki hamiline yazılı tahvilleri çalmaktır. Lakin Gruber, başka teröristlerin özgür bırakılması için pazarlık yapan bir terörist olduğunu sav ederek FBI’a karşı gelir. Sağ gösterip sol vurması, Gruber’in sarsılmaz kararlılığıyla birleştiğinde, soygununu şimdiye kadarki en havalı cürümlerden birine dönüşür.

Predator’un karakterini tanımlayacak olursak ‘kötü adam’ deriz elbette, zira sinema boyunca birçok kişiyi öldürüyor. Lakin bunu yapmasının nedeni, onu sinemanın ikonik makûs adamlarından biri haline getiren fecî bir şiddet değil.

Predator, bu savaş yoluyla kendini kanıtlamaya çalışıyor ve savaşçı olmayanları maksat almıyor. Kendisine ziyan verecek olsa bile ‘adil’ bir uğraş arıyor, bu da onu ‘kötü karakter’ olmasına karşın daha hürmet duyulabilir yapıyor, yırtıcı bir katil değil.

Hepimizin bildiği ve hatta birden fazla vakit keyifle izlediği üzere intikam, kurgusal karakterler için en yaygın motivasyonlardan biri. Hem kahramanlar hem de berbatlar için… İntikama susamış berbat karakteri öne çıkarmak güç olsa da Skyfall bunu Raoul Silva ile yerle bir ediyor.

Silva, M’yi yıkmaya çalışıyor ve onu kendisini öldürmesi için zorluyor. Bu onu James Bond ile tıpkı noktada buluştursa da Silva’nın öfkesi ve acımasızlığı, alaycı ve profesyonel Bond’la ikisini ayrıştıran taraflardan. Yeniden de Silva’nın makûs olma motivasyonları, Skyfall’u hayran kalınan sinemalardan biri yapıyor dersek yanılmayız.

Kuralları, etiği umursamayan ve berbatlığa hizmet eden bilim insanı tiplemesi de yaygın antagonistlerden. Lakin, Örümcek Adam 2’deki Otto Octavius’un düzgün tarafı onu klişe değil bilakis özgün kılıyor: İnsanlara nitekim yardım etmek istediği için öne çıkıyor.

Otto, bilimdeki etik kuralları hakikaten önemsiyor ve Peter’a bu hususta ders veriyor. Octavius’un mekanik kolları onu hatalı durumuna düşürse de tek yapmak istediği tüm New York’a güç sağlamak. Bu onu, Örümcek Adam üçlemesi hayranlarının en sevdiği makûs adamı yapıyor.

Matrix’te düşmanların birçok, aksiyon sahneleri için var olan düz berbat adamlar. Lakin üçlemenin, akılda kalan berbat adamı Casus Smith. Smith’i arkadaşlarından ayıran şey, kendine has bir kişiliğe sahip olması. En değerli özelliği ise küçümseyici/ kibirli hali.

Öyle bildiğiniz kibir değil; onun kibri tehlikeli ve kendine ziyan veren bir tabiatı olan insanlara karşı. Bu nefret, Smith’in Neo peşinde koşması ve Matrix’i ele geçirmesi de dahil olmak üzere yaptığı her şeyin için bir motivasyon. Bu uğraşı de sineması daha keyifli hale getiriyor.

Hiçbir makus karakter ikiyüzlü olanları alt edemez. Zira bu karakter izleyiciyi kendi tarafına çekip yanıltabilir. Serenity’deki Casus da bunlardan biri… Günahsız bir dünya istediğini argüman ediyor, lakin vaktini katliamlar yaparak geçiriyor.😶

Ancak, yeniden de seyirciyi kendi tarafında tutmayı başarıyor zira hareketlerine karşın inançlarına hakikaten sadık kalıyor. Günahsız bir dünya yaratmak isterken günahkar olduğunu ve ona bu dünyada yer olmadığını kabul ediyor.

Marvel sinema evrenindeki (mse) en beğenilen sinemalardan biri olan Black Panther’i enlere taşıyan etkenlerden biri sinemanın makus adamı Killmonger. Bilhassa Killmonger ile kahraman T’challa ortasındaki ideolojik uçurum, mse’nin en uygun kahraman-kötü adam bağlantılarından biri olmasıyla dikkat çekiyor.

Killmonger, Afrikalıların ve onların soyundan gelenlerin dünyadaki baskısına son vermek istiyor. Bu hedefle, direniş kümelerine gelişmiş Wakandan teknolojisi vermeyi ve dünya çapında şiddetli savaşları tetiklemeyi planlıyor. Kahramanlar Killmonger’ın hareketlerine karşı çıksalar da onu motive eden kanılarını yok edemiyorlar.  T’challa bile, Wakanda’yı dünyaya açarak onunla birebir fikirde buluşuyor.

Hayatta kalma gayreti, (izleyiciler hayatta kalmak için her şeye karşın savaşan karakterleri desteklediğinden) tabiatı gereği sempatik bir neden değil mi? Blade Runner’da da durum tıpkı. Ana kahraman Deckard, robot avlarken, makus karakterimiz olan Roy Batty, yalnızca hayatta kalmaya çalışıyor.

Yakın vakitte öleceğini bilen Batty, hayatını uzatmanın yollarını bulmak için çok vakit harcıyor. Bu uğurda müthiş şeyler yapsa da tek gayesi yaşamak…Aynı vakitte son anlarını da diğerinin hayatını kurtarmak için kullanacak kadar fedakar aslında.

Komedi- aksiyon sineması olan Hot Fuzz’da, Sandford’daki bir küme insan, kentin başka ucunda cinayet işliyor ve insanları vahşice öldürüyorlar.

Ana karakterimiz Nicholas Angel, olayları çözmeyi başarıyor, fakat Neighborhood Watch Alliance ile yüzleştiğinde asıl gerçeği öğreniyor. Kasabayı makus gösteren herkesi öldürüyorlar, böylelikle Yılın Köyü mükafatını kazanabiliyorlar. Sinema, toplu katliamın nedenlerinin ne kadar saçma motivasyonlara dayandığının bir göstergesi oluyor.

Erik ‘Magneto’ Lehnsherr, X-Men sinema serisinin ikonik makûs karakteri, lakin bundan çok daha fazlası aslında. Magneto, Charles Xavier üzere, mutant hakları için önde gelen bir aktivist. Onları farklı kılan ise ise Xavier’den çok daha sert bir yaklaşım benimsemesi ve iş birliği yapmak yerine insanlığın geri kalanına karşı savaşmayı tercih etmesi…

X-Men sinemaları Magneto’yu bir düşman olarak gösterse de makûs olma motivasyonunu reddedemiyor. İnsanlığın, X-Men: First Class’ta, mutantlar için bir tehdit olduğu gösteriliyor. Magneto’nun davasına olan bağlılığı ve anlaşılır berbatlığı onu havalı ve sevilen bir düşman olarak gösteriyor bizlere.