Merkez Bankası’nın bugün gerçekleştireceği Para Siyaseti Konseyi toplantısı, geçen ayki toplantıda alınan faiz indirimi kararı sonrasında dolar rekor kırıp 9.37 TL’ye kadar yükseldiği için büyük değer taşıyor. Bugünkü toplantıda yeni bir indirim gelebilir. Bu da doları yeni doruklara taşır… Para Siyaseti Kurulu’nun daha ‘kitabına uygun’ para siyaseti uygulanmasından yana üyeleri Uğur Namık Küçük ile Abdullah Yavaş’ın misyondan alınmaları ve yerlerine iktidara yakın olduğu bilinen isimlerin atanması bu mümkünlüğü güçlendiriyor.
Bununla birlikte Merkez Bankası’nın bu ayı pas geçip faiz indirimini, enflasyonun baz tesiriyle çok az da olsa gerileyeceği gelecek aya bırakacağını savunan uzmanlar da var.
Pekala Türkiye iktisadının bahtı için bu kadar hayati bir nitelik kazanan Para Siyaseti Heyeti toplantıları nasıl yapılır? Faiz kararı nasıl alınır? Toplantı kaçta başlar, kaçta biter? Lidere karşın karar çıkar mı? Merkez Bankası’nı düzgün tanıyan bir kaynağıma sordum. Bankanın bağımsız olduğu ya da olmaya çalıştığı yıllarda faiz kararının nasıl alındığını anlattı…
1.Para Siyaseti Kurulu’nun faiz kararı bir toplantıda mı alınır?
Para Siyaseti Kurulu’nun resmi toplantı gününden evvel Şura üyelerinde sunumlar yapılır, Bu, Para Siyaseti Konseyi toplantısı tarihinden bir ya da iki gün evvel olur.
Sunumlar ekseriyetle global gelişmeler, lokal iktisadi gelişmeler, fiyat gelişmeleri ve beklentiler, kamu maliyesi, dış ticaret ve cari açık, işgücü piyasası gelişmeleri üzere bahisleri kapsar. Geniş iştirak gerçekleşen bu toplantılar genelde yarım gün sürer.
Sonra daha dar bir takım ile, Para Siyaseti Şurası üyeleri ve genelde birtakım ünite yöneticilerinin katıldığı sunumlar başlar. Buraya Hazine’den de iştirak olur ve ses kaydı alınır. Bu sunumlar esnasında soru yanıtlar olur. Varsayımlar konuşulur.
Çoğunlukla karar seçenekleri az çok muhakkak olur. Genelde başekonomist yahut Araştırma ve Para Siyaseti genel müdürü, Para Siyaseti Heyeti karar metnine ilşkin seçenekli bir taslak hazırlar ve liderle paylaşır.
2.Faiz kararının alınacağı toplantı kaçta başlar, kaçta biter?
Resmi karar gününde toplantı sabah saat 11:00 üzere başlar ve saat 14:00’te kararın yayınlanması ile biter. Bu oturumda sonuna kadar ses kaydı alınır.
3.Toplantıya katılan üyelerle ilgili kurallar neler?
Karar toplantısı bitene kadar üyeler toplantı odasını terk etmez, yanlarına cep telefonu ve gibisi irtibat aracı alamaz. (Bu kuralın Murat Uysal’ın başkanlığı periyodunda bozulduğu belirtiliyor.)
4. Para Siyaseti Heyeti toplantısında neler olur?
Çoklukla Merkez Bankası Lideri evvel kısa bir kıymetlendirme konuşması yapar. Sonra üyelere tek tek kelam verir. Üyeler kendi değerlendirmelerini yaparak karara ait görüşlerini söylerler.
Bunun akabinde oylama yapılır. Para Siyaseti Kurulu’nun faiz kararı orada belirlenmiş olur.
5. Liderin kararından farklı bir karar çıkma mümkünlüğü var mıdır?
Yasa gereği Para Siyaseti Şurası üyelerinin faiz oylamasında eşitlik olursa liderin görüşü kazanmış olur. Bunun dışında liderin özel bir gücü yok. Vakit zaman müzakere etmek, pazarlık yapmak durumunda kalabiliyor.
6. Liderin istediğinden farklı kararların alındığı oldu mu?
Lidere karşın karardan çok örneğin liderin hedeflediğinden daha az ve küçük adımların atıldığı oldu. Mesela 200 baz puan artış gerekirken oylamada 100 çıkmıştır vs.
7. Faiz kararı alındıktan sonra ne olur?
O oturumda karar oylaması bitince bu sefer Para Siyaseti Konseyi metni üzerinde çalışılır. Metnin hem ingilizcesi hem türkçesi bitirilir ve saat 14:00’de yayınlanır.
8. Para Siyaseti Konseyi üyeleri faiz kararlarını son dakikada mı verirler?
Pratikte genelde bir gün evvel ya da o sabah lider ve Para Siyaseti Şurası üyeleri kendi ortalarında konuşurlar ve karar az çok netleşir.
9. Bu süreç son yıllarda nasıl değişti?
Üstte anlattıklarımız Merkez Bankası’nın geçmişe uzanan geleneklerinden süzülen iş yapış biçimini tanım ediyor. Geçmiş Liderler Durmuş Yılmaz, Fazilet Başçı ve Murat Çetinkaya periyotlarında toplantı günü öncesinde çok teknik sunumlar yapılır ve geniş iştirakli tartışmalar olurdu. Bilhassa Para Siyaseti Heyeti öncesindeki gün çok ağır geçer, çok sayıda soru, yorum gelirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Laf dinlemiyordu adam” diyerek vazifeden aldığı Murat Çetinkaya’nın yerine gelen Murat Uysal’la birlikte teknik sunumların müddeti ve içeriği zayıfladı. Soru karşılıklar çok azaldı. Zira kararların artık üstten geldiği biliniyordu. Hatta bir seferinde açıklama hazırlanırken üstten gelen telefonla farklı bir karar bildirilmiş, Para Siyaseti Heyeti metni güç yetişmişti.
Naci Ağbal devrinde teknik sunumları güçlendirmek istedi lakin vazifede çok az kaldı.
10.Bugün nasıl?
Para Siyaseti Heyeti geleneklerinin düzgünce zayıfladığı, örneğin geçmişte ağır geçen sunumların birçoklarına Kavcıoğlu ve üyelerin ya katılmadığı ya da kısa müddet katılıp çıktığı, rastgele bir tartışma yaşanmadığı belirtiliyor…
![Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024](https://www.gundemtube.com/wp-content/uploads/2023/10/overwatch-2-steame-geliyor-baska-blizzard-oyunlari-da-yolda-vmLvKWNz.jpg "Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024")
