Prof. Dr. Yalçın Karatepe: Dolar artık düşmez

Prof. Dr. Yalçın Karatepe  “Artık kimse dolar 10 lira olur mu diye sormuyor, zira esasen o düzeye çok yaklaştı. Artık merak edilen doların nereye kadar gidebileceğidir. Her yere gidebilir; bir tek yer hariç, aşağıya gitmez” dedi.

Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’a konuşan Karatepe, enflasyonun artacağını, döviz mevduatlarındaki yükselişin Merkez Bankası’nın faiz kararıyla artmaya devam edeceğini tabir etti. Karatepe ayrıyeten yoksulluğun daha da derinleşeceğini vurguladı. Karatepe, Türkiye’deki temel sorunun “kötü yönetim” olduğuna dikkat çekti.

Şehriban Kıraç’ın röportajı şöyle:

Göz Atın

Telefon Nasıl Şarj Edilmeli – Telefon Yüzde Kaçta Şarjdan Çıkarılmalı

iPhone Wifi Güvenlik Zayıf Nasıl Düzeltilir

TL’deki erimenin nedenleri neler? Dolar nereye kadar çıkar, bir öngörünüz var mı?

“Dolar kurunun yükseliyor olmasının sebebi iktidardır. Uygulanan makûs ekonomik siyasetler nedeniyle artan belirsizlikler ve riskler, birinci tesirini kurların yükselişinde gösteriyor. Yarın nasıl bir Türkiye’ye uyanacağımız konusunda öngörüde bulunmakta bile zorlanıyoruz. Durum bu olunca, herkes kendisini ekonomik olarak muhafazaya çalışıyor. Bugün TL cinsi enstrümanların getiri oranı enflasyonun altındadır. TL tasarruf edenler paralarının satın alma gücünü bile koruyamıyorlar. Bu nedenle eline bir ölçü para geçen dövize yöneliyor. Bankalardaki toplam mevduatın yaklaşık yüzde 55’i döviz hesaplarından oluşmaktadır ve bu son alınan faiz kararı ile birlikte artmaya devam edecektir. Doğal döviz alan yalnızca vatandaş değil, yabancılar da çıkıyor. Bütün bunlara bir de dış siyasette yaşanan gelişmeleri eklediğimizde kurların yükselmeye devam edeceğini öngörüyorum. Artık kimse dolar 10 lira olur mu diye sormuyor, zira esasen o düzeye çok yaklaştı. Artık merak edilen doların nereye kadar gidebileceğidir. Her yere gidebilir; bir tek yer hariç, aşağıya gitmez.

Enflasyon artacak

Döviz kuru artışının iktisada ve vatandaşa tesirleri kısa vadede ne olacak?

Döviz kuru artışının vatandaşa en süratli tesiri enflasyon üzerinden olacak. Halihazırda yüksek olan enflasyon artmaya devam edecek, satın alma gücü düşecek. Bu da aslında açık bir biçimde vatandaşın daha fazla fakirleşmesi manasına gelecektir. Fiyatlarda enflasyona paralel bir artış da olmayacağı için yoksulluk derinleşecek.

Kuru düşürmek için 128 milyar dolar heba edildi. İktidar kanadı Merkez Bankası rezervlerinin artıda olduğunda ısrarlı. Bu ne kadar gerçekçi?

Türkiye’de, bilhassa son yıllarda, artan ekonomik problemler, vatandaşı finansal kavramlar ve temel hesaplamalar konusunda uzman yaptı. Bu açıdan baktığımızda, sanırım finansal okuryazarlığı en yüksek toplum haline geldik. Hangi ülkede ortalama bir vatandaş swap süreçlerini günlük sohbetlerine bahis eder? Bizde ediyor. Artık durum bu olunca, siz istediğiniz kadar “Bizim rezervlerimiz şu kadar” diye açıklama yapın. Vatandaş anında o söylem ettiğiniz sayının ayrıntılarına bakıyor ve durumun hiç de o denli olmadığını görüyor. Sizin olan ile sizin olmayan ortasındaki fark net durumunuzu gösterir. 15 Ekim tarihi prestijiyle 125.7 milyar dolar olarak açıklanan brüt rezervden 161.6 milyar dolan olan yükümlülüğü çıkardığımızda, net rezervin eksi 35.9 milyar dolar olduğunu görüyoruz.

Merkez Bankası Lideri (TCMB), Meclis komitesinde yaptığı sunumda “Kurlardaki yükseliş ile bizim faiz indirme kararımız ortasında bir alaka yoktur” açıklaması yaptı. Bu açıklamalar ne kadar gerçekçi, yeni bir faiz indirimi bekliyor musunuz?

Bunun gerçek olmadığı geçen hafta Merkez’nin almış olduğu faiz indirimi kararı sonrası kurlarda yaşanan sıçramada gördük. 200 baz puanlık indirim sonrası anında 9.50’ye kadar çıkan kurlar buradan da yükselmeye devam etti. Madem faiz ve kur artışı ortasında bir münasebet yoktur, o vakit neden 128 milyar dolar sattılar?

Temel sorun berbat idare

Türkiye iktisadının en can yakıcı sıkıntıları neler? Tahlil için neler öneriyorsunuz?

Türkiye’nin temel sorunu makûs yönetiliyor olması. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ismini verdikleri ve tüm yetkinin bir şahısta toplandığı, kurumların fonksiyonsuz hale geldiği, kuralların bağlayıcılığının olmadığı, bir kişinin hayatın her alanına ait istediği üzere kararlar alabildiği bu sistem, öbür alanlarda olduğu üzere iktisatta de çok makus sonuçların ortaya çıkmasına yol açıyor. Ekonomik manada en değerli ve giderek artan meselemiz yoksullaşmadır. Bilhassa kurların artmasıyla birlikte artan enflasyon, bu fakirleşmeyi derinleştiriyor. Çalışanlar karınlarını doyuracak bir gelire bile sahip değiller. Fakat maalesef, üzülerek görüyoruz ki “rekabetçi kur politikası” dedikleri yaklaşımla çalışanların gerçek manada daha da fakirleştirilmesi üzerinde kurgulanmış bir politikayı benimsemiş görünüyorlar.”