Japonya’da parlamento üzerinde çalıştığı yasa tasarısı ile ‘tecavüzün’ tarifini değiştirmeye hazırlanıyor. Tasarı ile beraber tecavüzün tarifinin “zorla gerçekleşen cinsel ilişkiden” “rıza gösterilmeden gerçekleşen cinsel ilişki” olarak değiştirilmesi planlanıyor.
Böylece davalara istek kavramının girmesi sağlanacak.
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran, şimdiki Japon kanunlarına nazaran tecavüzün, “kendisinde olmayan ya da karşı çıkamayan birinin durumunu berbata kullanmanın” sonucu gerçekleştiği öngörülüyor.
Bu birçok ülkedeki istek kavramına dayalı tecavüz tarifinden farklı. Tecavüzün çok dar bir kapsamda tanımlanmasının savcıların ve yargıçların bir hadiseyi tecavüz olarak nitelendirmesi için yüksek bir çıta belirlediği düşünülüyor.
2014’te ülkenin başşehri Tokyo’da 15 yaşındaki bir genç bayanın tecavüz olayında mahkeme “koşulların bayanın direnmesini zorlaştırmadığını” münasebet göstererek zanlıyı aklamıştı.
Aynı vakitte Japonya’da istek yaşı 13 olduğu için tecavüze uğrayan genç bayan bir yetişkin olarak ele alınmıştı.
Cinsel tacizden kurtulanlar için bir dayanışma ağı olan Bahar (Spring) ismindeki kümenin sözcüsü Yuu Tadokoro, kimi zanlıların zorla ve istek olmadan hareket gerçekleştiğinin kanıtlanmasına karşın ceza almadıklarını söyledi.
Üniversite öğrencisi Megumi Okano, öteki bir üniversite öğrencisi tarafından tecavüze uğradığında bu yüzden polise gitmediğini anlatıyor.
Beraber televizyon izlerlerken “Hayır” demesine karşın hücuma ve tecavüze uğradığını anlatan Megumi, bir mühlet boğuştuğunu lakin sonra donup kaldığını aktarıyor.
Bu durumun Japon kanunları tarafından tecavüz olarak görülmediği vurgulanıyor.
Hukuk okuyan Megumi, kanunları ve davaları okuduktan sonra, yaşadıklarının “saldırı” tarifine girmeyeceğine kanaat getirmiş.
Japonya’da gerçekleşen soruşturmalarda, tecavüzden kurtulanların polise ve hastane görevlilerine olayı anlatırken tekrar bir travma yaşadıkları da yer alıyor.
Megumi, bu sebeple de adaletin gerçekleşmeyeceği inancıyla polise gitmediğini, bunun yerine okulundaki taciz istişare merkezine gittiğini belirtiyor.
Bu merkezin araştırması sonucunda zanlının tecavüz ettiği kararına varılmış.
Merkez, zımnilik gerekçesiyle BBC’nin sorularını yanıtlamadı.
Ancak soruşturma sonucunda zanlı çoktan mezun olduğu için, bu olayın sonuçlarına katlanmak zorunda kalmadı.
Megumi, bu kişinin ceza kovuşturmasına maruz kalmamasından dolayı hayal kırıklığına uğradığını anlatıyor.
2019’da ülkede tecavüzle suçlanan zanlıların aklanması üzerine protestolar düzenlendi.
Japonya’da soruşturmaların yalnızca üçte birinde tecavüz kabahatinin işlendiği kararına varılıyor.
Ancak toplumda uzun bir müddettir bunun değişmesi için güçlü bir talep var.
2019’da bir ay içinde dört hadisede zanlılar hiçbir ceza almadı, bu da toplumda reaksiyonların ortaya çıkmasına yol açtı.
Toplumun reaksiyon göstermesinin üzerine bu davaların hepsi tekrar görüldü ve zanlılar hatalı bulundu.
Ülke çapında başlatılan kampanya ve tecavüzden kurtulanlara gösterilen dayanışma sonucunda bu konu Japonya’da daha çok yer kaplamaya başladı.
2019 yılında Japon gazeteci Shiori Ito’nun, kendisine tecavüz eden kişi tarafından maddi ve manevi zararın karşılanması için 3,3 milyon yen (30 bin dolar) tazminat almasına hükmedilmesi kilit ehemmiyetteki davalardan biriydi.
Shiori Ito, 2015’te bilinçsiz olduğu sırada Noriyuki Yamaguchi’nin kendisine tecavüz ettiğini söylemiş, fakat savcılar kâfi delil olmadığını öne sürerek ceza davası açmamıştı.
Ancak Ito daha sonra ülkedeki #MeToo (Ben de) hareketinin simgesi haline gelerek tazminata hak kazandı.
Bu da Japonya’da taciz ve tecavüz hadiselerinin tekrar gözden geçirilmesinde bir mihenk taşı oldu.
Yapılması planlanan kanun tasarısıyla istek yaşı da 16’ya yükseltilecek.
Yasa tasarısında mağdurun “rızasının olmadığını göstermesinin güç olduğu” sekiz senaryo ortaya konuyor.
Aktivistler ise bu sekiz senaryonun netleştirilmesini talep ediyor.
Geçmesi halinde yasa tasarısı bir milat olacak.
Tokyo merkezli bir insan hakları örgütünün lider yardımcısı olan Kazuko Ito, bu kanunla birlikte ülkede isteğin ne olup ne olmadığına dair önemli tartışmaların başlamasını umuyor.
Ancak bir yandan da vakit daralıyor.
Parlamentonun üst kanadının maddeyi 21 Haziran’a kadar geçirmesi gerek; lakin şimdilik göçle ilgili bir yasa gündemi kaplamış durumda.
Bu tarih geçerse, cinsel hücum ile ilgili ıslahatların geleceği belirsizleşecek; o yüzden de aktivistler milletvekillerine baskı yapıyor.
Bir yandan da aktivistlere nazaran yalnızca maddelerle ilgili bir değişiklik yapılması kâfi olmayacak; cinsel akın ülkede hala tabu olan bir husus.
Kazuko Ito’ya nazaran bunun nedeni jenerasyonlar boyunca Japonların “seks ve cinsel isteğe dair çarpık fikirlerle” büyümüş olması.
Üniversite öğrencisi Megumi Okano ise cinsel ataktan kurtulanlar için bir hukuk şirketi kurmayı düşünüyor: ‘Şimdi en azından bir umut görebildiğim için biraz daha rahatladım.’
