Mahfi Eğilmez yazdı: 2001 Krizinde Ülkeyi Nasıl Batırdım?

*Dr. Mahfi Eğilmez

Habertürk televizyonunda yayınlanan bir tartışma programında iştirakçilerden birisi yazdığım bir makaledeki şemayı gündeme getirince öteki bir iştirakçi benim 2001 krizi sırasında Merkez Bankası Lideri olarak ülkeyi krize sokup batıranlardan birisi olduğumu ve iktisat konuşamayacağımı söyledi. Bu tabirlerin tamamının palavra olduğunu o günleri yaşayanlar ve inceleyenler bilir fakat yeni jenerasyonlar o periyotları bilmedikleri için bu palavraya inanıp da zihinlerinde yanlış fikirler doğmasın diye bunları yazmaya karar verdim. 

Bendeniz hayatımın hiçbir devrinde Merkez Bankası’nda vazife yapmadım. 1972 yılında Mülkiye’yi bitirdikten sonra açılan müsabaka imtihanını kazanarak atandığım Maliye Müfettiş Muavinliğiyle başlayan kamu vazifem sırasında daire başkanlığından müsteşar yardımcılığına kadar bütün idare kademelerinde vazife yaptım. 1992 yılında Hazinenin Washington Büyükelçiliği nezdindeki İktisat Başmüşavirliği misyonuna atandım. 1995 yılında yurda döndüğümde müşavirlik vazifesine getirildim. Devlette müşavirliklerin birçok kızak vazifelerdir. Bir mühlet bu misyonda kaldıktan sonra 1996 yılında kamu vazifesinden ayrılarak özel kesimde bir şirkette danışman olarak çalışmaya başladım. 1997 yılında Mesut Yılmaz 55’inci hükümeti kurduğunda bana Hazine Müsteşarlığı önerdi. Ben de kendisine “eğer yapısal ıslahatları yaparak ekonomiyi toparlayacaksak bu misyonu kabul ederim, aksi takdirde yalnızca müsteşar olmak için o misyona gelmemin bir manası yok” dedim. Bana “birlikte elimizden gelenleri yapalım” dedi. Ben de bu kelam üzerine vazifesi kabul ettim. Sonraki gün, 16 Temmuz 1997’de, müsteşar olarak atanmam gerçekleşti. 

Göz Atın

Telefon Nasıl Şarj Edilmeli – Telefon Yüzde Kaçta Şarjdan Çıkarılmalı

iPhone Wifi Güvenlik Zayıf Nasıl Düzeltilir

Bundan sonrasını birinci sefer yayınlandığı 2000 yılında satış rekorları kıran ve yılın kitabı seçilen Light Günlük kitabımdan aldığım pasajlardan okuyalım (Light Günlük, Remzi Kitabevi.) 

Başbakanın Basın Toplantısı ve Yıkılan Hayaller

Başbakan Mesut Yılmaz, 55. Hükümetin üçüncü ayının sonunda bir basın toplantısıyla yapılanları açıklamaya karar vermişti. Yapısal değişiklikler için hazırladığım takvim de bu açıklamaya monte edilecek ve böylelikle hükümet kendini yapısal değişim takvimine bağlayacaktı. Bu, her şeyden evvel biz bürokratların programa inanması için gerekli bir adımdı. Ayrıyeten kamuoyunda da büyük yankı bulacaktı. 

Bu hevesle basın toplantısını izlemeye gittim. Toplantı bitmişti. Bizim takvimden eser yoktu. Tek bir cümle bile edilmemişti. Daima yuvarlak kelamlar. İşte o toplantı sonrasında hayallerim yıkıldı. 55. Hükümetin yapısal ıslahatları yapamayacağını açıklıkla anladım. İstifa niyeti de birinci defa o akşam hayalime girdi. 

Hükümet ıslahat taraftarı görünmekle birlikte popülizmin batağına saplanmaktan kurtulamıyordu. 

İstifa Fikrinin Açılması

Başbakan Yılmaz’a istifa fikrimi birinci kere 55. Hükümetin üçüncü ayı hasebiyle düzenlediği basın toplantısındaki hayal kırıklığımdan sonra açtım. Benim ona ne dediğim ya da onun bana ne dediği kıymetli değil. Fakat hükümetin ekonomik programı uygulayamayacağına birinci defa o basın toplantısı sonrasında inanmaya başladım.

İstifa Mektubu

İstifa fikrimi Başbakana açtıktan yaklaşık bir buçuk ay sonra istifa ettim. O bir buçuk ay müddetince, her gün, hükümetin ekonomik programı uygulamaya kararlı olduğuna ait bir hal göstermesini bekledim. Ancak olmadı. Kısacık bir istifa mektubu yazıp yolladım. İstifamı açıklamak için Cuma günü saat 4.05’i bekledim. Cuma günü boyunca basından arayanlarla hiç görüşmedim. Öğlenden sonra İMKB’de benim istifa ettiğime ait haberler yayılmış, Borsa büyük bir düşüş göstermişti. Ben hiç kimseye söylememiştim. Sırf istifa mektubumu göndermiştim. Piyasalar kapandıktan sonra gün uzunluğu beni arayan basın mensuplarına istifa ettiğimi açıkladım. Böylelikle daha vazifeye başlarken basına söylediğim “Bu koltuğa yarın kalkacakmış üzere oturuyorum. Ben buraya ekonomik istikrar misyonuyla geldim. Bundan sapma görürsem bu koltuktan kalkmakta tereddüt etmem” kelamının gereği yerine gelmiş oluyordu. Bu ortada çeşitli gazeteler ve televizyon kanallarından niye istifa ettiğimi açıklamam konusunda söyleşi ya da program teklifleri geliyordu. Hükümete ziyan vereceği gerekçesiyle hiçbirini kabul etmedim.  

Cumartesi günü Kavaklıdere’de yürüyüşe çıktım. Vitrinlere bakarak ve kelamının gereğini yerine getirmiş bir insanın rahatlığıyla dolaşıyordum. Pek çok Ankaralı yolumu kesti. “Sizin yüzünüzden borsada ziyana uğradık ancak helal olsun. Devlete bu türlü beşerler gerekli” dediler.

5 Aralık 1997 tarihinde, demek ki misyona atandığımdan yaklaşık 5 ay sonra, Hazine Müsteşarlığından ve devlet memurluğundan istifa ettim ve ondan sonra da kamu kısmında vazife almadım. 2001 krizi benim devletten ayrılmamdan dört yıl sonra çıktı. Çıkış nedeni de yapısal ıslahatların yapılmamasıydı. Hem vaktinde vazife yaptığım hükümeti hem de sonraki hükümetleri yapısal ıslahatların yapılması konusunda daima uyardım. Bugün de insanları bıktıracak kadar yorduğumu bile bile tıpkı ihtarları yapmaya devam ediyorum. Bir şey yapılmasa bile ülkeler batmaz fakat gerçek siyasetlerle çok daha güzele gidebilir. Ben bunun gerçekleşmesi için demek ki tam 35 yıldır yapısal ıslahatları anlatmaya çalışıyorum. Ve siyasetçiler ne yazık ki dinlememeye devam ediyorlar.

Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsî blogundan alınmıştır.