Prof. Dr. Hazırolan: Kovid Sonrası Tesir Yüzünden, Kalple Ilgili Görüntüleme Tetkiklerinde Büyük Artış Var

ANTALYA (DHA) – TÜRK Radyoloji Derneği (TRD) tarafından düzenlenen “42. Ulusal Radyoloji Kongresi – TÜRKRAD 2021”, 26-31 Ekim 2021 tarihleri ortasında Antalya‘da gerçekleştirildi. Dernek ve Kongre Lideri Prof. Dr. Tuncay Hazırolan, Demirören Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmelerde, Türkiye’de pandeminin birinci dalgalarında en çok akciğer tomografisi çekilirken, bugün Kovid sonrası tesirle bilhassa kalp görüntüleme tetkiklerinin ağır olarak yapıldığını söyledi. Prof. Dr. Hazırolan MR, tomografi üzere görüntüleme tetkiklerinin artık tabip muayenesinin önüne geçtiğini de vurgulayarak, “Hastalar muayene edilmeden tetkike gönderiliyor. Muayene müddetlerinin kısalığı buna yol açıyor. Gereksiz radyolojik çekimler ise hem ekonomik maliyeti yükseltiyor hem de topluma düşen ortalama radyasyon yükünü artırıyor” dedi.

Türk Radyoloji Derneği uyarıyor: “Gereksiz radyolojik görüntüleme tetkikleri, toplumsal radyasyon yükünü artırıyor. Tabiple hasta ortasındaki muayene bağı ‘randevudan direkt tetkike’ formuna dönüştü. Halbuki hastaların yüzde 50’si âlâ bir muayene ile tetkike gerek kalmadan yanlışsız teşhis alabilir. Muayene müddetlerinin kısalığı fizik muayene kavramını ortadan kaldırdı.

Türk Radyoloji Derneği (TRD) tarafından Antalya’da 26-31 Ekim tarihleri ortasında düzenlenen “42. Ulusal Radyoloji Kongresi – TÜRKRAD 2021’de tomografi, MR ultrason, röntgen, doppler görüntüleme üzere radyolojinin tüm alanlarıyla ilgili bilimsel oturumlar düzenlendi. Kongreye yerli ve yabancı binden fazla radyoloji uzmanı ve bilim insanı katıldı. Düzenlenen basın toplantısında konuşan Kongre Bilimsel Heyet Lideri Prof. Dr. Kamil Karaali, Kongre Genel Sekreteri Prof. Dr. Pınar N. Koşar ile Türk Radyoloji Derneği ve Kongre Lideri Prof. Dr. Tuncay Hazırolan, kıymetli açıklamalarda bulundu. Basın toplantısında, Türkiye’de 5 bine yakın radyoloğun misyon yaptığına işaret edilerek radyolojik sistemlerin kullanım sıklığının tüm dünyada artış gösterdiği ve teknolojinin getirdiği olağan bir süreç olduğuna değinildi. Ülkemizdeki en değerli problemin ise “radyolojik görüntülemenin hasta muayenesinin yerini alması” olduğu tabir edildi.

“HEM ÇOCUKLARDA HEM BÜYÜKLERDE KOVİD’E BAĞLI MİYOKARDİT’TE ARTIŞ VAR”

Demirören Haber Ajansı’na açıklamalarda bulunan Dernek ve Kongre Lideri Prof. Dr. Tuncay Hazırolan, pandeminin en alevli olduğu devirde en çok akciğer görüntülemeleri yağıldığını, bugünlerde ise Kovid sonrası tesirle hastalığı geçirenlerde artan miyokardit (kalp enfeksiyonu) hadiselerinden ötürü kalp görüntülemelerinde büyük artış olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Hazırolan, “Kovid’in en alevli olduğu devirlerde aslında total radyolojik tetkik sayısında bir artış olmadı. Fakat asimetrik olarak toraks BT yani akciğer tomografilerinde çok fazla artış yaşandı. Olağanda bir aygıt günde 10-15 ortasında toraks BT çekerken, bir anda günlük 200-250’lere kadar çıktı. Öteki polikliniklerin kapanması, insanların hastaneye gidememesi nedeniyle radyolojik takiplerimiz de aksadı. Hatta o periyotta pek çok hasta denetime gelemediği için hastalığı ilerledi, bilhassa yaşlı hastalarda çok önemli kasvetler ortaya çıktı. Günümüzde ise hala çok sayıda Kovid olayımız var, günlük neredeyse 30 binleri geçen olay sayıları görüyoruz. Kovid akciğerde bilhassa yıpratıcı olabiliyor, kalıcı hasarlar bırakabiliyor. Kovid deyince aklınıza yalnızca akciğer geliyor ancak aslında bedenin her tarafını tutuyor bu hastalık. Artık şöyle bir küme görmeye başladık, bilhassa kalpte miyokardit dediğimiz kalp enfeksiyonuna yol açabiliyor bu hastalık. Hem çocuklarda, hem büyüklerde Kovid’e bağlı miyokardit sayısında da bariz artış olduğunu gözlüyoruz. Buna bağlı görüntülemelerde önemli bir artış var” dedi.

“TOPLUMSAL RADYASYON YÜKÜ ARTIYOR”

Türkiye’nin aygıt başına düşen hasta sayısında hem MR hem de tomografi açısından OECD ülkeleri içinde birinci 3 sırada yer aldığına da dikkat çeken Prof. Dr. Hazırolan, “Bunun toplum sıhhati üzerindeki tesirlerinden çekiniyoruz açıkçası. Çok görüntüleme tetkiki hem ülkeye ekonomik manada yük yaratıyor hem de toplumsal radyasyon oranı artabiliyor. MR çekimlerde de muhakkak şartlarda birtakım hastalar için kontrast unsur riski var. Bu sayıları azaltmamız gerekiyor. Halkta ve hekimlerde ‘muayene’ alışkanlığı ortadan kalktı. Kısa hasta görme sürüleri ve çok hasta yüzünden hastalar muayene edilmeden, şikayeti dinlenmeden direkt tetkike yönlendiriliyor. Olağanda hastanın doktora şikayetini anlatıp tabibin da hastaya fizik muayene yani bedendeki bulgulara nazaran teşhis koyması gerekirken bizim toplumumuzda tabiplerde hastanın öyküsünü bile almadan, hiç muayene yapmadan direkt tetkiğe göndermek üzere bir alışkanlık meydana geldi. Bu hem tetkik sayısını artırıyor, hem de hastaların birden fazla vakit yanlış gereksiz tetkik yaptırmasına sebep oluyor” diye konuştu.

“HER BEL FITIĞI HASTASINA MR GEREKMEZ!”Bu sorunun muayene müddetlerinin çok kısa olmasıyla oluştuğunu belirten Prof. Dr. Hazırolan, şunları söyledi: “Hasta muayenesi kâfi müddette yapılamadığı için hekimler da hem hastayı, hem malpraktise karşı kendilerini koruyabilmek için radyolojik görüntülemelere çok sık yönlendiriyor hastaları. Burada en değerli basamak tabiplere kâfi muayene mühleti tanınması. Bu gerekesiz tetkikler, sahiden görüntülemeye muhtaçlığı olan hastalarda da tetkike ulaşma mühletini uzatıyor. Yani kısa müddette MR yahut tomografi çektirmesi gereken hasta, çok çekimler yüzünden vaktinde yaptıramıyor. Radyolojik görüntüleme prosedürleri tedavi edici formüller değil. Teşhis koydurucu ve takip etmede kullanılan tekniklerdir. Birden fazla hastalıkta da aslında görüntüleme yapmanıza gerek bile olmaz. Örneğin fizik muayene ile bel fıtığına çok rahat teşhis koyabilirsiniz. Lakin bizim ülkemizde hepsine MR çekiliyor. Bu MR çekiminin de çok acil olarak yapılması gerekmez aslında. Örneğin tümör kuşkusuyla bir hastaya radyolojik görüntüleme istendiğinde o hasta için aciliyet vardır. Bir an evvel görüntülemesinin yapılıp tedavisinin planlanması gerekir. Doktorların hastalarına bu çekimleri isterken acil olup olmadığını belirtmesi kıymetli bu nedenle.”