Gazete Duvar'daki Istifa Zelzelesi Sonrası Vedat Zencir'den Bir Açıklama Daha: Genel Yayın Direktörü'ne Baskı Yapmadım, Ayrılma Stili Tahripkardı

Gazete Duvar’ın yayın sahibi Vedat Zencir, kurucu Genel Yayın Direktörü Ali Duran Topuz’a müdahale eğilimiyle yaşanan tansiyon sonrası gelen peş peşe istifalara ait olarak yaptığı açıklamada, “Genel Yayın Yönetmeni’ne baskı yapmadım. Aslında Ali Topuz da baskı yaptığımı söylemiyor, anlaşamadığımızı söylüyor. “Editoryal bağımsızlığın” manası konusunda uyuşamadık, diyor. Doğrudur. Uyuşamadık. Ben demokratik kamuoyuna hitap eden, düzgün habercilik yapmaya ve özgür tartışma ortamı yaratmaya çalışan bir gazetenin ortak akılla yönetilmesinden, işlerin iştirakçi ve müzakereci düzeneklerle yürütülmesinden, kısaca kurum içi demokrasiden yanayım” dedi.

Zencir, Gazete Duvar’dan Genel Yayın Direktörü dahil pek çok müellifin ayrılmasıyla ilgili tartışmalar sürerken, yazılı açıklama yaptı.

Topuz’un ayrılığını duyurmasını Twitter’dan öğrenciğini ve biçimini “tahripkar bulduğunu” lisana getiren Zencir, “Ayrılma kararı almadan evvel müelliflerimizin ne olup bittiğini farklı açılardan işitmelerini ve sorgulayıcı olmalarını dilerdim. Eleştirel aklın ve gazeteciliğin birinci fazileti olan şüphecilik bunu gerektirirdi, diye düşünüyorum. Umarım burada söylenenler, probleme daha geniş bir açıdan bakılmasına, Gazete Duvar’da yaşatılmaya kıymet olanın ne olduğu üstüne sakince düşünmeye ve ayrılan müelliflerimizin kararlarını gözden geçirmelerine vesile olur. Her halükarda Gazete Duvar’ın onlara her vakit açık olacağını bilmelerini isterim” tabirlerini kullandı.

Topuz’un kelamlarını hatırlatan Zencir, gazetenin İcra Şurası Lideri Ömer Araz ile yaşadığı tartışmanın “editoryal bağımsızlık” hakkında olmadığını bütçe ve idari hususta tartışma yaşadığını söyledi.

Zencir, bilgilendirme yapma konusunda geç kaldığını belirterek Gazete Duvar çalışanlarından özür diledi ve gazetenin yola devam edeceğini aktardı.

TIKLAYIN – Gazete Duvar’da kriz; Genel Yayın Yayın Direktörü Ali Duran Topuz, Duvar English Editörü Cansu Çamlıbel ve kimi muharrirler ayrıldı!
TIKLAYIN – Gazete Duvar’daki istifa dalgasının akabinde “patron” krizi çıktı
TIKLAYIN – Gazete Duvar’ın Genel Yayın Yönetmenliği’ni bırakan Topuz: Ayrılığımın sebebi, editoryal bağımsızlık denilen şeyin manası konusunda Vedat Zencir ile uyuşmamamızdır

Zencir’in açıklamasının tamamı şöyle:

Ben Vedat Zencir. Gazete “patron”u değilim. Bağımsız gazeteciliğe diş bileyen komprador sermaye sahibi hiç değilim. Genel Yayın Direktörü Ali Topuz’un Gazete Duvar’la bir bağının kalmadığını toplumsal medyada duyurması (ve elbette “duyurma biçimi”) ile başlayan tartışma kısa müddette bir linç havasına büründü -elbette “hakikat sonrası dünya”nın tüm tipik özelliklerini de taşıyarak… Linç edilen benim. Lakin aklı selimi koruyarak konuşmak, makul kelama duyduğum inançta ısrar etmek dışında bir seçeneğim de yok.

Editoryal bağımsızlık

Gazete Duvar takımı beş yılda harikulâde bir iş başardı. Süreçte Genel Yayın Direktörü Ali Topuz’la anlaşıp uzlaştığımız çok şey oldu (zaten öteki türlü bu türlü bir muvaffakiyet ortaya çıkamazdı), fakat anlaşıp uzlaşamadığımız şeyler de oldu. Perspektif farklarımız olduğu doğrudur ve söz/kanaat dünyasında perspektiflerin farklılaşması da olağandır. Lakin And Yayıncılık’ın İmtiyaz Sahibi olarak Genel Yayın Yönetmeni’ne baskı yapmadım. Zati Ali Topuz da baskı yaptığımı söylemiyor, anlaşamadığımızı söylüyor. “Editoryal bağımsızlığın” manası konusunda uyuşamadık, diyor. Doğrudur. Uyuşamadık.

Ben demokratik kamuoyuna hitap eden, uygun habercilik yapmaya ve özgür tartışma ortamı yaratmaya çalışan bir gazetenin ortak akılla yönetilmesinden, işlerin iştirakçi ve müzakereci düzeneklerle yürütülmesinden, kısaca kurum içi demokrasiden yanayım. Aklına fikrine kıymet verdiğim gazeteci dostlarım beni daha evvel uyardılar, “gazete mutfağı demokrasiyle yönetilmez, mesleğin kendine has bir disiplini ve hiyerarşisi vardır”, dediler. Bu argümanları anlıyorum, lakin şurasından burasından denemek gerektiğini de düşünüyorum. Nihayetinde 2016 yılında, ağır siyasal baskı ortamında Gazete Duvar projesine başlarken aklı başında birçok insan “boşuna denemeyin, bu şartlarda olmaz” da demişti. Lakin denedik ve âlâ ki denedik.

Ben hayatım boyunca hudutları zorlayarak yaşadım. Şahsî ahlakımın, muhalif siyasal duruşumun, vicdani retçiliğimin mayasında da bu var. Öteki bir dünya mümkün diyorsak denemek gerekir. Ali Topuz yaptığı açıklamada “bıktırıcı tartışmalar”dan kelam etmiş. Beşerler kendilerini ve birbirlerini yormadan farklı olanı nasıl denerler, ben bilmiyorum. Hasebiyle bana hâlâ pek değerli görünüyor “bıktırıcı tartışmalar”ımız.

“Olgusal ayrıntılar’ ve bütçe problemi

Ali Topuz açıklamasında “olgusal detaylara girmeyi gerekli görmediği”ni de söylemiş. Bu tercihine hürmet göstererek olgusal detaylara ben de girmeyeceğim. Ama yaptığı açıklamada düzeltme gereksinimi duyduğum değerli bir “olgusal ayrıntı” var. Gazetenin İcra Konseyi Lideri Ömer Araz’ın “editoryal bağımsızlık eksenli tartışma sonucunda istifa ettiğini öğrendikten sonra kalamazdım”, diyor Ali Topuz. Neyi, kimden, nasıl öğrendiğini bilmiyorum zira Ömer Araz’la yaşadığım tartışmaya şahit olmadı. Ama Ömer Araz’ın istifasıyla sonuçlanan tartışmanın ne içeriği ne de ekseni editoryal bağımsızlıkla ilgilidir. Tartışmanın içeriği de ekseni de bütçe ve idari problemlerdir. Bütçe ve idari işlerle ilgili tasarrufların hangi unsur ve standartlar çerçevesinde yapıldığı konusunda İcra Heyeti Lideri dahil hiç kimse hesap sorulamaz değildir. Ömer Araz’la yaşadığım tartışmanın özü budur.

Gazete Duvar işçileri

Gazete Duvar’ın çalışanlarına, emeğiyle bu gazeteyi her gün yine var eden arkadaşlarımıza bir özür borçluyum. Yaşanan krizin mahiyetiyle ilgili olarak onları bilgilendirmekte geç kaldım. Gazetenin yoluna devam edip etmeyeceği, maaşların ödenip ödenmeyeceği üzere birçok hayati bahiste karanlıkta kaldılar. Kendilerinden özür diliyorum. Esasen tam da bu nedenle, müşterek sıkıntıların üç kişinin ortasında dönmediği, iştirakçi ve müzakereci düzeneklere gereksinimimiz var. Bu sistemleri oluşturmayı tüm çalışanlarımızla birlikte yine deneyeceğiz. Gazete Duvar yola devam edecek ve herkes emeğinin karşılığını alacak.

Genel yayın direktörünün ayrılmaz usulü ve istifa eden muharrirlerimiz

Ali Topuz’un Gazete Duvar’dan ayrılma usulünü tahripkar bulduğumu tabir etmeliyim. Hem okurlara, hem çalışanlara hem de beş yılda kolektif emekle inşa edilen Duvar’a karşı ortak sorumluluğumuz öbür türlüsünü gerektirirdi. Geçiş sürecini konuşabilirdik ve konuşmalıydık. Ama ben de herkes üzere Twitter’dan öğrendim Ali Topuz’un “Gazete Duvar’la bağım kalmadı” beyanını -ve bir de bana “hakkını helal etmediği”ni. Olsun. Ben hakkımı helal ediyorum. Ayrılma biçiminin sorumsuzluğu, Gazete Duvar’da beş yılda başardıklarını gölgelememeli.

Ali Topuz’un akabinde bir dizi muharririmizin çabukla ayrılması beni ayrıyeten üzdü. Kimileri Gazete Duvar’da yazdıkları süreçte en ufak bir müdahaleyle karşılaşmadıklarını söyleme nezaketi gösterdiler toplumsal medya hesaplarından; bu kadarına teşekkür ediyorum. Yalnızca onlar değil, hiç kimse Gazete Duvar’da yazarken en ufak bir müdahale ile karşılaşmadı. Bundan sonra da karşılaşmayacak. Ayrılma kararı almadan evvel müelliflerimizin ne olup bittiğini farklı açılardan işitmelerini ve sorgulayıcı olmalarını dilerdim. Eleştirel aklın ve gazeteciliğin birinci fazileti olan şüphecilik bunu gerektirirdi, diye düşünüyorum. Umarım burada söylenenler, sıkıntıya daha geniş bir açıdan bakılmasına, Gazete Duvar’da yaşatılmaya paha olanın ne olduğu üstüne sakince düşünmeye ve ayrılan muharrirlerimizin kararlarını gözden geçirmelerine vesile olur. Her halükarda Gazete Duvar’ın onlara her vakit açık olacağını bilmelerini isterim.

Bundan sonrası…

Gazete Duvar yoluna devam edecek. İşe başlarken hiçbir şey kolay değildi, lakin yol aldık. Artık de hiçbir şey kolay değil, lakin yol almayı sürdürebiliriz ve bunu daha iştirakçi, daha müzakereci biçimlerde ortak akılla yapabiliriz. Son birkaç gündür kamuoyunda yaşanan tartışma, bütün üzücü ve kırıcı yanlarına karşın, Gazete Duvar’ın Türkiye demokratik kamusu açısından taşıdığı değeri de gösterdi. Bu krizi bir öğrenme sürecine tahvil etmek Gazete Duvar’ın başta okurlarımız olmak üzere demokratik kamuya karşı sorumluluğudur. Elimizden gelenin en güzelini daima birlikte yapmak için çalışacağız.

Gazete Duvar’daki istifa zelzelesi sonrası Vedat Zencir’den bir açıklama daha: Genel Yayın Direktörü’ne baskı yapmadım, ayrılma stili tahripkardı