Avrupa Kurulu: Türkiye’deki ‘kayyım Valiler’ Mahallî Demokrasinin Ruhuna Alışılmamış

Avrupa Kurulu Lokal ve Bölgesel İdareler Kongresi, Türkiye’de birtakım kentlerde valilerin birebir vakitte belediye liderlerinin vazifesini üstlenmesinin “Avrupa Mahallî İdareler Şartı’nın ruhuna alışılmamış olduğu” ikazında bulundu.

Avrupa Kurulu Mahallî ve Bölgesel İdareler Kongresi, Slovenyalı Vladimir Prebilic ve İsviçreli David Eray tarafından kaleme alınan Türkiye raporu ve buna bağlı karar tasarı ile tavsiye tasarısını genel heyetteki tartışmanın akabinde oylayarak kabul etti. Genel konseydeki oylamada rapor için 105 “evet”, 24 “hayır” oyu çıktı.

Türk üyelerin önergesi reddedildi

Euronews’in haberine nazaran oylamada kimi Türk üyelerin, “terörle gayret yasasında, terör tarifinin geniş manada kullanılması ve bunun lokal demokrasiye ziyan verdiği” yolundaki tenkitlere karşı çıkmak için verdiği değişiklik önergeleri reddedildi.

Türkiye’nin Avrupa Mahallî İdareler Şartı’na yönelik taahhütlerini mercek altına alan izleme raporu ve buna bağlı kararlarda, Türkiye’de idarenin terör suçlamasıyla misyonundan alınan belediye liderlerinin yerine kayyum atamasını sürdürmesi eleştirilirken, bunun “adil seçim prensibine karşıt olduğu” görüşü lisana getirildi.

YSK’nın birtakım belediye liderlerine mazbatalarını vermemesi eleştirildi

Raporda, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) seçimi kazanmalarına karşın birtakım belediye liderlerine mazbatalarını vermemesi eleştirildi.

Türkiye’de devletin mahallî idarelerin planlama kararlarına fazla müdahalede bulunduğu belirtilen rapor ve buna bağlı kararda, Türkiye’de merkezi idarenin lokal idare temsilcilerini “terör suçlamasıyla” misyonundan alarak seçilmemiş şahısları bunların yerine atamasının, “Türk vatandaşlarının demokratik seçimine önemli formda ziyan vererek, mahallî demokrasinin düzgün işleyişini engellediği” görüşü lisana getirildi.

“Terörle çaba yasasında hata tarifi çok geniş”

Raporda, terörle uğraş yasasında yer alan terör hatalarının çok geniş manada tanımlanması eleştirildi.

Devletin lokal idareler üzerindeki denetim yetkisinin çok fazla olduğu uyarısı yapılan tasarıda, mahallî idarelerin planlama kararlarındaki çok devlet denetiminin ve müdahaleciliğinin mahallî idarelerin kendi vazife ve sorumlulukları üzerindeki aktifliğini düşürdüğü eleştirisi yapıldı.

Lokal idarelerin tam ve tesirli bir biçimde yetkilerinden yararlanma kapasitelerini merkezi idaresinin sınırladığı kaydedilen kararda, merkezi idarenin lokal idarelere istişareden kararlar alabilmesi eleştirildi ve genel olarak Türkiye’de merkezi hükümet ve lokal idareler ortasındaki bağlantı ve hükümetler ortası diyalogun yetersiz düzey olduğu uyarısı yapıldı.

“Yerel idarelerin mahallî vergilerin belirlenmesinde sonlu yetkileri var”

Mahallî idarelerin mahallî vergilerin belirlenmesinde de sonlu yetkileri olduğu kaydedilen kararda, kaynakların yarısından fazlasının merkezi hükümetten geldiği için lokal idarelerin mali özerklikten yeteri kadar yararlanamadıkları eleştirisi getirildi.

Kabul edilen kararda, raportörlerin izleme komitesini sistemli olarak Türkiye’deki mahallî demokrasiyle ilgili gelişmeler konusunda bilgilendirmesi istendi.

Avrupa Lokal ve Bölgesel İdareler Kongresi, Türkiye’nin Avrupa Mahallî İdareler Sözleşmesi’nin ihlal ettiği gerekçesiyle Ankara aleyhinde “izleme süreci” başlatmıştı. İlgili komite, Türkiye’ye yönelik bu süreçle ilgili ziyaretini geçen yıl aralık ayında gerçekleştirdi.