Astımlı hastalar için 7 etkili öneri

Her yıl Mayıs ayının ilk Salı günü de astımla ilgili farkındalık oluşturmak için ‘Dünya Astım Günü’ olarak kutlanıyor. Dünya çapında önemli bir sağlık sorunu haline gelen astım, günümüzde, kronik solunum yolu hastalıkları arasında doktora en sık başvuru nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.

Son yıllarda tüm alerjik hastalıklarda olduğu gibi astımın da görülme sıklığında artış yaşandığını ancak doğru takip ve tedavi ile hastalığın tamamen kontrol altına alınabileceğini söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Fadime Tülücü, astımın tanı ve tedavisini ve astımı tetikleyen faktörleri anlatarak astım hastalarına doktor kontrolünde alacakları tedavi planına ek olarak önerilerde bulundu.

Göz Atın

Buscopan Nedir Ne İşe Yarar?

Piyeloseptyl Kullananlar Yorumları (İdrar Söktürür Mü)

TÜM ASTIMLILAR ALERJİK DEĞİL

Hava yollarının aşırı duyarlı olmasına bağlı olarak gelişen astımın oluşumunda genetik ve çevresel faktörler rol oynuyor. Hastada çoğunlukla bir takım tetikleyicilere maruziyetle, bazen da kendiliğinden ataklar halinde gelen nefes darlığı, hışıltılı solunum ve öksürük görülür. Bu yakınmalar değiştirilebilen ve değiştirilemeyen risk faktörlerine bağlı olarak değişken bir seyir izler. Genellikle gece veya sabaha karşı şiddetlenir. Yakınmalar kendiliğinden düzelebileceği gibi hastaneye yatış gerektirecek kadar şiddetli de olabilir. Bu nedenle takip ve tedavisi önemlidir.

Astım tanısı koymada, en önemli basamak yakınmalardır. Şikayetler değişkenlik gösterdiğinden, doktora başvuru esnasında muayene, akciğer filmi, kan tahlilleri, solunum fonksiyon testleri tamamen normal olabiliyor. Diğer tanıları dışlamak veya hastalığın seyrini takip etmek için tetkik gerekebiliyor. Solunum fonksiyon tesleri ve PEF metre sıklıkla başvurulan bir tetkiktir. Ayrıca alerjen kaynaklı tetikleyici düşünüldüğünde alerjik deri testleri yapılabiliyor.

Astımda alerjik şikayetler önemli rol oynar, ancak tüm astımlılar alerjik değildir. Ailede astım varlığı, solunum yoluyla toz ve kimyasal maddelere maruz kalınan mesleklere sahip olmak, morbid obez olmak, annenin gebelikte sigara içmesi, erken doğumla ya da düşük doğum ağırlığı ile dünyaya gelmek veya erken bebeklik döneminde alerjenlere ve sigara dumanına yoğun maruziyet, ağır solunum yolu hastalıkları geçirmiş olmak.

ASTIMI TETİKLEYEN FAKTÖRLER

Tetikleyiciler ile sık ve yoğun karşılaşma hastalığın seyrini kötüleştirebiliyor. Hemen hemen herkesin maruz kalabileceği astımı tetikleyen faktörler şu şekilde sıralanabilir: Küf mantarı sporları, polenler, ev tozu akarları, evcil hayvan tüy ve deri döküntüleri, hamamböceği, bazı temizlik ürünleri, ev içi ve ev dışı hava kirliliği, metal veya odun tozları, egzoz gazı, kimyasal gazlar, koruyucu içeren bazı gıda ürünleri, bazı ilaç türleri, gastroözofagiyal reflü, viral üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik rinit ve sinüzitler, soğuk hava, yoğun fiziksel aktivite, stres ve ani duygusal durum değişimleri, sigara içmek ya da dumanına maruz kalmak, bazen kahkaha ile gülmek ya da hıçkırarak ağlamak.

ASTIMLI HASTALAR İÇİN 7 ETKİLİ ÖNERİ

Astım gerek tanı gerekse kronik izlem ve atak süreçleri ile ülkeler için önemli bir hastalık yükü oluşturuyor. Hastalığın tedavi edilmemesi ise atak sıklığı, şiddeti, hastane yatışı ve artan işgücü kaybı ile hem hasta hem toplum açısından daha yüksek maliyetler ortaya çıkarıyor. Sağlık hizmeti sunumunda, ülke politikası olarak hastalık yükünü ve bununla ilişkili diğer faktörleri azaltacak stratejilerin ön planda tutulması önem taşıyor. Hem bakanlık, hem doktorlar düzeyinde; ülke genelinde çeşitli hekim eğitimleri ve dokümantasyonları ile bu sürece destek verilmelidir.

– İç ve dış ortam hava kirliliğinden uzak durun. Çok soğuk veya kirli havalarda dışarı çıkmayın, dışarı çıkmak zorundaysanız maske takın. Soğuk havalarda maske ya da atkı ile nefesinizi sıcak tutun. İç ortam hava kirliliğine yol açmayacak ısıtma, pişirme ve temizlik yöntemlerini kullanın.

– Yatak odasında tüylü halılar, gözenekli-tüylü perdeler, peluş oyuncaklar gibi toz tutan eşyalar bulundurmayın. Alerjik çocuklarınız için ev tozu akarı geçirmeyen yatak örtüleri kullanın. Hayvan tüyü alerjiniz varsa, ev içerisinde hayvan beslemeyin. Beslemek durumundaysanız haftada bir-iki kez yıkayın, ev temizliğinde güçlü HEPA filtreli elektrik süpürgeleri kullanın. Üzerinde küf üremiş eşyaları evden uzaklaştırın.

– Sigara içmeyin, sigara içilen ortamlarda bulunmayın.

– Egzersiz; astımlı hastalarda atağa neden olabileceğinden, tozlu ve soğuk havada egzersiz yapmayın. Egzersize başlamadan önce solunum yolunu genişletici ilaç kullanın.

– Astımlı hastalar solunum yolu hastalıklarına daha kolay yakalandığından, enfeksiyon durumlarında doktor kontrolünde uygun antibiyotik yanında astım ilaç dozu artırılabilir. COVID-19, grip ve pnömokok aşısı yaptırın.

– Astım hastasıysanız COVID-19 pandemisi sırasında ilaçlarınızı kesmeyin. Pandemi döneminde enfeksiyonun yayılmasına engel olmak için zorunlu olmadıkça nebülizatör kullanmayın ve solunum fonksiyon testi yapmayın.