CHP’li Bekaroğlu’dan ÇAYKUR’un ziyanına satış yaptığı savlarına ait soru önergesi; 29 TL olan çay 23-25 liradan satılmış

6 Şubat 2022, 14:17 yayınlandı

A+
A-

Paylaş

CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, ÇAYKUR’un kimi firmalara ziyanına çay satışı yaptığı savını Meclis gündemine taşıyarak, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli‘nin yanıtlaması için soru önergesi verdi.

Kelam konusu yazılı soru önergesinde Bekaroğlu; ÇAYKUR’un, İdare Konseyinin aldığı karara istinaden 2020 yılından itibaren kimi özel firmalara paketsiz/dökme çay satışına başladığını söz eden Bekaroğlu, 2020 yılında kilogram başına 20 TL, 22 TL ve 22,50 TL olmak üzere üç firma ile toplam 18.000 ton çay satışının yapıldığını aktardı.

Bekaroğlu, 2021 yılında ise 23 ve 25 TL/kg’dan toplam 20.000 ton paketsiz/dökme kuru çay satışı için mutabakatlar yapıldığını hatırlattı.

“Maliyeti 29 TL olan çay 23-25 TL’den satılmış”

Üreticiden 3,87 TL’ye alınan yaş çaydan elde edilen 1 KG kuru çayın ÇAYKUR’a maliyetinin 29 TL olduğunu söz eden Bekaroğlu şunları kaydetti:

“Oysa 2021 yılındaki paketlenmemiş/dökme kuru çay satış mutabakatlarını 23 ve 25 TL’lerden yapmıştır. Bu formda yapılan çay satışı ile kilogram başına ortalama 5 TL kamudan alınıp 5-6 tane özel bölüm firmasına aktarılmaktadır. Maliyetin altında yapılan bu satış süreçlerinden kaynaklı olarak ÇAYKUR’un ziyanına son iki yıldır yaklaşık 200 milyon TL eklenmiştir.”

“Satış sürecinin maliyetin çok altında yapıldığı anlaşılmaktadır”

Bekaroğlu, ÇAYKUR İdare Heyeti’nin 2018 yılında depolarda kalan çayların birebir yıl maliyetinde satıldığını ve tıpkı durumun 2019 için de geçerli olduğunu tabir etti. Bekaroğlu şunları kaydetti:

“Stok maliyeti, bekleme nedeniyle artan rutubetin çekilmesi için tekrar fırınlama ihtiyacı üzere maliyet ögeleri dikkate alındığında bu satış süreçlerinin, çayın ÇAYKUR’a maliyetinin çok altında yapıldığı anlaşılmaktadır. 2020 ve 2021 yıllarında ÇAYKUR’un en kaliteli çayını maliyetinin altında alan özel bölüm firmaları kampanya sırasında yaş çay almak için istekli davranmamakta, üreticiden yaş çayı alırken fiyatı güzelce aşağıya çekmektedirler.” dedi.

“Yükleme işleri ÇAYKUR’un araçlarıyla yapılmış”

Bekaroğlu, 2021’de yapılan mutabakatlara husus çayların satın alınan firmalar tarafından alınarak kendi depolarında bekletilmesi yerine ÇAYKUR depolarında bekletildiğine dair tezlerin olduğunu aktardı.

Bekaroğlu, ÇAYKUR’un depolarının dolu olması gerekçesiyle yeni üretilen çayların bu nedenle bozulma riskiyle karşı karşıya bırakıldığını söyledi.

CHP’li vekil ayrıyeten mukavelede yer almamasına rağmen yükleme süreçlerinin ÇAYKUR’un araçlarıyla yapıldığına dair argümanlar ve şikayetler olduğunu, buna rağmen kamuoyuna şimdi “ikna edici” bir karşılığın verilemediğini söz etti.

ÇAYKUR’un özel dal firmalarına neden paketlenmemiş/dökme kuru çay satma muhtaçlığı duyduğunu soran Bekaroğlu, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’den şu sorularına karşılık istedi:

30.09.2021 prestijiyle ÇAYKUR stoklarında bulunan paketsiz/dökme çay ölçüsü ne kadardır? Bunlar hangi yıllardaki üretime aittir? 2020 yılında ÇAYKUR depolarında 2018’den çay kalmasının nedeni nedir, bu olağan midir?
2020 ve 2021 yıllarında ÇAYKUR hangi firmaya ne kadar ölçü çayı hangi fiyatlardan satmıştır?
Hangi firmaya hangi yılın çayının verileceği ve hangi fiyattan çay satılacağı hangi objektif kriterlere nazaran belirlenmektedir? Bu satışlar için rastgele bir ihale yapılmış mıdır? Yapılmamışsa bunun nedeni nedir?
ÇAYKUR’dan maliyetin altında fiyatlarla dökme çay alan firmalar hangileridir? Bu satışların yapılması için ÇAYKUR idaresine baskı yapıldığı tezleri yanlışsız mudur?
ÇAYKUR’un alım fiyatının altında fiyata yaş çayı üreticiden alan özel dal firmaları, ÇAYKUR’un en kaliteli çaylarını kendi maliyetlerinin altında fiyata aldığı için kuru çay üretmek için yaş çaya gereksinim duymamakta, üreticiden yaş çay almak için istekli davranmamakta, yaş çay alım fiyatını daha da aşağıya çekmektedir. Bu formda maliyetin altında fiyatlarla özel bölüme paketsiz/dökme çay satmaya devam etmek, hem ÇAYKUR’un ziyanını büyütecektir ve hem de üreticinin çaydan elde ettiği gelirin azalmasına neden olacaktır. Bu yanlış uygulamayı düzeltmek ve üreticilerin mağduriyetini gidermek için ne üzere önlemler alacaksınız?
2020 yılında 2018 yılı maliyetinden çay satılması, stok maliyetleri ve öteki maliyetlerin hesaba katılmaması kamu ziyanına yol açmıştır. Bu ziyana neden olan ilgililer hakkında Bakanlığınız Teftiş Şurasına inceleme ve soruşturma yaptıracak mısınız?