Beslenmede Melatonin, Seratonin ve Öbür Birtakım Kritik Faktörler

Bu hormon yalnızca insan ve hayvanlarda yoktur; bakteri, mantar ve kimi alglerde de vardır. Bu hormonun hayatın anahtarı olduğu söylenebilir. Doğumdan itibaren salgılanmaya başlanır ve 45 yaşından sonra salgılanması azalır.

Gündüz ve gece döngümüzü denetim eden ve vücudumuzun günlük ritmini düzenleyen hormonu salgılar. Kışın gündüzlerin kısalıp gecelerin uzamasıyla melatoninin bedende imali daha erken saatlerde başlamakta ve uzun gece boyunca yüksek düzeyde kalmaktadır.

Melatoninin gün içi değişimine bakıldığında, kanda ve hücre içinde gece konsantrasyonları gündüze göre 3-10 kat daha fazladır. Melatoninin salgılanması çoklukla akşam saat 21.00-22.00 saatlerinde başlar, 02.00-04.00 saatleri ortasında azamî seviye- sine ulaşır. Sabah 07.00-09.00 ortasında ise azalmaya başlar.

Melatoninin hücre yenileyici ve bağışıklık sistemini düzenleyici tesiri vardır. Bilinen en güçlü antioksidanlardan biridir.

Melatonin bedendeki tüm hücrelere girebilir. Melatoninin rollerinden biri, gerilimin bağışıklık sistemi üzerindeki tesirini, -stresin sebebi ne olursa olsun- yok etmektir. Bağışıklık sistemindeki yaşa bağlı bozulmalar birinci evvel, 40-60 yaş civarında, Plazma Melatonin konsantrasyonunun azalması ile başlar. Melatoninin kanser engelleyici bir casus olduğuyla ilgili çok sayıda bilimsel araştırma bulunmaktadır.

Melatoninin salgısı ile depresyon ortasında da değerli bir bağ vardır. Bu biyoritmi tesirler. Biyoritmin bozulmasının insanlarda mevsimsel depresyonu artırdığını söz eden birçok araştırma vardır. Melatonin en büyük yararı ise kanserden müdafaasıdır. Kör insanların kansere yakalanmama sebebi de budur. Daima karanlık içinde oldukları için melatonin üretimleri çok fazladır.

Serotonin, hudut hücreleri ortasında sinyaller gönderen bir nörotransmittir. Kimyasal bir hudut hücresi olarak beyinde ve bağırsaklarda üretilir, ayrıyeten az bir ölçü kan trombositlerinde ve merkezi hudut sisteminde bulunur. Birçok fizikî ve ruhsal fonksiyon üzerin- de tesirli bir hormondur. Beyin tarafından kullanılan serotoninin kesinlikle beyinde üretilmesi gerekir.

Serotonin, his durum ve davranış üzerinde tesirli olan bir hormondur. Memnunluk hormonu olarak da isimlendirilen serotonin, tıp lisanında 5-hidroksitriptamin (5HT) olarak bilinir. Kâfi ölçüde salgılandığında kişinin davranışlarını ve ruh halini olumlu istikamette tesirler. Bu hormonunun beyin tarafından kâfi ölçüde üretilememesi depresyon ve anksiyete başta olmak üzere pek çok sıhhat problemine yol açabilir. Serotonin eksikliğinin tedavisinde daha çok bu hormonun üretimini uyaran antidepresan ilaçlar reçete edilir. Nizamlı ve istikrarlı beslenme, antrenman ve meditasyonla da doğal yollarla beynimiz tarafından salgılanan serotoninin ölçüsünü artırabilmemiz mümkündür.

Serotonin az salgılandığında dış dünyayı bir tehdit olarak algılayabiliriz. Saldırgan, gergin bir tavır sergileyen, insanları sevmeyen, yalnızlığı tercih eden şahısların bu formda davranma- sının en kıymetli nedeni, beyinlerindeki Serotonin ölçüsündeki düşüklüktür.

Bu hormon iştahımız üzerinde de rol oynar. Daima tatlı ve hamur işi tüketmek istememizin en değerli nedeni, serotonin hormonunun bedende az salgılanması ya da tam karşıtı bir durumdur. İçerisinde bulunduğumuz mutsuzluk ve gerilim, genel beden özelliklerimize nazaran farklılık gösterir. Serotoninin ne çok ne de az ölçü olması gerekir. Az salgılanması durumunda halsizlik, daima yorgunluk, güç kaybı üzere birçok düşüş yaşanabilir.

Serotoninin birçok fonksiyonu vardır. Mide ve bağırsaklarımızda bulunan Serotonin, bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine katkıda bulunur. Hormonun eksikliğinde kişi kabızlık, şişkinlik üzere şikayetler yaşar.

Vücudumuzda bulunan yaraların uygunlaşması ve kapanması için kanda bulunan trombositler Serotonin salgılar, ayrıyeten küçük kan damarlarını daralttığından kan pıhtılaşmasını sağlayarak kanamayı durdurur.

Kemik sıhhati için de son derece belirleyici bir hormondur. Çok ölçüde salgılandığında kemik zayıflamasına yol açabilir, bu da bir mühlet sonra Ostreoporoz’a dönüşebilir.

Beyinde ve bedenin genelinde az ölçüde serotonin olması libidoyu yükseltir, fazla salgılanması ise cinsel isteksizliğe yol açar. Yani sağlıklı bir cinsel yaşama sahip olabilmek için bedende bulunan serotoninin olağan düzeylerde olması gereklidir. Serotonin beynimizin uyku ve uyanma sürecini denetim eden kısımlarını uyarmak- tan sorumludur. Uyurken ya da uyanıkken beynimizde hangi kısmın uyarıldığı, hangi serotonin alıcısının kullanıldığına bağlıdır.

Karanlık bir odada uyumanın da Epifiz bezi için çok besleyici olacağını söylemiştik. Zira epifizin en kıymetli salgısı olan melatonin yalnızca karanlıkta salgılanır. Yani gece lambası ışığında ya da ışığı kapatıp karanlıkta TV izlerken uyumak da hormonun üretimini sekteye uğratıyor. Ayrıyeten en kaliteli uyku için 23.00-04.00 saatleri ortasında uykuda olmak gerekiyor.

YouTube

Twitter

Instagram

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio