Pilavdan Tatlıya ve Çorbadan Risottoya Kadar Dünyanın En Çok Yenilen Tanınan Pirinç Çeşitleri

Basmati, Hindistan ve Pakistan’da yetiştirilen ve uzunca taneleri olan bir pirinç çeşididir. Basmatinin tadı hafif baharatlı ve aromalıdır. Pişirildikten sonra pirinç taneleri tek tek kalır ve birbirine yapışmaz. Bu sayede köri, güveç ve gibisi soslu yemeklerde pirincin sosla buluşması daha kolay olur.

Rice paper yani pirinç kağıdı, Vietnam mutfağının temel yemek materyallerinden biridir. Pirinç kağıtları güneşte kurutulmuş ve buharda pişirilmiş pirinç hamurunda yapılır. Ekseriyetle yiyecekleri içine sararak meze yapmak için tercih edilir. Pirinç kağıdıyla yapılan mezelerin içerisine salatalık, tofu, sosis ve omlet üzere pek çok materyal konabilir.

Bir Japon pirinci çeşidi olan koshihikari, Japonya’da en çok yetiştirilen ve birebir vakitte en çok tüketilen pirinçtir. İsmini tarihi Koshi eyaletinden almıştır ve Türkçede ‘Koshi’nin ışığı’ olarak çeviri edilir. Koshihikari yapışkan, yumuşak ve kolay çiğnenebilir bir pirinç cinsidir. Japonlar bu pirinci ekseriyetle suşi ve onigiri üzere tanınan olan yemekleri yapmak için kullanır.

Mor pirinç olarak da bilinen siyah pirincin Asya’da pek çok çeşidi bulunur. Bunlar Endonezya siyah pirinci, Filipin balatinaw siyah pirinci, Filipin pirurutong siyah pirinç, Tay yasemin pirinci ve Bangladeş’in siyah çeltik pirincidir. Siyah pirinç sıhhate yararlarıyla bilinen bir çeşittir. Geçmişte Çin’de halkın tüketimine yasaktı ve bunun nedeni de uzun ömür getirdiği için yalnızca Çin imparatorunun yemesinin gerektiği fikriydi.

Arborio, çoklukla risotto ve sütlaç imalinde kullanılan bir İtalyan pirinç çeşididir. İsmini Po Vadisi’ndeki bir kasabadan almıştır. Arborio pirincinin taneleri kısa, sert ve yuvarlaktır. Bu pirinç yüksek nişasta içeriğine sahiptir ve bu yüzden kremsi dokusunu kaybetmemesi için asla yıkanmaz ve durulanmaz.

Uruchimai, Japonica pirincinin kısa taneli bir çeşididir ve Japon mutfağının temel yiyeceklerinden biridir. Pirincin taneleri kısa ve dolgundur. Ayrıyeten yapışkan ve nemli bir dokusu vardır. Uruchimai ekseriyetle sade yense de bazen pirinç zerzevat, deniz eserleri, dashi yahut soya sosu ile birlikte tüketilebilir.

Riz de Camargue, Fransa’daki Camargue bölgesinden gelen farklı pirinç çeşitlerini tabir eder. Bunlar kahverengi pirinç, beyaz pirinç, yapışmaz pirinç, evvelce pişirilmiş pirinç ve karışık pirinç olarak adlandırılı. Riz de Camargue pirinçleri, 19. yüzyıldan beri bu bölgede yetiştirilmektedir. Kahverengi olanı en yüksek besin pahasına sahip olan pirinçtir. Beyaz pirinç ise sütle karıştırılmış tatlılarda yahut risottolarda en yaygın kullanılan pirinçtir.

Baldo pirinci yalnızca İtalya ve bizim ülkemizde yetiştirilen beyaz bir pirinç çeşididir. Baldo pirinci uzun, orta ve kısa taneli olabilir lakin kısa taneli olanlar en çok bilinen ve kullanılandır. Birinci olarak 1977 yılında İtalyan Po vadisinde yetiştirilmiştir. Baldo çok lezzetli bir pirinç olduğu için ‘pirincin kralı’ olarak anılmıştır ve vakitle Türkiye’de de yetiştirilmeye başlanmıştır. Baldo pişirildiğinde dağılmayan yapısını koruduğu için bilhassa risotto ve pilav imalinde tercih edilir.

Pinipig, hiçbir pirinçte görülmeyen açık yeşil bir renge, sıra dışı bir kokuya, hafif bir tada sahip olan dövülmüş ve olgunlaşmamış bir pirinç tipidir. Yenmeden evvel çoklukla dış kısmının çıtır çıtır olması için kızartılır. Bu kızarmış pirinçler klâsik Filipin yemeklerinde, kurabiyelerde, keklerde ve kremalı tatlılarda kullanılır.

Geleneksel bir Sri Lanka pirinci olan sambanın tadı tatlıdır ve genelde mısıra misal. Kısa ve yuvarlak bir yapısı olan samba pirinçleri beyaz ve kırmızı olmak üzere ikiye ayrılır. Beyaz samba pirinci ülke genelinde üretilirken kırmızı samba çeşidi yalnızca güneyde üretilir. Samba pirinçleri özel günlerde, aile kutlamalarında ya da hasat şenliğinde yapılan yemeklerde kullanılır.

Dünyanın en büyük pirinci olarak isimlendirilen Carolina altın pirinç, yüzyıllardır ABD’de klasik olarak yetiştirilen bir pirinçtir. Onun başka pirinçlerden en ayırt edici özelliği pirinç bitkisinin parıldayan altın tonunda olmasıdır. Altın pirincin Güney Carolina kıyılarına nasıl ulaştığına dair birçok teori vardır ve çoklukla 1685 yıllarında Batı Afrika yahut Madagaskar’dan geldiği kestirim edilmektedir.

Türkçe karşılığı olmayan ve ismi çok uzun olan bu Portekiz pirinci kadifemsi yumuşak bir dokuya sahiptir ve bilhassa pişirildiği materyallerin lezzetlerini ve aromalarını emmede epey güzeldir. Bu pirinç ekseriyetle ılıman Akdeniz iklimine sahip Lizbon dışındaki Salvaterra de Magos’ta yetiştirilmektedir.

İtalya’nın Rovigo ve Ferrara vilayetlerinde üretilen Riso del Delta del Po, bölgedeki yüksek tuzluluk düzeyleri nedeniyle eşsiz bir lezzet ve aromaya sahiptir. Bilhassa risotto, çorba, supplì pirinç topları ve hatta tatlı imali için harikadır.

Suwandel, eşsiz bir aromaya ve sütlü bir tada sahip bir Sri Lanka pirincidir. İsmi, pirinç pişirildikten sonra kokulu aromaya atıfta bulunan ve koku manasına gelen ‘suwandha’ sözünden türetilmiştir. Suwandel ekseriyetle kakule ve zerdeçal, kimyon ve ghee ile pişirilir ve bilhassa ülkenin özel günlerinde, merasimlerde ve şenliklerde yenilmesi popülerdir.

Türkçe ismi Riso menekşesi olan bu pirinç sadece İtalya Collobiano’da bulunan Risodinori şirketi tarafından yetiştirilir ve satılır. Rengi mor olan bu pirinç, et yahut balık yemeklerinde, salatalarda ve risottolarda kullanılır.