TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, marketlerdeki fiyat artışları ile ilgili, “Her dükkâna bir kolluk kuvveti koyulması mümkün değil. Kontrollerin söylemi, trafikte araçla seyrederken trafik polisini gördüğünüz vakit kendinize çeki nizam verip, yeşil ışıkta yahut yayaların oradaki yoğunluğuna nazaran frene basmanıza benzeri. Yapılacak tek hakimiyet piyasa düzenlemesi. Piyasadaki aktör sayısı ve rekabet gücünün artırılması ile fiyatlar geriye çekilebilir” diye konuştu.
Anka’nın haberine nazaran, TESK Lideri Bendevi Palandöken; marketlerdeki fiyatları, kontrol sistemini, alınması gereken tedbirleri kıymetlendirdi.
Fiyatların piyasa şartlarına nazaran oluştuğuna dikkati çeken Palandöken, şunları söyledi:
“Liberal iktisat, özgür piyasa şartlarında fiyatlara müdahale ettiğiniz vakit piyasadaki mal darlığını getirir. Marketlerin, birden çok açmış oldukları zincirlerin, on binleri bulan sayılarla, gayret etmek bence piyasa koşullarının denetimleriyle ilgili yapılacak şey, ‘perakende yasasının’ çıkması. Kestirim ediyorum ki bu Meclis’te bir an önce perakende dalını düzenleyen, piyasa hakimiyetinin bozulmasıyla ilgili önlemlerin alınması daha da kıymetli olacak. Burada on binlerce dükkânı olan bir insanın fiyat birlikteliğini sağlayacak, piyasadaki öbür aktörlerin çalışma hayatlarını kasvete sokacak. Bununla birlikte fiyatlarda da tekelci zihniyette büyüme olacak.”
“Küçük işletmeleri iş yapamaz hale geldi”
Zincir marketlerin üretim döngüsüne ait olarak Palandöken, şöyle konuştu:
“Bunlar, birçok eseri tarla bitkilerinin tamamını neredeyse fidelerini, tohumlarını vermek suretiyle tarlada çalışanı perişan ediyor. Öteki taraftan almış oldukları eserdeki stoklar, piyasadaki eserlerin fiyatlarını belirleyici olmasını sağlıyor. Dolasıyla mahalle, sokak ortalarına kadar giren, küçük işletmeleri iş yapamaz hale getiriyor.”
“Kuralın koyulması lazım”
Palandöken, zincir marketlerde eser sınırlanmasının olmadığına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Ayakkabı satıyor, deniz vakti deniz eserleri, kırtasiye vakti kırtasiye malzemeleri… Hangi dalın hangi hallerde iş yapacağını daha evvel lojistik stoklarını yapmak suretiyle bunlar piyasada hakimiyeti ele geçiriyor. Bunlar için kuralın koyulması lazım. Dolasıyla işsizlik, büyüme oranı, müteşebbisin piyasaya girmesinin önünü kesiyorlar. Perakende yasasının özünde de fiyat istikrarının sağlanması, kaliteli eserin daha ucuza satılabilmesi, insanların almış oldukları eserlerdeki fiyatların gerçekçi olduğunun yansıması… Doğal bu yalnızca besin unsurlarıyla ilgili değil; ayakkabı, giysi kesiminde de bu türlü. Yıl boyunca ‘bitiriyoruz, raftaki son ürün’ altında yüzde 50, yüzde 70 indirimlerin yapılması piyasadaki o bölümlerin fiyatını kendilerinin tespit etmesinden kaynaklanıyor.”
“Piyasadaki aktör sayısı ve rekabet gücü arttırılmalı”
Eserlerin fiyatlarına karşı alınacak tedbirlere ait Palandöken, “Her dükkâna bir kolluk kuvveti koyulması mümkün değil. Kontrollerin söylemi, trafikte araçla seyrederken trafik polisini gördüğünüz vakit kendinize çeki nizam verip, yeşil ışıkta yahut yayaların oradaki yoğunluğuna nazaran, frene basmanıza emsal. Yapılacak tek hakimiyet piyasa düzenlemesi. Piyasadaki aktör sayısı ve rekabet gücünün artırılması ile fiyatlar geriye çekilebilir” değerlendirmesini yaptı.
“İnternet satışları denetim altına alınmalı”
Palandöken, internet üzerinden alışverişin arttığını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“İnternet satışı var. Bunun da denetimi mümkün olmuyor. Bu eserin hangi eser olduğunu, vatandaşın fiyat istikrarını sağlayıp sağlamadığını çok fazla dikkat etmeden siparişler verdiğini ve bu pandemi sürecinde süratli bir büyüme yaşandı. Dolasıyla beşerler, fiyat tahlillerini ve kalitesini, eserin kendilerine gelme imkanlarını yahut nerede depolandığının da olağan bu internet üzerinden satışlarda da perakende yasası üzere, daha önce bir yasanın çıkmasına karşın bunların denetim altına alınmasının hem müşteri açısından hem de perakende bölümünde iş yapan yahut bunlara tedarik yapan firmaların da mağduriyetinin önüne geçecek.”
“Bütün mağazalarında fiyat birlikteliği oluyor”
Fiyat artışlarından esnafın sorumlu olduğu savları üzerine ise Palandöken şu değerlendirmeyi yaptı:
“Tüketici ile en çok esnaf karşılaştığı için vatandaşın sorunu son noktada, ‘bu fiyatları siz mi yükseltiyorsunuz’ gibi… Halbuki esnafın bunla hiçbir münasebeti olmadığını, artırımların kimler tarafından yapıldığı yahut eserlerdeki fiyatın tahlilinin kimler tarafından tespit edildiği… Kabahat herkese atılıyor. Dün bu hususta israfla ilgili bir telaffuzda bulunduk. Vatandaşın almış olduğu, tarladan sofraya gelinceye kadar neredeyse yüzde 40’ı zayi oluyor. Lojistik maliyetler çok yüksek oldu. İmalat bölümünde de girdiler çok değerlendi. Herkes topu birbirine atıyor. Lakin sahiden dar gelirlinin de son noktada 100 gram peynir alırken serzenişinin esnaftan kaynaklandığını varsayıyor. Dolasıyla esnaf da çok müşteki bu mevzuda. İki esnaf dükkanında rekabeti görebilirsiniz. Birisinde ekmek 1.75 TL, birisinde 2 TL, birisinde 1.50 TL olduğunu tespit ederiz. Farklı eserlerde izlemek mümkün. Lakin zincirlerde bu türlü bir imkan olmadığını herkes biliyor. Yani merkezi İstanbul’daysa düğmeye bastığında bütün mağazalarında fiyat birlikteliği oluyor. Rekabet ortadan kalkıyor.”
“İş yerlerindeki müfettiş denetimi zor”
Palandöken, “Fiyatların otokontrolünü vatandaşın yapması lazım. Yoksa polisiye önlemlerle yahut iş yerlerindeki müfettiş denetimi ile sağlanması son derece zor” dedi.
“Piyasada bir boşluk var”
Palandöken, perakende dalının düzenlenmesine ait TESK olarak çalışmalarını sürdürdüklerini, bu tıp işletmelerinin sayısının bu noktalara ulaşması konusunda hesap edilmesinin ancak TESK’in bunu öngördüğünü söz etti. Piyasa bir boşluk oluştuğunu bu nedenle on binlerce iş yerinin açıldığını söylerken, şu açıklamayı yaptı:
“Bu kanunla bundan sonraki gelişecek semtlerin yahut nüfus oranlarının artmasıyla ilgili bir gerileme olacak. Aslında bunlar da birbirlerine rakipler. Artık bunlara da rakip çıktı, internet üzerindeki satışlar. Dolasıyla büyük mağazacılık yerine beşerler internet üzerinden eserlerini satmayı yeğliyor. Bu da piyasa iktisadı bozuyor. Hakimiyet bu sefer farklı kesimin eline geçiyor. Bunun için ortak akıl kullanılacak, fiyatların istikrarı ahi kültürü ve geleneğinde olduğu üzere ‘ben yemediğimi bir diğerine yedirmem’ ideolojisiyle ticari ahlakın kurallarının belirleyici olması sağlanır.”
![Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024](https://www.gundemtube.com/wp-content/uploads/2023/10/overwatch-2-steame-geliyor-baska-blizzard-oyunlari-da-yolda-vmLvKWNz.jpg "Steam Envantere Şu An Ulaşılamıyor Hatası [Çözümü] 2024")
