Araştırma: İnsanların Yüzde 78'i Malnütrisyonun Manasını Bilmiyor

Türkiye Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon (KEPAN) Derneği tarafından, Abbott’un şartsız dayanağıyla düzenlenen basın toplantısında, yetersiz beslenme konusundaki farkındalığı ortaya koymak gayesiyle hazırlanan Medikal Beslenme Farkındalık Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Rapora nazaran iştirakçilerin yüzde 78’i daha evvel malnütrisyon tarifini duymadığını, yüzde 95’i güzelleşme sürecinde beslenmenin tesirli bir rol oynadığını düşündüğünü belirtti. Bayanlarda medikal beslenme ve malnütrisyon şuurunun ise erkeklere nazaran daha yüksek olduğu görüldü.

4 Kasım Dünya Nütrisyon Günü nedeniyle düzenlenen basın toplantısına Türkiye Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon (KEPAN) Derneği Lideri Prof. Dr. Murat Gündüz, KEPAN Genel Sekreteri Prof. Dr. Gülistan Bahat Öztürk, KEPAN 2. Lideri Prof. Dr. Memnun Doğanay, KEPAN idare şurası üyeleri ve çok sayıda basın mensubu katıldı.

Toplantıda yetersiz beslenme, tedavi ve tedaviye ahengi olumsuz etkileyen malnütrisyonun, hasta ve hasta yakınlarının hayat kalitesini de kıymetli oranda azaltıldığı açıklandı. Türkiye Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon (KEPAN) Derneği tarafından Abbott’un dayanağıyla Türkiye çapında binden fazla kişinin iştiraki ile yapılan Medikal Beslenme Farkındalık Araştırması’nın sonuçlarında ‘malnütrisyon’ tarifini bilen kişi sayısının epey az olduğu, iştirakçilerin yüzde 78’inin daha evvel malnütrisyon tarifini duymadığını bildirdiği, tekrar tıpkı kümenin yüzde 95’inin beslenmenin hastalıkların güzelleşme sürecine olumlu tesiri olduğunu belirttiği görüldü.

BESLENME VE KAS GÜCÜ ASLINDA BİRBİRİYLE KONTAKLI

Raporda beslenme ve kas gücünün aslında birbiriyle temaslı olduğu, kas kaybının teneffüs zahmeti dahil olmak üzere güçsüzlük, hareketlerde yavaşlama, yatalak hale gelme üzere meselelere yol açtığı ve medikal beslenme tedavisi ile bu problemlere tahlil üretilebileceği bahislerinde farkındalık ölçüldü. Rapora bakıldığında malnütrisyon ya da yetersiz beslenme dendiğinde birinci akla gelenin daha çok gelişme geriliği olan bebek ve çocuklar olduğu görülüyor. Bilhassa kanser, inme, Alzheimer ve demans üzere uzun ve yorucu bir sürece sahip hastalıklarda yetersiz beslenmenin çok ön planda olduğu ve hastalığın gidişatını hatta hayatta kalmayı etkileyecek değere sahip olduğu gözden kaçıyor. Bu nedenle bu cins durumlarda medikal beslenme takviyesi ile tedavi muvaffakiyetini, hasta ve hasta yakınlarının ömür kalitesini yükseltmenin mümkün olduğuna yönelik farkındalığı artırmaya gereksinim bulunuyor.

‘MEDİKAL BESLENME BİR TEDAVİDİR’

Toplatıda açıklamalarda bulunan KEPAN Lideri Prof. Dr. Murat Gündüz, ‘Yetersiz beslenme ile ilgili toplumun farkındalığını artırmak ve bu duruma dikkat çekmek gayesiyle ülkemizin klinik beslenme derneği olan KEPAN tarafından bir dizi faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Evvelki yıl Türkiye genelinde 21 kent ve 50 merkezde, genel cerrahi, geriatri, nöroloji, radyasyon onkolojisi ve medikal onkoloji polikliniklerine başvuran hastalardaki beslenme durumu kesitsel olarak değerlendirilmiştir. Bu araştırmaya nazaran her beş hastadan birinde beslenme tedavisinde planlama gerekli olduğu ortaya konulmuştur. Yetersiz beslenme ve hastalıklara bağlı yetersiz beslenme 2 başka probleme yol açmaktadır. Bu meselelerden birincisi, yetersiz beslenmenin güzelleşmeyi geciktirmesi, enfeksiyonlara eğilimi artırması, hastanede kalış müddetini uzatması ve vefat oranlarını yükseltmesidir. Problemlerden ikincisi ise yetersiz beslenmenin önemli ekonomik kayıplara neden olmasıdır. Avrupa Birliği ülkelerinde yapılan bir araştırmaya nazaran yetersiz beslenmenin Avrupa’ya getirdiği ekonomik yük yılda yaklaşık 170 milyar avrodur. KEPAN Derneği olarak hem insanlarımızın sıhhatiyle hem de ülke iktisadıyla ilgili bu durumu daha da uygun bir pozisyona getirebilmek için sıhhat profesyonellerine yönelik çok sayıda eğitim toplantıları ve halka yönelik farkındalık aktiviteleri yapıyoruz’ dedi.

Yayınlanan Medikal Beslenme Farkındalık Araştırması’nın bilhassa malnütrisyonun kaslar üzerindeki tesirini ortaya koyduğunu söz eden Prof. Dr. Murat Gündüz, kelamlarına şöyle devam etti:

‘Rapora nazaran iştirakçilerin yüzde 52’si yetersiz beslenmenin kas kaybına neden olduğunu düşündüklerini belirtti. Nefes alma ve yutma üzere doğal reflekslerin ziyan görmesi çoklukla kas kaybının bir sonucu olarak kabul edilmiyor. Kas kaybının neden olduğu sorunlar ortasında hareket edememe yüzde 77, güçsüzlük yüzde 84, hareketlerde yavaşlama yüzde 83 üzere hareket sistemi problemleri daha sık görülüyor.’

‘YAŞLILARDA MOTTOMUZ: KÂFİ BESLEN, SAĞLIKLI YAŞLAN OLMALIDIR’

KEPAN Genel Sekreteri Prof. Dr. Gülistan Bahat Öztürk, ‘Yaşlılar altta yatan ek hastalıkları olmasa bile yaşlanma ile oluşan değişiklikler nedeniyle malnütrisyonun sık görüldüğü kümedir. Ülkü vücut kitle indeksi yaşlılarda gençlere nazaran bariz olarak daha yüksektir. Yani yaşlıların biraz daha kilolu olmaları, daha uzun ve bağımsız yaşamak için daha avantajlı bir durumdur. Yaşlılarda mottomuz kâfi beslen sağlıklı yaşlan olmalıdır’ diye konuştu.

‘SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR SIHHAT SİSTEMİ İÇİN MALNÜTRİSYONUN ERKEN TEŞHİS VE TEDAVİSİ ÇOK ÖNEMLİDİR’

Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Hastalarında, kanser tipine bağlı olarak, teşhis anında kilo kaybının yüzde 15-20, hastalığın ileri etaplarında yüzde 80, son periyot kanser hastalarında ise bu oranın yüzde 80-90 olduğunu söz eden KEPAN 2. Lideri Prof. Dr. Keyifli Doğanay ise, ‘Bütün hastalıklarda olduğu üzere, beslenme yetersizliğinin de tanısı erken konulmalı ve tedavisine erken devirde başlanmalıdır. Kanser hastalarının dörtte biri tümörün kendisinden fazla, yetersiz beslenmenin sonuçları nedeniyle kaybedilmektedir. Yetersiz beslenme hayat kalitesini ve cerrahi, kemoterapi, radyoterapi üzere tedavilerin yan tesirlerini olumsuz etkilemektedir. Beslenme tedavisi yeterli yapılmış hastaların yara enfeksiyonu üzere komplikasyonları azalmakta, hastanede yatış müddetleri kısalmakta ve tedavi maliyetleri önemli ölçülerde düşmektedir. Bu nedenle, bu hastalarda beslenme bozukluğunun gerçek bilimsel değerlendirmesi yapılmalı, beslenme bozukluğu olan hastaların beslenme tedavilerine çabucak başlanmalıdır. Bilhassa kanser hastalarında medikal gayeli beslenme eserleri gereksinime nazaran başlanmalı, tıpkı vakitte uygulanan tedaviler nedeniyle ortaya çıkan tat kaybına karşı, bu eserlerle tat hafızası yaratılmalıdır. Beslenme meseleleri uygun formda yönetilmezse, en yeterli tedavilere olan karşılıkları sınırlamaktadır. Gerek cerrahi gerek kemoterapi ve radyoterapi öncesi hastanın nütrisyonel depoları doldurularak, aksiliklere karşı savunma silahlarımızın ana yakıtı olan beslenme ile tedavi başarımızı artırmalıyız. Sürdürülebilir bir sıhhat sistemi için, malnütrisyonun erken teşhis ve tedavisi tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de büyük ehemmiyet arz etmektedir’ tabirlerini kullandı.

İŞTİRAKÇİLERİN YÜZDE

Bin 213 kişinin katıldığı Medikal Beslenme Farkındalık Araştırması’ndan öne çıkan bilgiler şöyle:

‘Katılımcıların yüzde 78’i daha evvel malnütrisyon tarifini duymadığını belirtti. İştirakçilerin yüzde 95’i düzgünleşme sürecinde beslenmenin tesirli bir rol oynadığını düşündüğünü belirtti. Bayanlarda medikal beslenme ve malnütrisyon şuurunun erkeklere nazaran daha yüksek olduğu görüldü. İştirakçilerin yüzde 68’i medikal beslenmenin daha çok gelişme geriliği olan bebek ve çocuklarda kullanıldığını düşündüklerini söz etti. Kanser yüzde 39 ve Alzheimer yüzde 35 durumları birinci akla gelenler olmamış ve son sıralarda yer almıştır. İştirakçilerin yüzde 72’si medikal beslenme eserlerini bildiğini tabir etti. İştirakçilerin yüzde 88’i bunun bir tedavi olduğunu ya hiç bilmiyor ya da çok az biliyor. Medikal beslenme takviyesinin bir tedavi olduğunu bilenler yalnızca yüzde 12.

“Medikal beslenme eserlerini bilenlerin yüzde 75’inin bayan olduğu görüldü. Medikal beslenme eserlerini bilenlerin yüzde 79’u ise 45 yaş ve üzerinde. İştirakçilerin yüzde 52’si yetersiz beslenmenin kas kaybına neden olduğunu düşündüklerini belirtti. İştirakçiler, kas kaybının yüzde 84 oranında güçsüzlüğe, yüzde 83 oranında hareketlerde yavaşlamaya ve yüzde 77 oranında ise hareket edememeye yol açtığını belirtti. Tekrar kas kaybının sık görülen ve önemli sonuçlarından nefes almada zahmet yüzde 33 ve yutkunmada zorluk yüzde 33 durumları en son sıralarda düşünüldü.?