Yediğimiz besinler ve ruh sıhhatimiz ortasındaki ilişki aslında düşündüğümüzden daha karmaşık ve çok istikametli. Yediklerimiz, ruh halimizi, ve güç düzeyimizi, hatta gerilim ve tasa ile başa çıkma yeteneğimizi bile etkiliyor. Beyin kimyamız bu manada değerli ölçüde yediklerimiz tarafından yönetiliyor. Gelin birlikte yiyeceklerin ruh sıhhatinde oynadığı değerli rolü inceleyelim ve zihinsel sıhhatimizi korunmaya yardımcı olabilecek besinler nelermiş bir bakalım. 👇
1. Beyin için omega-3
Başlamadan evvel bedenimizin değerli bölgelerinin sağlıklı çalışması için neler yememiz gerektiğine bir göz atalım. Bize uygun gelen besinler nelerdir?
Örneğin somon, sardalya, kuruyemiş ve tohum üzere yağlı balıklardaki omega-3 yağ asitleri ruh halini ve bilişsel fonksiyonu olumlu tarafta tesirler.
2. Bağırsak mikrobiyomu
Bağırsak mikrobiyomu, sindirim sistemimizde yaşayan ve genel sağlığımızda çok değerli bir rol oynayan bir mikroorganizmadır.
Son araştırmalar, bağırsak mikrobiyomunun ruh sıhhatimizi değerli ölçüde etkileyebileceğini, ruh halimiz ve gerilim düzeyimizden tutun da bilişsel fonksiyon ve davranışlarımıza kadar her şeyi etkileyebileceğini gösterdi.
Nutrients mecmuasında yayınlanan bir araştırma, 12 hafta boyunca probiyotik açısından güçlü, süt ve gibisi içecekler tüketmenin, majör hastalığı olan erişkinlerdeki anksiyete ve depresyon semptomlarında kıymetli bir azalmaya yol açtığını gözlemledi.
3. Enfeksiyon riski için yüksek lif ve antioksidan
Kronik iltihaplanma, depresyon ve anksiyete dahil olmak üzere çeşitli zihinsel sıhhat bozukluklarıyla ilişkilendiriliyor.
Sağlıksız yağları çokça tüketmek bedendeki iltihaplanmaya katkıda bulunabilir. Buna karşılık, antioksidanlar ve lif içeriği yüksek olan brokoli üzere besinler iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
4. Probiyotikler
Probiyotikler bağırsak sıhhati ve bağışıklık işlevi dahil olmak üzere çeşitli faydaları olan canlı mikroorganizmalardır.
Probiyotiklerin ayrıyeten ruh sıhhatini olumlu istikamette etkilediği, depresyon ve anksiyete semptomlarını azaltmaya yardımcı olduğu bulundu.
Peki uzak durmamız gereken besinler neler?
1. Çok dozda şeker içeren yiyecekler
Sabit kan şekeri düzeylerini korumak hem fizikî hem de zihinsel sıhhat için kıymetli rol oynuyor. İstikrarsız kan şekeri düzeyleri ruh hali değişimlerine, yorgunluğa ve ruh sıhhatine ziyan verebilecek öteki semptomlara neden oluyor.
Psikiyatrik Araştırmalar Mecmuası’nda yayınlanan bir araştırma, istikrarsız kan şekeri düzeyleri sebebiyle yüksek risk altında olan tip 2 diyabetli bireylerin, diyabetsizlere kıyasla depresyon ve anksiyete semptomları yaşama mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu buldu.
2. Paketli besinler ve türevleri
Fast food, dondurulmuş hazır besinler ve paketlenmiş atıştırmalıklar üzere işlenmiş yiyecekler şeker, sıhhatsiz yağlar ve sodyum bakımından epey yüksek.
Bu besinler tıpkı vakitte güzel bir ruh sıhhati için gerekli olan vitamin ve mineral açısından da düşük. Çok fazla işlenmiş besin tüketmek depresyon, anksiyete ve başka zihinsel sıhhat sıkıntıları riskini artırdığı üzere, akne ve kilo sorunlarına de yol açar. Bunlar bedeninizin yediklerinize dikkat etmeniz için gönderdiği işaretlerdir.
3. Kızartılmış besinler
Patates kızartması, kızarmış tavuk üzere yiyecekleri çok tüketmek, depresyon ve başka zihinsel sıhhat meseleleri riskini artırıyor. Ayrıyeten kilo alımına ve öteki sıhhat problemlerine da yol açabiliyor.
Public Health Nutrition’da yayınlanan bir araştırmada, fazla kızarmış yiyecek tüketen bireylerin, daha az tüketenlere nazaran depresyon riskinin daha yüksek olduğu bulundu.
Sağlık Psikolojisi Mecmuası’nda yayınlanan bir öbür araştırma ise, kızarmış yiyecek tüketiminin artan depresyon semptomları ve anksiyete riski ile bağlı olduğunu buldu.
4. Alkol
Çok fazla alkol tüketmek anksiyete riskiyle ilişkilendiriliyor. Alkol ayrıyeten sarhoşluk sebebiyle beyin işlevlerini etkiliyor ve uyku tertibini bozuyor.
Az ölçüde alkol tüketimi ruh sıhhatini olumsuz etkilemeyebilirken, çok alkol tüketimi ise adeta bir felaket tellalı.
Yapılan bir diğer çalışma, alkol tüketiminin erkeklerde daha yüksek depresyon ve anksiyete riski ile bağlı olduğunu buldu.
5. Kırmızı et
Sığır eti, domuz eti ve kuzu eti üzere kırmızı etler doymuş yağ ve kolesterol bakımından yüksektir.
Çok fazla kırmızı et tüketmek zihinsel sıhhat problemleri riskini artırır ve kilo alımı ile birlikte öteki sıhhat meselelerine yol açabilir. Çok yağ içeren besinler karaciğer yağlanmasına sebep olabilir ve ileriki yaşlarda damar tıkanıklıkları ile karşılaşılabilir.
6. Yapay tatlandırıcılar
Sakarin ve sukraloz üzere yapay tatlandırıcılar diyet içeceklerinde, şekersiz atıştırmalıklarda ve öteki düşük kalorili yiyeceklerde yaygın olarak kullanılır.
Bu tatlandırıcılar kalori alımını azaltmaya yardımcı olsa da, artan depresyon, anksiyete ve öteki zihinsel sıhhat meseleleri riskiyle sizi karşı karşıya bırakabilir. Ayrıyeten bağırsak mikrobiyomunu bozarak ruh sıhhatini da makûs istikamette tesirler. Mümkün hayli, bal üzere doğal tatlandırıcılar içeren besinler tüketmeye, en azından glikoz alımını en aza indirgemeye çalışılmalıdır. Memnunluk hormonunu çok süratli salgılayan glikoz, tıpkı süratte düşmesine de sebep olarak ani buhranlar geçirmenize sebep olabilir.
