TÜSİAD AKP Türkiyesi’ne ‘yeni Bir Gelecek’ Hayaliyle Itiraz Ediyor

Türk Endüstrici ve İş insanları (TÜSİAD) Yüksek İstişare Heyeti toplantısı, önemli bir kalabalık var… Pandemi sebebiyle bir mühlet uzaktan yapılan toplantıların hasretiyle açıklanabilecek bir durum değil bu. Derneğin ‘Geleceği İnşa’ isimli çalışmasının getirdiği merak-heyecan bu.

Türkiye’nin ve dünyanın önümüzdeki yıllarına iş insanları ya da başka bir tanımla ‘burjuvaları’ nasıl bakıyor-ne bekliyor-nasıl bir yol haritası öneriyoru göstermesi açısından kıymetli. Bir öteki değeri; Hüsamettin Onanç idaresinde, Bekir Ağırdır’ın katkılarıyla 2.5 yılda ortaya çıkan yol haritası bilhassa TÜSİAD’ın ‘genç-yeni grubu tarafından’ fikirsel olarak desteklendi, ortaya çıkmasında değerli rol aldılar.

TÜSİAD toplantısında yöneticilerin yaptığı konuşmadan rapora bilhassa son 3 yıldır Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ile kronik hale gelen adalet yoksunluğundan özgürlüğe her alanın eleştirisi ve kendi bakış açılarından tahlil önerisi vardı.

TÜSİAD YİK Lideri Tuncay Özilhan ‘demokrasi ve laikliğe’ vurgu yaptı:

Nasıl ki çağdaş dünyanın ortaya çıkmasında, sanayi ihtilalinin şartlarının hazırlanmasında demokrasi asilzadelerin ayrıcalıklarına son vermişse, laiklik de ruhban sınıfının toplum üzerindeki kıskacını ortadan kaldırmış, özgürlük ve eşitliğin önünü açmıştır. Türkiye’nin de çağdaşlaşma sürecinde laiklik adeta ülkenin ve demokrasinin çimentosu olmuştur. 100 yıl evvel cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk ve arkadaşlarının çağdaş dünyanın üyesi olmak doğrultusunda atmış oldukları geri dönülemez kararlı adımda en değerli unsur laikliktir.

Özilhan, ismini anmasa da ‘tek adam’ idaresinin yarattığı sıkışmaya alternatif bir yol da önerdi:

“Hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığının sağlanması çerçevesinde devletin tüm süreçlerinde hukukla bağlı olması ve faal hak arama özgürlüğünün garanti altında olması gerekir.Kuvvetler ayrılığını güçlendirmek için istikrar ve denetleme düzenekleriyle yargısal kontrolün güçlendirilmesi, şeffaf, hesap verebilir, daha az merkeziyetçi ve faal bir kamu idaresi anlayışının yerleşik hale getirilmesi kıymetlidir.”

Özilhan istikrar denetlemeden hesap verilebilirliğe ülkede ne yoksa onu saydı aslında.

TÜSİAD Lideri Simone Kaslowski de demokrasi, yargı hususlarının altını kalın çizgilerle çizdi lakin benim kıymetli diye not aldığım ‘kurumsuzlaşma’ ile ilgili kısımdı:

Çoğulcu demokrasi ve kuvvetler ayrılığının güçlendirilmesi, şeffaf, hesap verebilir bir kamu idaresi, denetleyici ve düzenleyici kurumların özerkliği, bizi kurumsuzlaşma girdabından koruyacaktır. Kurumsuzlaşma Türkiye’nin cezbedebileceği ve muhtaçlık duyduğu yatırım sermayesinin gelmemesinin sebeplerinden biridir. Kurumsuzlaşma ülkemizin en hayati dış ilgilerinde erime, hatta kopmalar ile sonuçlanmaktadır.

Merkez Bankası’ndan yargıya çabucak tüm kurumların istikrarının bozulduğu (uzun süredir) toplumda bilinse de, konuşulsa da bu bahislerin uzun bir ortadan sonra TÜSİAD tarafından bu kadar net lisana getirilmesi değerli idi. Şu anki krizi de ‘ekonominin içinde bulunduğu istikrarsızlık girdabı da kurumsuzlaşmanın bir sonucudur’ diye tanım etti.

Geleceği İnşa raporundan altını çizdiğim notlara gelince:

-Hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı için devletin tüm işletmelerinde hukukla bağlı ve yargısal kontrole tabi olmasını, bireylere her seviyede hak arama imkanını sağlarsak,

-Çoğulcu ve iştirakçi demokrasiyi güçlendirir, bütün bireyler için tüm hak ve özgürlük alanlarını Avrupa İnsan Hakları Kontratı standartlarında geliştirir, siyasette ötekileştirme, ayrımcılık ve nefret telaffuzları ile gayret edersek,

-Kuvvetler ayrılığını güçlendirir, bunun için istikrar ve denetleme sistemleriyle yargısal kontrolü faal kılar, şeffaf hesap verebilir, daha az merkeziyetçi ve faal bir kamu idaresi anlayışını yerleşik hale getirirsek,

-Dış siyasette kazanımların pazarlıklarla belirlendiği yaklaşım yerine unsurlar ve kurallara dayalı bir yaklaşımı temel alır, işbirliği ve kurallara dayalı global sistemin mevcut aksaklıklarının giderilmesi ve güçlendirilmesi için çalışan ülkelerle hareket eder, memleketler arası hukuka bağlılığı korur ve AB entegrasyon sürecini kararlılıkla sürdürürsek,

-Yatırım ortamının uygunlaştırılması için düzenleme hazırlıklarında katılımcılığı ve düzenleme kalitesini geliştirir, denetleyici ve düzenleyici kurumların özerkliğini artırırsak,

-Yoksullukla uğraş ve farklı düzlemlerdeki gelir adaletsizliğini azaltmak için vergi siyasetlerini gözden geçirir, birebir ve nakdi transferleri toplumsal emellerle da ilişkilendirerek uygularsak,

-İstanbul Mukavelesine geri dönersek,

-Bölgelere, sosyo ekonomik özelliklere ve cinsiyetlere dayalı farklılıkları giderecek, eğitimin tüm kademelerinde kaliteyi yükseltmeye odaklanacak ve öğretmenlerin gelişimini ve güçlenmesini destekleyecek halde eğitime ayrılan kaynakları artırabilir ve faal kullanırsak, gelişmiş, saygın, adil ve çevreci Türkiye’yi inşa etmek mümkün olur.

Toplantının tahminen de kısa bir özetini rapor için uzun müddettir iş insanlarıyla yakın çalışan Bekir Ağırdır yaptı: TÜSİAD bu raporla “Biz dönüşmeye hazırız ya siz?” diyor.

Benim özetim ise şu: TÜSİAD bugünkü sistemin-iktidarın siyasi ömrünü tamamladığını düşünüyor. Yeni oluşacak Türkiye ve tahminen de yeni iktidar için kendi tahlilini, yol haritasını ortaya koyuyor. Bunu yaparken ‘elinden geldiğince’ yalnızca iş insanlarının değil; toplumun daha geniş bölümlerinin; fakirlerin, bölgesel eşitsizlikle geri bırakılmışların Suriyeli çocukların, tüm çocuk emekçilerin (rapor sayfa 35) haklarının da korunduğu bir teklif serisinde bulunuyor. Ben Geleceği İnşa raporu ve toplantısından bunu anladım. Toplantının yapıldığı yerden çıkarken dilimde genelde solun attığı slogan vardı: Kurtuluş yok tek başına ya daima bir arada ya hiçbirimiz.

| TÜSİAD iktidarı özneyi söylemeden eleştirdi; Ömer Koç, Acemoğlu’nun demokrasideki gerilemeyi anlattığı sunumu notlar alarak dinledi…

TIKLAYIN | TÜSİAD Yüksek İstişare Heyeti Lideri Özilhan: Merkez Bankası’nın bağımsızlığı tartışma dışı olmalı

Simone Kaslowski’nin TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu açılış konuşmasının tam metni

Tuncay Özilhan’ın TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu açılış konuşmasının tam metni

TÜSİAD AKP Türkiyesi’ne ‘yeni bir gelecek’ hayaliyle itiraz ediyor