Türkiye'nin Birinci özel Müzesi: Sadberk Hanım Müzesi

23 Kasım 1973 tarihinde hayata gözlerini yuman Sadberk Koç’un şahsî koleksiyonunda yer alan klasik kıyafet, sürece, tuğralı gümüş ve porselen üzere yapıtlardan oluşan müze koleksiyonu, vakit içinde hibe ve satın alma yoluyla zenginleşmiş. Türkiye’nin değerli koleksiyonerleri ortasında yer alan Hüseyin Kocabaş’ın vefatından sonra, koleksiyonu Sadberk Hanım Müzesi koleksiyonuna katılmıştı. Bu koleksiyonda yer alan arkeolojik yapıtların sergilenebilmesi için mevcut binanın çabucak yanındaki 20. yüzyıl başlarında inşa edildiği sanılan yalı da satın alınmış ve ön cephesi aslına uygun olarak restore edilmişti. Onarım projesi Mimar İbrahim Yalçın tarafından hazırlanan bu yalı, 24 Ekim 1988 tarihinde “Sevgi Gönül Binası” ismiyle ek müze binası olarak hizmete açılmıştı. Sergileme sistemi bakımından çağdaş bir müze uygulamasına örnek olarak değerlendirildiği için 1988 “Europa Nostra Ödülü”ne layık görülmüştü.

Sadberk Hanım Müzesi, kuruluşunda yaklaşık 3 bin yapıta sahipken bugün 20 bine yakın yapıtı bünyesinde toplamakta. MÖ 6. bin yıllarından Bizans periyodu sonuna kadar Anadolu’da yaşayan uygarlıkların maddi kültür kalıntılarını yansıtan arkeolojik eserler Sevgi Gönül Binası’nda, Osmanlı yüklü İslam yapıtları, Osmanlılar için yapılmış Avrupa, Uzak ve Yakın Doğu yapıtları ile Osmanlı periyodu dokumaları, kıyafetleri ve işlemeleri Azaryan Yalısı’nda sergilenmekte. Müze idaresi, Osmanlı Devri ve Türk sanatının nadide örneklerini Müze bünyesinde toplamaya yük vermekte. Bilhassa İznik çini ve seramikleri, Osmanlı Devri bayan kıyafetleri ile sürece koleksiyonu niteliği bakımından dünya koleksiyonları içerisinde hatırı sayılır bir yer edinen Müze koleksiyonu, hibeler, yurtiçi ve yurtdışından satın alınan yapıtlarla süratle büyümeye devam etmekte.

Sadberk Hanım Müzesi, Arkeoloji ve Erken İslam Periyodu yapıtları yanında çizgi sanatından ipekli dokumalara kadar 600 yıllık bir imparatorluğun yapıtları olan Osmanlı sanatının en seçkin örneklerini toplayarak ve gerekli müdafaa şartlarını sağlayarak Müze bünyesindeki kültürel mirası gelecek jenerasyonlara aktarmayı hedeflemekte. Bununla birlikte daimi sergilemenin yanı sıra düzenlediği süreksiz temalı stantlar, bilimsel yayınlar ve eğitim programları ile toplumun her bölümü ile bütünleşmeyi amaçlamakta, çağdaş müzecilik anlayışı içerisinde toplumun sanatsal ve bilimsel gelişimine katkıda bulunan, insanların bilgilenirken keyif almalarını da sağlayan eğitim ve kültür kurumu olarak hizmet vermektedir.

Sadberk Hanım Müzesi, MÖ. 6. Binden günümüze kadar Anadolu ve Türk kültürüne ilişkin yapıtları kronolojik düzenlemesiyle ziyaretçilere sunuyor. Osmanlı meskenini ve Osmanlı adetlerini yansıtan vitrinleriyle, müze olarak kendi cinsinin düzgün bir örneğini oluşturmuş. Ulusal ve milletlerarası bilimsel dünyada, ICOM üyesi olarak müzecilik topluluğunda, Dünya kültürüne vâkıf yerli, yabancı şahıslar ortasında güzel tanınan ve bedel verilen bir kurum olarak yer edinen Müze, bilimsel araştırmaya imkan tanımakta, yurt içi ve yurt dışı pek çok standa ödünç eser verme yoluyla Türkiye’nin tanıtımına yardımcı olmakta.

Türkiye’nin birinci özel müzesi: Sadberk Hanım Müzesi